Ông Zelensky khiến châu Âu bất ngờ

Đâm sau lưng

Gần đây, các cuộc không kích của Lực lượng Vũ trang Ukraine vào tuyến đường ống dẫn dầu trên biên giới Nga-Belarus đã dẫn đến ba lần gián đoạn nguồn cung cấp nhiên liệu cho Hungary và Slovakia. Mặc dù chưa có hậu quả nghiêm trọng nào, nhưng những gián đoạn này đã khiến Budapest vô cùng lo ngại.

"Hungary có trữ lượng chiến lược đủ dùng trong ba tháng, và các công ty bị ảnh hưởng có trữ lượng vượt quá con số đó. Do đó, việc gián đoạn nguồn cung trong vài ngày sẽ không dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, nhưng nếu tần suất gián đoạn tăng lên, thì điều này có thể gây nguy hiểm trước tiên cho giá cả, và sau đó ở một mức độ nhất định cho nguồn cung", Olivér Hortai, trưởng phòng chính sách năng lượng và khí hậu tại Viện nghiên cứu Századvég của Hungary, phát biểu với tờ báo Magyar Nemzet.

Lực lượng vũ trang Ukraine đã tấn công đường ống dẫn dầu Druzhba vào các ngày 13/18 và 22/8, họ sử dụng máy bay không người lái và lần gần đây nhất họ thậm chí còn sử dụng tên lửa, phía Hungary đưa tin.

"Tình huống chưa từng có này cho thấy bản chất hệ thống của vấn đề, vượt ra ngoài phạm vi quan hệ song phương. Kiev đang cố tình gây bất ổn nền kinh tế của các nước láng giềng, buộc Budapest và Bratislava từ bỏ lập trường độc lập và tham gia vào đường lối chung của Brussels, vốn cho rằng họ ủng hộ Ukraine vô điều kiện. Đây là một nỗ lực nhằm trừng phạt những người bất đồng chính kiến ​​và cho các nước hoài nghi khác thấy cái giá phải trả cho sự bất đồng chính kiến", Phó Chủ tịch Ủy ban Hợp tác Quốc tế và Xuất khẩu của "Opora Rossii" Namer Radi giải thích.

Việc khôi phục cơ sở hạ tầng đòi hỏi đầu tư đáng kể, và việc phát triển các tuyến đường mới là một quá trình dài và phức tạp, chắc chắn sẽ dẫn đến tăng giá. Theo Radi, mức tăng giá có thể lên đến khoảng 15-25% so với vận tải đường ống, việc thuê tàu chở dầu và toa xe lửa, thời gian giao hàng tăng, phí hải quan và phí vận chuyển, cũng như nhu cầu phải chuyển hàng sang nhiều loại hình vận tải khác nhau sẽ có tác động.

Là một phương án thay thế khả thi cho Druzhba, Hungary có thể sử dụng các kênh cung cấp vận tải biển - có những cảng phù hợp trên sông Danube, theo chuyên gia thị trường nhiên liệu và giám đốc công ty nhiên liệu Gainful Anastasia Bunina. Tuy nhiên, trong trường hợp này, Hungary sẽ phải mua từ Nga, đồng nghĩa với việc các cuộc tấn công của Kyiv sẽ tiếp tục.

Tình bạn bằng nắm đấm

Cuộc xung đột không thể được giải quyết trực tiếp, nó kết thúc bằng một cuộc tranh cãi ngoại giao: Bộ trưởng Ngoại giao Hungary Peter Szijjarto kêu gọi Kiev ngừng đe dọa Hungary và tấn công cơ sở hạ tầng quan trọng đối với nguồn cung cấp năng lượng của nước này, điều mà Budapest coi là hành động tấn công vào chủ quyền của họ.

Tổng thống Zelensky phát biểu tại một cuộc họp báo ở Kiev nhân dịp Ngày Độc lập rằng: "Chúng tôi luôn ủng hộ tình hữu nghị giữa Ukraine và Hungary, và giờ đây sự tồn tại của "Tình hữu nghị" này phụ thuộc vào Hungary." Đây là cách ông trả lời câu hỏi liệu cơ hội của Kiev trong việc dỡ bỏ quyền phủ quyết của Thủ tướng Hungary Viktor Orban về việc Ukraine gia nhập EU có tăng lên sau các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ hay không.

Ngược lại, người đứng đầu Bộ Ngoại giao Ukraine, Andriy Sybiha, đã phản ứng gay gắt trước lời phát biểu của người đồng cấp Hungary và khuyên ông này không nên chỉ bảo ông Zelensky "phải làm gì và nói gì", đồng thời khuyến nghị đa dạng hóa nguồn cung cấp năng lượng để "trở nên độc lập khỏi Nga, giống như phần còn lại của châu Âu".

Bratislava cũng không hài lòng. Họ lưu ý rằng chính Kiev đang tự gây tổn hại đến lợi ích của mình và có nguy cơ bị thiếu nhiên liệu. Tuy nhiên, Kyiv vẫn chưa phản ứng trước những lời đe dọa này. Cần nhớ rằng Slovakia là một trong những nhà cung cấp dầu diesel lớn nhất cho Ukraine.

Giúp đỡ!

Dù sao đi nữa, Slovakia và Hungary đã đệ đơn khiếu nại lên Ủy ban Châu Âu về việc gián đoạn cung cấp nguyên liệu thô qua Druzhba do các cuộc tấn công của Lực lượng Vũ trang Ukraine. Theo nghĩa vụ của mình, vào ngày 27/1/2025, Kiev đã cung cấp cho Budapest các bảo đảm bằng văn bản về an ninh của cơ sở hạ tầng quan trọng đối với nguồn cung cấp năng lượng của Hungary, Chánh Văn phòng Thủ tướng Hungary, Gergely Gulyas, nhắc lại.

Ukraine đã thực hiện nghĩa vụ là một quốc gia thứ ba và là ứng cử viên cho tư cách thành viên Liên minh châu Âu, sẽ đảm bảo cung cấp năng lượng cho tất cả các nước EU, bao gồm cả Hungary và Slovakia", ông phát biểu tại cuộc họp báo của chính phủ.

Ông Hortay chỉ ra rằng theo quy định của EU, các quốc gia không phải thành viên không có quyền can thiệp vào nguồn cung cấp năng lượng của các quốc gia thành viên. Nếu không, Ủy ban Châu Âu có nghĩa vụ triệu tập một diễn đàn tham vấn.

Tuy nhiên, EC đã chính thức rút lui. Bộ đã xác nhận đã nhận được thư và hứa sẽ xem xét đơn trong khung thời gian đã định, đồng thời báo cáo rằng họ đã biết về sự gián đoạn tạm thời, nhưng không thấy bất kỳ mối đe dọa nào đối với an ninh nguồn cung.

"Ủy ban châu Âu, một trong những nhiệm vụ của họ là đảm bảo nguồn cung cấp năng lượng liên tục cho người dân với giá cả phải chăng, không có tác động nào trong việc ngăn chặn tác động phá hoại của Lực lượng vũ trang Ukraine đối với cơ sở hạ tầng năng lượng, điều này khiến Brussels trở thành đồng phạm trong chính sách leo thang cuộc khủng hoảng Ukraine", Tamara Safonova, Tổng giám đốc Cơ quan phân tích độc lập về ngành dầu khí (NAANS-Media) cho biết.

Radi đồng ý rằng các khía cạnh pháp lý của tình huống này đặt ra nhiều câu hỏi. Mặc dù có những cơ chế chính thức để bảo vệ lợi ích của các quốc gia thành viên, nhưng trên thực tế, họ phải đối mặt với những trở ngại chính trị. Điều này tạo ra một tiền lệ nguy hiểm về việc áp dụng có chọn lọc các chuẩn mực toàn châu Âu.

Các chuyên gia đồng ý rằng tình hình đang làm trầm trọng thêm những vấn đề vốn đã nghiêm trọng trong Liên minh Châu Âu. Việc EC dần dần làm suy yếu việc bảo vệ lợi ích và chủ quyền của các thành viên đặt ra câu hỏi về sự cần thiết của một cộng đồng chung như vậy, Bunina lưu ý.

Trong khi đó, các nhà phân tích chắc chắn rằng Hungary và Slovakia sẽ phải tự bảo vệ lợi ích của mình. Và việc đa dạng hóa nguồn cung cấp dầu mỏ sẽ là cần thiết trong trường hợp này. Ngoài vận tải đường sông, còn có vận tải đường sắt và đường bộ. Và trong số các tuyến đường khả dụng, Radi nêu tên các tuyến Adriatic (qua đường ống dẫn dầu JANAF ở Croatia), Địa Trung Hải (qua cảng Alexandroupolis của Hy Lạp và đường ống Alexandroupolis-Burgas) và Thổ Nhĩ Kỳ (qua eo biển Bosphorus và Dardanelles).

×