“Ông lớn” được giao làm điện hạt nhân than thở: “Không có cơ chế đặc thù, chúng tôi không làm được”

Phát biểu tại phiên thảo luận về cơ chế đặc thù cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, cơ chế đặc thù cho Khoa học và Công nghệ sáng nay 17/2 tại Hội trường Quốc hội, ông Lê Mạnh Hùng, Đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng Quốc gia (PVN), 1 trong 2 doanh nghiệp Nhà nước được giao làm dự án điện hạt nhân Ninh Thuận đăng đàn, đề nghị Quốc hội sớm ban hành các cơ chế chính sách đặc thù để dự án hoàn thành đúng lộ trình vận hành 2030 hoặc chậm nhất năm 2031.

Về tính cấp thiết dự án, ông Hùng cho rằng, hiện tổng công suất điện lắp đặt toàn hệ thống tính đến năm 2024 là gần 81.000 MW, trong đó điện gió, mặt trời là 21.600 MW. Đến tháng 6/2024, công suất cực đại toàn hệ thống 52.000 MW, vì vậy công suất dự phòng hệ thống điện còn rất ít, rất rủi ro cho an ninh năng lượng.

Đại biểu Cà Mau, Chủ tịch PVN phân tích: Xu hướng dịch chuyển năng lượng xanh ngày càng lớn. Với Việt Nam, đến năm 2030, chúng ta sẽ không làm điện than nữa, kịch bản tăng trưởng cao thì đòi hỏi phụ tải điện năng phải tăng trưởng lớn, đòi hỏi điện dự phòng tăng cao. Chính vì thế, yêu cầu chúng ta phải có điện nền, đặc biệt là điện hạt nhân ngày càng cấp thiết.

Theo ông Hùng, mục tiêu của Trung ương yêu cầu phát triển nhà máy điện hạt nhân đưa vào sử dụng năm 2030 và muộn nhất 2031 đây là mục tiêu rất áp lực, trong khi đó điện hạt nhân quy mô lớn, phức tạp nên cần cơ chế đặc thù rất cụ thể, rất rõ để các chủ thể tham gia có thể thực hiện được.

Tại thảo luận, nhiều đại biểu kiến nghị không nên đưa EVN, PVN vào chủ thể tham dự dự án điện hạt nhân trong dự thảo cơ chế thí điểm chính sách đặc thù, Chủ tịch PVN cho rằng: “Cơ chế trong Nghị quyết về điện hạt nhân dứt khoát phải có tên các doanh nghiệp chủ thể tham gia, bởi đây là việc rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm”.

Ông Hùng cho rằng, cơ chế phải rất rõ, đặc biệt cơ chế tài chính, vốn đối ứng chủ sở hữu của doanh nghiệp và nguồn vốn vay thu xếp qua các hiệp định đối với các nhà cung cấp.

Chủ tịch PVN cho rằng: “Đối với EVN, PVN là hai doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, nguồn vốn chủ sở hữu cần quy định rõ để tránh ảnh hưởng các nhiệm vụ khác cùng trong quá trình triển khai”.

Bên cạnh đó, cơ chế, trình tự thủ tục để làm dự án siêu lớn cũng cần làm rõ. Trong đó, nêu rõ những hạng mục nào cần thực hiện song song, cái gì được thực hiện theo cơ chế đặc thù là chỉ định thầu.

“Đối với việc thực hiện song song đàm phán lựa chọn nhà cung cấp công nghệ, thông qua hiệp định, cùng với hiệp định tín dụng xuất khẩu; Thứ hai là cơ chế đảm bảo nguồn lực đầu tư, trong đó có vốn chủ sở hữu của PVN, EVN cần làm rõ”, Đại biểu Hùng nêu.

Ông Hùng đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu thống nhất với Chính phủ trong Tờ trình về các cơ chế đặc thù.

“Nếu không có cơ chế đặc thù, các doanh nghiệp của chúng tôi không làm được. Sau khi phê duyệt dự án, các chủ thể tham gia dự án lại đi xin cơ chế, rất mất thời gian”, ông Hùng nói.

Liên quan đến năng lực chủ đầu tư, Đại biểu Cà Mau, Chủ tịch PVN khẳng định: “Với năng lực hiện có khi tham gia gần 13 dự án nhiệt điện phức tạp, đặc biệt các dự án trạm tăng áp ngoài khơi về điện khí.. chúng ta hoàn toàn yên tâm với năng lực của doanh nghiệp trong nước”.

Ông Hùng đề nghị, Quốc hội thông qua các cơ chế chính sách đặc thù để phát triển dự án điện hạt nhân, bởi lộ trình của Chính phủ đưa ra đến năm 2030 và 2031 là rất thách thức, doanh nghiệp rất áp lực.

×