Nữ y tá tử thần và cái chết của 60 trẻ nhỏ tại bệnh viện nhi

Dù ban đầu phấn khởi trước việc bác sĩ Kathy Holland mở phòng khám, người dân thị trấn Kerrville, bang Texas bắt đầu "xa lánh", đặc biệt là sau cái chết của bé gái Chelsea McClellan, 15 tháng tuổi.

Ngày 17/9/1982, Chelsea được mẹ đưa tới gặp bác sĩ Kathy Holland vì triệu chứng hô hấp không đều. Sau mũi tiêm đầu tiên, Chelsea ngưng thở, tím tái người và phải cấp cứu tại bệnh viện địa phương. Khi tình trạng tạm ổn định, cô bé được đưa tới bệnh viện thành phố San Antonio cách đó 60 dặm song đã chết khi chưa tới nơi.

Chuyên viên khám nghiệm tử thi kết luận Chelsea bị ngưng tim, chết do hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh. Nhưng hội chứng này chỉ thường xảy ra ở trẻ dưới 12 tháng tuổi. Chelsea có vấn đề về hô hấp lúc mới sinh nhưng theo chuyên gia, cô bé đã vượt qua được giai đoạn này.

Trước hiện tượng bất thường xảy ra tại phòng khám của bác sĩ Kathy, cơ quan quản lý y sĩ bang Texas lập ủy ban điều tra.

Bác sĩ Kathy Holland ban đầu được đón nhận tại thị trấn Kerrville, nơi có nhiều trẻ em song lại xa bệnh viện. Ảnh: Robert Latorre.

Trong buổi làm việc đầu tiên, một thành viên trong ủy ban hỏi phòng khám của bác sĩ Kathy có sử dụng thuốc succinylcholine không? Đây là thuốc làm giãn cơ mạnh, có thể khiến ngừng hô hấp nếu dùng liều lớn. Vì tác dụng như vậy, thuốc này còn đôi khi được dùng trong tử hình tiêm thuốc độc.

Bác sĩ Kathy cho biết có một lọ tại phòng làm việc nhưng chưa bao giờ sử dụng. Bác sĩ còn nói hoàn toàn tin tưởng nữ phụ tá y tá duy nhất là Genene Jones (32 tuổi), đồng thời lần lượt giải trình về 7 bệnh nhi. Theo Kathy, sự việc này có thể coi là trùng hợp ngẫu nhiên vì mỗi em đều có tiền sử bệnh từ trước.

Kết thúc buổi làm việc, bác sĩ trở lại phòng khám nói chuyện với Genene Jones thì đột nhiên y tá này nói tưởng rằng phòng khám bị mất một lọ succinylcholine và đã đặt thêm một lọ nữa nên bây giờ có hai lọ.

Trong tủ lạnh, bác sĩ Kathy tìm thấy hai lọ thuốc succinylcholine còn đầy. Tuy nhiên, phần nắp của một lọ có hai vết kim đâm. Hai lọ thuốc sau đó được chuyển cho nhà chức trách.

Qua giám định, điều tra viên kết luận rằng lọ thuốc thủng nắp có vẻ đầy nhưng kết quả đo đạc thể hiện 80% lượng thuốc đã bị thay bằng nước lã. Điều tra viên nghi ngờ đây có thể là nguyên nhân gây ra cái chết cho Chelsea nhưng việc này không thể chứng minh vì thuốc succinylcholine sẽ gần như tan hết khi vào cơ thể.

Chuyển sang điều tra về Genene, điều tra viên được biết người này là phụ tá y tá, từng làm tại phòng hồi sức tích cực khoa nhi của bệnh viện thành phố San Antonio trước khi tới thị trấn Kerrville làm việc cho bác sĩ Kathy Holland. Rất tình cờ, Genene cũng là người ngồi trong xe cấp cứu khi Chelsea chết trên đường đi.

Liên lạc với bệnh viện San Antonio, điều tra viên được biết tỉ lệ tử vong của phòng hồi sức tích cực khoa nhi tăng lên đáng kể trong thời gian Genene làm ở đây. Bệnh nhi thường xuyên tử vong khi ở một mình với Genene tới mức ca làm từ 15h-23h của Genene được gọi đùa là "Ca trực Tử thần". Tỷ lệ tử vong đã giảm khi Genene nghỉ làm.

Genene từng làm việc ở bệnh viện thành phố San Antonio. Ảnh: Robert Latorre.

Tuy nhiên, điều tra viên thấy phòng hồi sức tích cực có hơn 200 nhân viên thường xuyên lui tới nên hiện tượng trên có thể chỉ là ngẫu nhiên. Để xác định mối liên hệ giữa tỉ lệ tử vong với từng nhân viên, điều tra viên lập biểu đồ xem ai là người trực khi xảy ra 30 cái chết bất thường và khoảng 50 trường hợp cấp cứu không thể giải thích. Kết quả cho thấy tỉ lệ bệnh nhi tử vong khi Genene trực cao hơn 10 lần so với khi Genene không có ca trực.

Đặc biệt, điều tra viên còn phát hiện bệnh viện thành phố San Antonio cũng nghi ngờ hành vi của Genene nhưng không báo cáo với nhà chức trách vì sợ kiện tụng. Để đuổi khéo Genene, ban lãnh đạo đã ép mọi phụ tá y tá tại đây nghỉ việc và thay bằng đội ngũ mới. Khi bác sĩ Kathy có ý mời một người tại đây về làm cho mình, phía bệnh viện đã nói tốt cho Genene.

Dù đã có nghi phạm, điều tra viên chưa thể tìm được bằng chứng buộc tội vì không có xét nghiệm độc chất nào tại Mỹ lúc bấy giờ đủ nhạy để phát hiện dấu vết của succinylcholine trong cơ thể.

Sau khi tìm hiểu, điều tra viên đã gửi mẫu mô của Chelsea tới Thụy Điển để thực hiện phân tích sắc ký khí. Với phương pháp này, thiết bị chuyên dụng sẽ làm nóng và tách các phân tử trong mẫu vật, sau đó đo đạc tốc độ các phân tử tách rời nhau. Nhờ đó, lần đầu tiên đã có thể phát hiện dấu vết của succinylcholine trong mô của Chelsea. Điều tra viên từ đây chứng minh được Chelsea đã bị tiêm succinylcholine trong thời gian tử vong.

Chứng cứ này cùng lời khai của bác sĩ Kathy Holland và biểu đồ tỉ lệ tử vong, công tố viên khởi tố Genene về tội Giết người trong cái chết của Chelsea. Theo công tố viên, động cơ giết người có thể do Genene muốn hủy hoại danh tiếng của bác sĩ vì chị ta chỉ là phụ tá y tá, hoặc do muốn làm trẻ em ốm để bản thân cứu chữa cho chúng khỏe lại.

Dù Genene luôn phủ nhận cáo trạng, ngày 16/2/1984, bồi thẩm đoàn cuối cùng kết án chị ta phạm tội Giết người, án phạt 99 năm tù.

Sau đó, Genene còn bị kết án Cố ý gây thương tích cho trẻ em. Công tố viên lần này cáo buộc khi còn làm việc ở bệnh viện thành phố San Antonio, Genene đã tiêm quá liều thuốc heparin (loại thuốc làm loãng máu) cho một trẻ sơ sinh, khiến máu bệnh nhi không thể đông sau khi tiêm. Genene nhận thêm hình phạt 60 năm tù.

Dù không liên quan vụ giết người, phòng khám nhi của bác sĩ Kathy mất gần hết bệnh nhân, Kathy bị chồng ly hôn và bị khởi kiện tới gần như phá sản. Tuy vậy, bác sĩ vẫn ở lại địa phương vì muốn xây dựng lại uy tín.

Ở tuổi già, Genene phải ngồi xe lăn khi ra tòa. Ảnh: Bob Owen/San Antonio Express-News.

Genene dự kiến được trả tự do vào năm 2018 sau khi năm 2016 bang Texas ra đạo luật mới nhằm tránh tình trạng quá tải nhà tù. Để ngăn điều này xảy ra, công tố viên vào tháng 5/2017 đã tiếp tục khởi tố Genene về cái chết của 5 em bé khác.

Nhà chức trách nghi ngờ Genene có thể đã gây ra cái chết cho 60 trẻ nhỏ trong thời gian làm việc từ cuối thập niên 1970 tới đầu thập niên 1980. Hiện, Genene vẫn phải ngồi tù, chờ bị xét xử về cái chết của 5 nạn nhân.