Người bản ngữ cuối cùng qua đời, ngôn ngữ này chính thức biến mất

Hôm thứ Tư (16/2), bà Cristina Calderon đã qua đời ở tuổi 93. Ngôn ngữ chính của bà là tiếng Yamana của cộng đồng Yagan. Sau cái chết của chị gái bà vào năm 2003, Calderon là người cuối cùng trên thế giới có thể nói được ngôn ngữ này. Bà đã cố gắng lưu giữ kiến thức của mình bằng cách biên soạn một quyển từ điển bằng tiếng Yamana với các bản dịch sang tiếng Tây Ban Nha.

Lidia Gonzalez, con gái của Calderon, nói trên Twitter: "Sau khi mẹ ra đi, một phần quan trọng trong ký ức văn hóa của người dân chúng tôi đã không còn nữa". Gonzalez là một trong những đại diện hiện đang soạn thảo hiến pháp mới ở Chile.

Tuy nhiên, Gonzalez cũng cho rằng quyển từ điển mà mẹ cô biên soạn sẽ phần nào bảo tồn ngôn ngữ Yamana. Cô nói: "Mặc dù khi mẹ tôi qua đời, vô số kiến thức đặc biệt có giá trị đã bị mất đi về mặt ngôn ngữ, nhưng trên thực tế chúng ta vẫn còn khả năng cứu vãn và hệ thống hóa ngôn ngữ Yamana". 

Mặc dù vẫn còn vài chục người Yagan trên toàn thế giới, nhưng qua nhiều thế hệ, những người trong cộng đồng đã ngừng học ngôn ngữ này.

Calderon sống trong một ngôi nhà đơn sơ và kiếm sống bằng nghề bán tất dệt kim ở thị trấn Villa Ukika của Chile, một thị trấn do người Yagan thành lập ở ngoại ô Puerto Williams.

Tổ tiên của cộng đồng này từng sinh sống trên các quần đảo ở cực nam Nam Mỹ, nay là Chile và Argentina, khu vực gần Nam Cực băng giá.