Xuất khẩu nông - thủy sản sang Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu

Việt Nam đã trải qua quý I/2025 đầy thử thách nhưng cũng nhiều thành công. Chỉ riêng tháng 3/2025, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam ước đạt hơn 6,1 tỷ USD, đưa tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản quý I/2025 đạt hơn 15,7 tỷ USD, tăng hơn 13% so với cùng kỳ năm trước. Cán cân thương mại ngành nông lâm thủy sản quý I ước đạt thặng dư 4,4 tỷ USD.

Trung Quốc vẫn giữ vị trí là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam với tổng kim ngạch hai chiều đạt 204,9 tỷ USD (tăng 19,2%). Tuy nhiên, Việt Nam tiếp tục nhập siêu từ Trung Quốc với con số 83,7 tỷ USD.

Cho đến nay, nông sản Việt đã khai phá thành công thị trường Trung Quốc và nhiều mặt hàng nông sản mới đã được "cấp visa" xuất khẩu chính ngạch. Việc ký kết các nghị định thư giữa Việt Nam và Trung Quốc những năm qua đã mở đường cho Việt Nam xuất khẩu chính ngạch sang thị trường tỷ dân lên tới 17 mặt hàng.

Ông Võ Phi Nhật Huy – Chủ tịch HĐQT CTCP BigInvest Group (BIG) cho biết, các lĩnh vực kinh doanh cốt lõi của BIG vẫn đang vận hành ổn định và hướng chủ đạo là thị trường Trung Quốc.

Mảng thương mại nông sản đã trở thành trụ cột mang lại doanh thu đột biến cho BIG trong năm 2024 và những tháng đầu năm nay. BIG hiện đang có hợp tác chặt chẽ với các đối tác thu mua lớn từ Trung Quốc, tập trung vào mặt hàng sầu riêng và cà phê. Các sản phẩm này đều được kiểm định kỹ lưỡng trước khi xuất khẩu, đảm bảo đáp ứng yêu cầu chất lượng khắt khe từ phía đối tác Trung Quốc.

'Ông lớn' nữa từ lâu đã nhắm đến thị trường Trung Quốc chính là CTCP Hoàng Anh Gia Lai (HoSE: HAG). Theo tâm thư gửi cổ đông Hoàng Anh Gia Lai mới đây, ông Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức) – Chủ tịch HAGL cho biết sản phẩm chuối – mặt hàng chủ lực của doanh nghiệp được xuất khẩu chủ yếu sang Trung Quốc. Ngoài chuối, Hoảng Anh Gia Lai cũng đang đẩy mạnh xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc.

Nông sản xuất khẩu của Hoàng Anh Gia Lai sang Trung Quốc luôn ổn định, khó khăn với sầu riêng đang từng bước được khắc phục, còn chuối xuất khẩu sang Trung Quốc thì vẫn tiến triển tốt, chỉ trong tuần qua giá chuối Hoàng Anh Gia Lai bán sang Trung Quốc đã vượt mốc 12 USD/thùng, tăng 10% so với tuần trước đó.

Diễn biến tích cực này cho thấy thị trường Trung Quốc vẫn duy trì nhu cầu tốt và không bị ảnh hưởng bởi căng thẳng thuế quan với Mỹ. Đồng thời, đà tăng của tỷ giá USD trong thời gian gần đây cũng góp phần giúp HAGL ghi nhận doanh thu xuất khẩu khả quan, do phần lớn chi phí đầu vào của công ty được tính bằng VND.

Với khoảng 7.000ha chuối xuất khẩu sang Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và cung ứng nội địa, cùng trên dưới 2.000ha sầu riêng - diện tích lớn nhất Việt Nam - HAGL của ông Đoàn Nguyên Đức đang trong top đầu sân chơi xuất khẩu nông sản hiện nay.

Hiện Trung Quốc là thị trường xuất khẩu chuối lớn nhất của nước ta. Thị trường tỷ dân này tăng nhập khẩu chuối từ Việt Nam trong năm 2024, đạt gần 625.250 tấn, giá trị khoảng 261,5 triệu USD.

Theo đó, lần đầu tiên sau 10 năm, Việt Nam đã soán ngôi của Philippines để trở thành nhà cung cấp chuối số 1 cho thị trường Trung Quốc.

Quả chuối của Việt Nam ghi điểm nhờ chất lượng vượt trội, mẫu mã đẹp và giá cả hợp lý. Đồng thời, doanh nghiệp Việt cũng đã tận dụng lợi thế địa lý với khoảng cách vận chuyển ngắn, giúp giảm chi phí logistics đáng kể so với các nước khác như Philippines hay Ecuador.

Tập đoàn tiếp theo thành công tại Trung Quốc là PAN. Trước đó, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Cường từ ngày 12 - 14/10/2024, Tập đoàn PAN đã có dịp giới thiệu các sản phẩm nông sản mang thương hiệu Việt Nam đến Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, cùng các lãnh đạo cấp cao.

Với hàng trăm sản phẩm nông nghiệp – thủy sản – thực phẩm, Tập đoàn PAN đánh giá thị trường hơn tỷ dân luôn có sức hấp dẫn đặc biệt. Nhiều thành viên của PAN đã xuất khẩu sản phẩm và thành công ở thị trường này như Bibica (BBC), Lafooco (LAF).

Về thủy sản, CTCP Thực phẩm Sao Ta (mã: FMC) có thể nói là cái tên hàng đầu chiếm lĩnh được thị trường Trung Quốc. Sao Ta đã khởi động kế hoạch xuất khẩu tôm sang thị trường Trung Quốc.

Ông Hồ Quốc Lực – Chủ tịch Thực phẩm Sao Ta cho biết, Sao Ta có vùng nuôi lớn nhất ngành tôm Việt Nam theo tiêu chuẩn ASC của thị trường châu Âu nên hoàn toàn có thể đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường Trung Quốc.

Theo tài liệu Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025, Sao Ta dự kiến sẽ trình cổ đông xem xét kế hoạch kinh doanh năm nay với mục tiêu đạt 25.000 tấn tôm chế biến, 22.000 tấn tôm tiêu thụ, 1.300 tấn nông sản tiêu thụ.

Theo đó, công ty kỳ vọng doanh thu hợp nhất đạt 255 triệu USD, tăng khoảng 2% so với mức thực hiện của năm 2024. Tuy nhiên, lợi nhuận trước thuế dự kiến sẽ đi ngang, đạt 420 tỷ đồng.

Ban lãnh đạo Thực phẩm Sao Ta đánh giá việc gia tăng xung đột thương mại sẽ khiến chuỗi cung ứng toàn cầu bị xáo trộn, mở ra cơ hội cho công ty thâm nhập các thị trường, đặc biệt là Trung Quốc. Bên cạnh đó, công ty đang có lợi thế về việc sở hữu vùng nuôi đạt chứng nhận quốc tế ASC với diện tích lớn, giúp đáp ứng nguồn cung cho các đối tác lớn. Trong năm nay, công ty sẽ tập trung chuyên môn hoá sản phẩm ở từng nhà máy nhằm giảm chi phí và tăng năng suất.

Kết thúc 2 tháng đầu năm nay, Thực phẩm Sao Ta ghi nhận doanh số đạt 46,9 triệu USD, tương ứng hoàn thành hơn 18% kế hoạch năm.

Chỉ có tổ chức sản xuất bài bản mới có thể đi đường dài đến Trung Quốc

Hiện nay, nhiều mặt hàng nông sản của Việt Nam cơ bản đã chiếm lĩnh thị trường Trung Quốc, vấn đề doanh nghiệp xuất khẩu cần lưu ý là làm sao giữ vững được thị phần cũng như tăng thêm giá trị gia tăng cho hàng nông thúy sản xuất khẩu. Đối với các loại nông sản mà tỷ trọng giá trị xuất khẩu sang thị trường còn khiêm tốn, chúng ta cần chú trọng công tác nghiên cứu thị trường, xây dựng thương hiệu và xúc tiến thương mại để đẩy mạnh giá trị xuất khẩu sang thị trường này.

Dù Trung Quốc có thể ký thêm Nghị định thư cho nhiều mặt hàng nông sản Việt trong thời gian tới, nhưng thách thức đặt ra cho doanh nghiệp, nông dân trong nước là phải tuân thủ về vùng trồng, cơ sở đóng gói, vệ sinh an toàn thực phẩm, kiểm dịch thực vật, đáp ứng toàn bộ hàng rào kỹ thuật. Chỉ một trong những tiêu chuẩn này chưa đạt, hàng hóa nông sản Việt sẽ không được thông quan, khi đó sẽ là điểm trừ cho nông sản của ta.

Nhiều doanh nghiệp cũng nhận định, chỉ có tổ chức sản xuất bài bản mới có thể đi đường dài sang Trung Quốc.

Đại diện I.D.I Corp nhấn mạnh, dù biến động thế nào thì thị trường tỷ dân này về sau vẫn là "miền đất hứa" cho nông sản Việt Nam. Bởi, không chỉ thuận tiện về giao thông mà thị hiếu của người tiêu dùng Trung Quốc khá gần gũi với người Việt Nam.

I.D.I Corp là 1 trong Top 5 doanh nghiệp (cùng với Trường Giang, Đại Thành, Nam Việt, Hùng Cá 6) xuất khẩu cá tra nhiều nhất của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc.

Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) sẽ tiếp tục là thị trường tiêu thụ nhiều nhất cá tra Việt Nam mà I.D.I Corp nhắm tới. IDI dự kiến sẽ đạt doanh thu thuần đạt 8.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 170 tỷ đồng trong năm 2025. Công ty cũng sẽ đẩy mạnh đầu tư vào chuỗi sản xuất thủy sản khép kín, tăng tốc các dự án, đồng thời mở rộng xuất khẩu sang Trung Quốc.

Với dân số hơn 1,4 tỷ người, tầng lớp trung lưu ngày càng lớn, Trung Quốc là thị trường lớn cho nhiều loại mặt hàng nông lâm thủy sản chất lượng cao. Tuy nhiên, thị phần của nông sản Việt Nam tại đây còn tương đối nhỏ, chiếm chưa đến 5% tổng giá trị nhập khẩu nhóm hàng này của Trung Quốc. Đây cũng chính là cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam gia tăng thị phần các mặt hàng nông lâm thủy sản chất lượng cao của Việt Nam tại thị trường Trung Quốc.

Đại diện Công ty CP Vĩnh Hoàn cho biết, ngay cả Vĩnh Hoàn cũng phải chú ý nhiều hơn tới thị trường Trung Quốc. Thị trường xuất khẩu chính của Vĩnh Hoàn là Mỹ song với những rủi ro về thuế như hiện nay không thế đem lại sự phát triển bền vững. Vĩnh Hoàn sẽ mở rộng thị trường, chú ý tới Trung Quốc với chiến lược phát triển bền vững, cải tiến chất lượng sản phẩm phù hợp, đặc biệt là các sản phẩm giá trị gia tăng.

Để giảm nhập siêu và khai thác tốt hơn thị trường Trung Quốc, các cơ quan chức năng phía Việt Nam đã kiến nghị Trung Quốc đẩy nhanh mở cửa thị trường nông sản, ký thỏa thuận khung về thương mại gạo, phối hợp thông quan tại cửa khẩu nhằm tránh ùn tắc. Về phía Trung Quốc, Bắc Kinh cũng ủng hộ nhập khẩu nông sản chất lượng cao từ Việt Nam và khuyến khích doanh nghiệp hai bên tăng kết nối qua hội chợ, kênh thương mại hiện đại...

×