Mỹ "nổ phát súng cảnh cáo" với Thủ tướng Israel về kế hoạch tấn công Rafah

Động thái này được đưa ra sau khi Mỹ báo hiệu rằng họ sẽ phủ quyết vào thứ Ba một nghị quyết do Algeria soạn thảo - yêu cầu ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức - vì lo ngại nó có thể gây nguy hiểm cho các cuộc đàm phán giữa Mỹ, Ai Cập, Israel và Qatar về tạm dừng chiến tranh và thả con tin bị Hamas bắt giữ.

Cho đến nay, Washington vẫn ác cảm với từ ngừng bắn trong bất kỳ hành động nào của Liên Hợp Quốc đối với cuộc chiến Israel-Hamas, nhưng dự thảo nghị quyết của Mỹ lặp lại ngôn ngữ mà Tổng thống Joe Biden cho biết ông đã sử dụng vào tuần trước trong các cuộc trò chuyện với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Theo dự thảo này, Hội đồng Bảo an sẽ "nhấn mạnh sự ủng hộ đối với lệnh ngừng bắn tạm thời ở Gaza ngay khi có thể, dựa trên công thức trả tự do cho tất cả các con tin và kêu gọi dỡ bỏ mọi rào cản đối với việc cung cấp hỗ trợ nhân đạo trên quy mô lớn."

Hôm thứ Hai 19/2, một quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ, phát biểu với điều kiện giấu tên, cho biết Mỹ "không có kế hoạch vội vàng" bỏ phiếu và có ý định dành thời gian cho các cuộc đàm phán.

Để được thông qua, một nghị quyết cần có ít nhất 9 phiếu ủng hộ và không có sự phủ quyết nào của 5 thành viên thường trực là Mỹ, Pháp, Anh, Nga, Trung Quốc.

Văn bản dự thảo của Mỹ "xác định rằng trong hoàn cảnh hiện tại, một cuộc tấn công lớn trên bộ vào Rafah sẽ gây tổn hại thêm cho dân thường và khiến họ phải di dời thêm, bao gồm cả khả năng sang các nước láng giềng."

Israel có kế hoạch tấn công Rafah, nơi hơn 1 triệu trong số 2,3 triệu người Palestine ở Gaza đang tìm nơi trú ẩn, khiến cộng đồng quốc tế lo ngại rằng một cuộc tấn công sẽ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza. Liên Hợp Quốc đã cảnh báo nó "có thể dẫn đến một cuộc tàn sát".

Dự thảo nghị quyết của Mỹ nói rằng một động thái như vậy "sẽ có tác động nghiêm trọng đến hòa bình và an ninh khu vực, và do đó nhấn mạnh rằng một cuộc tấn công trên bộ lớn như vậy không nên tiến hành trong hoàn cảnh hiện tại".

Washington có truyền thống bảo vệ Israel khỏi hành động của Liên Hợp Quốc và đã hai lần phủ quyết các nghị quyết của hội đồng kể từ cuộc tấn công vào Israel ngày 7/10 của phiến quân Hamas. Nhưng họ cũng đã bỏ phiếu trắng hai lần, cho phép hội đồng thông qua các nghị quyết nhằm tăng cường viện trợ cho Gaza và kêu gọi tạm dừng kéo dài chiến sự.

Đây là lần thứ hai kể từ ngày 7/10, Washington đề xuất một nghị quyết của Hội đồng Bảo an về Gaza. Nga và Trung Quốc đã phủ quyết nỗ lực đầu tiên vào cuối tháng 10.

Trong khi Mỹ sẵn sàng bảo vệ Israel bằng cách phủ quyết dự thảo nghị quyết của Algeria hôm thứ Ba, Giám đốc Nhóm Khủng hoảng Quốc tế của LHQ Richard Gowan cho biết Israel sẽ lo ngại hơn về văn bản mà Washington soạn thảo.

Ông nói: "Việc Mỹ soạn thảo văn bản này là một phát súng cảnh cáo đối với Netanyahu. Đó là tín hiệu mạnh mẽ nhất mà Mỹ gửi tới Liên Hợp Quốc cho đến nay rằng Israel không thể dựa vào sự bảo vệ ngoại giao của Mỹ vô thời hạn."

Phái đoàn Israel tại Liên hợp quốc ở New York đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận về dự thảo của Mỹ.

Một quan chức cấp cao thứ hai của chính quyền Mỹ, phát biểu với điều kiện giấu tên, cho biết dự thảo của Mỹ không gợi ý "bất cứ điều gì về động lực của bất kỳ mối quan hệ cụ thể nào, cho dù đó là với người Israel hay bất kỳ đối tác nào khác mà chúng tôi có".

Dự thảo văn bản của Mỹ sẽ lên án lời kêu gọi của một số bộ trưởng chính phủ Israel kêu gọi người định cư Do Thái chuyển đến Gaza và sẽ bác bỏ mọi nỗ lực nhằm thay đổi nhân khẩu học hoặc lãnh thổ ở Gaza vi phạm luật pháp quốc tế.

Nghị quyết cũng sẽ bác bỏ "bất kỳ hành động nào của bất kỳ bên nào nhằm thu hẹp lãnh thổ Gaza, trên cơ sở tạm thời hoặc lâu dài, bao gồm cả việc thông qua việc thành lập chính thức hoặc không chính thức cái gọi là vùng đệm, cũng như việc phá hủy cơ sở hạ tầng dân sự một cách có hệ thống trên diện rộng".

Hồi tháng 12 vừa qua, Reuters đưa tin rằng Israel đã nói với một số quốc gia Ả Rập rằng họ muốn thiết lập một vùng đệm bên trong biên giới Gaza để ngăn chặn các cuộc tấn công sau khi chiến tranh kết thúc.

Cuộc chiến bắt đầu khi các chiến binh từ nhóm chiến binh Hamas điều hành Gaza tấn công Israel vào ngày 7/10, giết chết 1.200 người và bắt giữ 253 con tin, theo thống kê của Israel. Để trả đũa, Israel đã tiến hành một cuộc tấn công quân sự vào Gaza mà các cơ quan y tế cho biết đã giết chết gần 29.000 người Palestine và hàng nghìn thi thể khác có thể bị mất tích giữa đống đổ nát.

Vào tháng 12, hơn 3/4 trong số 193 thành viên của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã bỏ phiếu yêu cầu ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức. Các nghị quyết của Đại hội đồng không mang tính ràng buộc nhưng mang sức nặng chính trị, phản ánh quan điểm toàn cầu về cuộc chiến.