NSND Trần Bảng - bố của NSƯT Trần Lực qua đời ở tuổi 97

Chia sẻ với Dân Việt, đạo diễn Trần Lực cho biết cha anh - NSND Trần Bảng, một trong những nghệ sĩ gạo cội và nhà nghiên cứu lỗi lạc của làng Chèo đã qua đời vào 6h sáng ngày 19/7 tại bệnh viện sau thời gian điều trị bệnh. Trước đó, dù tuổi cao, sức khỏe có đôi phần sa sút nhưng NSND Trần Bảng vẫn rất mẫn tiệp, lạc quan, phong độ. Hàng ngày ông vẫn thể dục, đọc báo, xem tivi và sinh hoạt rất điều độ. 

Theo NSƯT Trần Lực, ngày 26/6 là sinh nhật tròn 97 tuổi của NSND Trần Bảng, con cháu vẫn tổ chức sinh nhật cho ông tại nhà riêng. Đến ngày 27/6 thì NSND Trần Bảng bị ngã và được gia đình đưa đi cấp cứu tại bệnh viện. Ông phải trải qua một ca phẫu thuật thay khớp xương và điều trị bệnh viêm phổi nặng. Những ngày sau đó, sức khỏe của ông có dấu hiệu hồi phục nhẹ và luôn có con cháu kề cận chăm sóc. Tuy nhiên, do tuổi cao sức yếu cộng với bệnh viêm phổi nặng nên NSND Trần Bảng đã không qua khỏi.

Nhiều năm qua, NSƯT Trần Lực thường xuyên cập nhật hình ảnh và thông tin về cha mình trên trang cá nhân. Theo đó, NSND Trần Bảng không chỉ rất chăm chỉ đọc báo, xem tivi mỗi ngày mà còn dùng mạng xã hội để cập nhật tin tức. Ông cùng con trai Trần Lực thường có những buổi trò chuyện rất cởi mở, vui vẻ để bàn luận về các vấn đề xã hội. Ngoài ra, ông cũng hay đưa ra các ý kiến để góp ý cho con cháu trong nếp sống sinh hoạt. Những hình ảnh này truyền cảm hứng rất nhiều về tinh thần lạc quan, yêu đời và lối sống trẻ của một nghệ sĩ gạo cội làng sân khấu truyền thống cho tất cả mọi người.

NSND Trần Bảng sinh năm 1926 tại xã Cổ Am, huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng. Ông là con trai nhà văn Trần Tiêu và cháu gọi nhà văn Khái Hưng là bác ruột. Ngay từ nhỏ ông đã say mê văn chương, kịch nghệ nước ngoài. Hai mươi tuổi, ông đã đọc được sách Hán Nôm, thông thạo nhiều thứ tiếng.

Sau Cách mạng tháng 8, ông tham gia kháng chiến chống Pháp. Năm 1951, ông tham gia vào Đoàn Văn công Trung ương, cùng tổ kịch với Thế Lữ, Song Kim, Nguyễn Hoài... Cũng thời gian này, ông bắt đầu đến với nghệ thuật chèo. Năm 1957, ông cùng nhiều nghệ sĩ thành lập Ban nghiên cứu chèo. NSND Trần Bảng đã cùng đồng nghiệp cải biên, xây dựng lại nhiều vở chèo cổ như Quan Âm Thị Kính, Suý Vân (từ vở Kim Nham), Nàng Thiệt Thê (từ vở Chu Mãi Thần)... 

Năm 1953, ông phối hợp nghệ sĩ Năm Ngũ, Dịu Hương dựng vở Chị Trầm - vở chèo hiện đại đầu tiên của sân khấu chèo cách mạng. Sau thành công của vở diễn, ông tiếp tục viết nhiều kịch bản khác như Con trâu hai nhà, Đường đi đôi ngả, Cô gái và anh đô vật, Tình rừng, Chuyện tình 80 năm, Máu chúng ta đã chảy... 

NSND Trần Bảng là một trong những nghệ sĩ  có công đầu phục dựng lại chèo cổ và phát triển chèo mới. Ông viết kịch bản, đạo diễn, nghiên cứu, phê bình lý luận, dạy học trò… Nhà thơ Huy Cận đã viết tặng ông một bài thơ, trong đó gọi Trần Bảng với danh xưng "trùm chèo".

"Giáo sư, NSND Trần Bảng là một trong những người sáng lập ra Đoàn văn công nhân dân Trung ương. Ông là một trong những người đặt viên gạch đầu tiên xây dựng Nhà hát Chèo Việt Nam và là Trưởng đoàn đầu tiên của Nhà hát. NSND Trần Bảng còn là người đứng đầu trong ban nghiên cứu chèo để chỉnh lý, cải biên, sắp trò, dàn dựng để có 7 vở chèo cổ hôm nay. NSND Trần Bảng là người sống tình cảm, chân tình, quý trọng bạn nghề, yêu thương học trò", soạn giả Mai Văn Lạng chia sẻ.

Ông từng giữ chức Giám đốc Nhà hát Chèo Trung ương, Vụ trưởng Vụ Nghệ thuật Sân khấu Bộ Văn hóa - Thông tin, Phó Tổng thư ký Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam khóa 1 (1957). Ông được phong hàm Giáo sư và danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm 1993. Ông nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2001 và Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2007.

Về đời tư, NSND Trần Bảng kết hôn với NSƯT Trần Thị Xuân, cũng là một diễn viên chèo. Hai người con của ông là diễn viên, đạo diễn Trần Lực và họa sĩ, kiến trúc sư Trần Thị Mây.