Người Việt ở Ukraine: 6 tháng chiến sự cứ ngỡ như 6 năm dài đằng đẵng

Đếm thời gian chỉ mong nhanh hết ngày, hết tuần rồi hết tháng. Mỗi khi ra đường tôi chỉ dỏng tai nghe xem có ai nói tiếng Ukraine hoặc tiếng Nga thì mon men bắt chuyện. Trên phố mỗi ngày một thêm đông người lánh nạn đến từ khắp các vùng lãnh thổ Ukraine: Kyiv, Kharkiv, Kherson, Dnhipr, Poltava... thậm chí cả Mariupol là vùng nóng nhất. 

Ai cũng vội vã đi lo thủ tục giấy tờ, mua sắm đồ dùng thiết yếu. Những bà mẹ trẻ bìu ríu con thơ, những cô con gái dìu mẹ già một cách nhẫn nại, có cả những ông bố địu con còn đỏ hỏn. Thậm chí nhìn phong cách đi đứng của người đi đường có thể đoán được đó là người Ukraine. 

Sở ngoại kiều lúc nào cũng xếp hàng dài... Nước Đức ưu tiên người tị nạn từ Ukraine nên với khối lượng đơn từ khổng lồ đã được giải quyết nhanh nhất có thể. Vùng chúng tôi xin tị nạn là Dortmund, không phân biệt người mang quốc tịch Ukraine hay người nước ngoài định cư tại Ukraine đều được quyền hưởng sự hỗ trợ về nơi ăn chốn ở, bảo hiểm y tế cũng như sinh sống hợp pháp. Riêng người Việt Nam ở trại chúng tôi thì sau gần 5 tháng đều đã được cấp Thẻ cư trú (người Việt vẫn quen gọi là Thẻ cứng) với thời hạn 2 năm kể từ ngày nhập cảnh vào Châu Âu. 

Các thủ tục làm Thẻ bảo hiểm y tế, tiêm vacxin liều tăng cường... cũng đã hoàn tất. Một số người đã đi làm và ổn định cuộc sống. Vợ chồng tôi cũng được hưởng chế độ như mọi người, nhưng trong thâm tâm vẫn cầu mong ngày hòa bình để sớm trở về Ukraine. Chúng tôi còn con gái lấy chồng ở đó, còn căn hộ vẫn đóng cửa từ ngày quyết định ra đi cho đến nay chắc bụi bặm giăng đầy, còn những việc dang dở cần phải hoàn thành... Ukraine - trái tim chúng tôi rớm máu quặn đau... 

Trong số bạn bè của chúng tôi đã có nhiều người từ Châu Âu quay trở lại Ukraine. Có người quyết định trở về bám trụ, có người về thu xếp việc riêng rồi quay lại Châu Âu. Nhiều người về Việt Nam cũng đã chật vật lo thủ tục để bay sang. Mỗi người một hoàn cảnh lo lắng bồn chồn... 

Cuộc chiến đã làm đảo lộn tất cả mọi trật tự, khiến bao dự định dở dang. Lớp tiếng Việt của chúng tôi đang bắt đầu đi vào hoạt động suôn sẻ cũng phải dừng lại đột ngột khiến tôi vô cùng tiếc nuối dự án viết giáo trình cho học sinh Việt Nam tại Kyiv... Các học sinh của tôi đa số theo cha mẹ đi lánh nạn, một vài em đã trở lại Kyiv nhưng khả năng tổ chức được lớp học là rất thấp...

 Người Việt Nam sinh sống tại Ukraine tập trung đông nhất ở các thành phố Kyiv, Kharkiv, Odessa; tiếp đến là Kherson; các thành phố Donets, Luhansk có nhiều người thoát được nhưng không rõ những ai còn bị mắc kẹt; Mariupol còn lại những ai? Nỗi lo lắng vẫn còn đó khi khả năng chiến sự khó lường. Và trong cuộc chiến này đã có một chàng trai người Việt nằm trong Lực lượng vệ binh Quốc gia đã ngã xuống. Người Việt Nam tại Ukraine đau xót nhưng cũng rất tự hào về cháu! Không hổ thẹn khi người Việt Nam coi Ukraine là quê hương thứ hai của mình. 

Những hoạt động thiện nguyện của cộng đồng người Việt tại Kharkiv như phát đồ ăn miễn phí đã thể hiện tấm lòng tương thân tương ái. Vừa qua, tại Kyiv, bà con người Việt đã quyên góp ủng hộ quân đội Ukraine, một chút đóng góp tuy nhỏ của cộng đồng nhưng thể hiện lòng biết ơn của người Việt Nam đối với mảnh đất đã cưu mang 3 thế hệ người Việt tại Kyiv mấy chục năm nay. Những tấm lòng nhân ái ấy là của những người còn ở lại bám trụ, những người di tản sang Châu Âu và cả những người đã về Việt Nam. 

 Ngày 19/8/2022, thành phố Kharkiv đã để tang tưởng niệm các nạn nhân bị thiệt mạng vì hỏa lực của quân Nga đêm 17/8. Theo thông tin của chính quyền thành phố, có 8 người thiệt mạng và 20 người bị thương (trong đó có một em nhỏ) trong vụ tên lửa Nga bắn vào ký túc xá dành cho người khiếm thính ở khu vực Saltovka, lúc 22 giờ ngày 17/8/2022. Loại tên lửa sử dụng trong vụ này được xác định là Iskander 9М727. Cũng trong đêm 17, sang rạng sáng ngày 18/8/2022, thêm một ký túc xá ở địa bàn quận Slobodskoi (quận Komiternovsky trước đây) bị trúng tên lửa S-300 của quân Nga, khiến 3 người thiệt mạng (trong đó có một em nhỏ 13 tuổi) và 21 người bị thương (bao gồm 2 trẻ em)... 

 Trước ngày Quốc khánh 24/8, nhiều vùng trên toàn bộ lãnh thổ Ukraine bị bắn phá, báo động liên tục. Cả báo động về nguy cơ Nhà máy điện hạt nhân bị đánh chiếm với nguy cơ cao... Người Ukraine vẫn kiên cường trong chiến đấu và bất khuất trước kẻ xâm lược. Những công viên bị tàn phá lại được sửa sang, nhà cửa tan hoang cũng từng bước được xây dựng lại.

 Chiến sự vẫn diễn ra và nhịp sống vẫn tiếp diễn. Chung một suy nghĩ với người Ukraine, người Việt Nam tại Ukraine đều mong mỏi hòa bình sớm trở lại. Chúng tôi đã gắn bó với mảnh đất này như là máu thịt, là quê hương thứ hai. Từng giây phút chúng tôi nguyện cầu cho đất nước Ukraine kiên cường, bao dung và nhân hậu lại thắm màu xanh da trời và những cánh đồng lúa mì, hoa hướng dương trải vàng rực rỡ...