Nghề "bán sách" dần mai một tại Nhật Bản vì một lý do khó ngờ

Kazuyoshi Hanada, một trong những biên tập viên tạp chí nổi tiếng nhất Nhật Bản, gần đây đã bày tỏ lo lắng về sự sụt giảm đáng kể của văn hóa đọc sách tại đất nước này. Tại tuổi 82, Hanada, người từng đứng đầu nhiều tạp chí lớn như Shukan Bunshun và WiLL, hiện xuất bản tạp chí riêng mang tên "Hanada". 

Trong chuyên mục trên Yukan Fuji ngày 3/10, ông chia sẻ sự lo ngại sau khi thấy kết quả khảo sát ngôn ngữ Nhật do Cục Văn hóa thực hiện. Theo khảo sát này, từ tháng 1 đến tháng 3 năm nay, trong số 6,000 người Nhật từ 16 tuổi trở lên tham gia, có tới 62,6% người cho biết họ không đọc sách hàng tháng.

Điều này đánh dấu sự sụt giảm nghiêm trọng so với những năm trước. Hanada cho rằng hiện tượng này không hoàn toàn đồng nghĩa với việc người Nhật không đọc, mà chỉ ra rằng giới trẻ hiện nay chủ yếu đọc các nội dung trực tuyến, thay vì qua sách in truyền thống. 

Ông cho rằng ảnh hưởng của thói quen này đối với xã hội có thể thấy rõ qua hình ảnh các thanh niên trẻ ngồi trên những ghế ưu tiên trên tàu, chăm chú vào điện thoại mà không để ý đến những người cần ghế như người già, người khuyết tật, hay bà mẹ bế con nhỏ. Hanada chia sẻ rằng khi ông nhắc nhở một số hành khách, họ tỏ thái độ khó chịu và phớt lờ. Ông hy vọng rằng các công ty đường sắt sẽ chủ động phát thông báo nhắc nhở người trẻ, đặc biệt là những ai không có nhu cầu cấp thiết, tránh ngồi vào ghế ưu tiên.

Hiệu sách nhỏ đóng cửa hàng loạt tại Nhật Bản

Sự suy giảm của văn hóa đọc sách đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến các hiệu sách truyền thống. Trong số tháng 10 của Tsukuru, một tạp chí chuyên về truyền thông đại chúng, Shigeru Shibazaki, chủ hiệu sách Oosama Shobo, chia sẻ câu chuyện buồn về việc cửa hàng của mình phải đóng cửa vào cuối tháng 8 sau hơn 50 năm hoạt động. Được thành lập vào năm 1967, Oosama Shobo là cửa hàng sách cuối cùng trong số năm hiệu sách từng hoạt động cạnh ga Yutenji ở phường Meguro, Tokyo.

Shibazaki cho biết, chi phí thuê cửa hàng hàng tháng lên đến 500,000 yên, trong khi doanh thu đã giảm mạnh từ mức đỉnh 10 triệu yên xuống còn khoảng 3 triệu yên. Sau khi trừ các chi phí, gần như không còn đủ để duy trì cửa hàng. 

Ông nhớ lại những ngày trước đây, khi khách hàng tràn ngập cửa hàng cho đến khuya, thậm chí đến tận 1 giờ sáng để mua những đầu sách mới nhất vừa được nhập về. Giờ đây, số lượng người đi tàu vào lúc tối muộn đã giảm đáng kể, phản ánh sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng của người dân.

Hanada cũng chia sẻ quan điểm về sách điện tử. Mặc dù nhiều người cho rằng việc sử dụng eBook như Kindle của Amazon tiện lợi hơn khi đi du lịch, ông vẫn yêu thích cảm giác cầm trên tay những trang sách giấy. Với ông, sách in mang lại giá trị không thể thay thế, cả về nội dung lẫn cảm giác vật lý. Nhìn chung, sự suy giảm nhu cầu đọc sách không chỉ ảnh hưởng đến các cửa hàng mà còn đặt ra những thách thức to lớn đối với việc bảo tồn văn hóa đọc của Nhật Bản trong tương lai.