Loài lợn bản địa có cái tên đặc biệt: Quay 2 tiếng mới ra món “đáng đồng tiền bát gạo”

Đầu tháng 4, dưới những tán hoa mộc miên rực đỏ tại Lâm Bình (Tuyên Quang), một không gian náo nhiệt được dựng lên cho màn thi quay “lợn tên lửa”. Tiếng cười nói, xuýt xoa hoà lẫn khi làn khói thơm phức toả ra từ những chú lợn đang dần chuyển màu vàng cánh gián trên trục quay. Khán giả đủ mọi lứa tuổi vây quanh khu vực thi, ánh mắt tò mò và thích thú dõi theo từng động tác của những người đàn ông đang “điều khiển” ngọn lửa một cách điêu luyện.

Theo chia sẻ của những người dân địa phương, lợn “tên lửa” hay còn gọi là lợn Mán, lợn cắp nách. Loài lợn này có màu lông đen tuyền hoặc hơi vàng. Khối lượng mỗi con thường dao động từ 25 - 30kg. Thức ăn cho lợn tên lửa đơn giản, dễ kiếm, phổ biến nhất là là cây chuối rừng, chuối nhà, dây khoai lang...

Anh Mụ Văn Dong (31 tuổi, Lâm Bình) đã tham gia hội thi quay lợn tên lửa của địa phương được 3 năm nay. Đôi tay thoăn thoắt điều chỉnh trục quay lợn, anh Dong cho biết: “Những năm trước, đội của tôi đều đạt giải nhất nên cũng có những kinh nghiệm đúc rút được ra trong quá trình thi. Thời gian quay lợn tầm khoảng 2 tiếng, người làm phải quay đều tay để thịt chín đều. Lửa phải duy trì đều đặn, hạ dần chú lợn trên trục quay từ cao xuống thấp. Lợn khi quay chín cần phải có da vàng nâu cánh gián, giòn, mịn, láng bóng không có vết nứt”.

Bên cạnh anh Dong, một nam thanh niên khác cẩn thận dùng chiếc chổi nhỏ phết đều thứ nước cốt đặc biệt được pha chế từ lá mắc mật, mật ong và những gia vị riêng của dân tộc lên mình chú “lợn tên lửa”. Thành viên còn lại trong đội thi 3 người biểu cảm đầy tập trung, đảm bảo ngọn lửa luôn duy trì ở mức ổn định, lúc đầu mạnh mẽ để làm chín phần ngoài, sau đó dịu dần để hơi nóng thấm sâu vào bên trong thớ thịt.

Để có được thành phẩm lợn quay mang hương vị đặc trưng, việc chuẩn bị củi cũng vô cùng quan trọng. Anh Dong tiết lộ: “Củi dùng để quay lợn là củi rừng tự nhiên, thường là củi nhãn. Lúc chuẩn bị lễ hội thì mình cần để đem củi về để phơi khô khoảng 2 tháng, sau đó mới dùng để đun”.

Đứng bên cạnh bếp lửa đang reo tí tách, bà Lý Thị Ghển (52 tuổi) - một người dân địa phương, chăm chú theo dõi màn thi quay lợn tên lửa. Trò chuyện với PV Dân Việt, bà Ghển cho hay, lợn tên lửa là sản vật quý của núi rừng.

“Phần thi quay lợn với những công đoạn tẩm ướp gia vị và quay thịt công phu đã thể hiện sự trân trọng của người dân địa phương đối với những gì đất trời ban tặng. Đứng quan sát các đội thi đấu từ đầu, tôi thấy hương thơm của thịt lợn quay rất kích thích, ngửi thôi đã thấy thèm rồi”, bà Ghển cười nói.

Thi bắt cá tay không giữa suối: Nam thanh niên “gây choáng” khi bắt liền 2 con trong 5 phút

Ngoài màn thi quay lợn tên lửa, thi bắt cá cũng là một hoạt động bên lề Lễ hội hoa Mộc Miên 2025 được tổ chức tại xã Phúc Yên (Lâm Bình, Tuyên Quang). Giữa tiếng hò reo cổ vũ của khách du lịch, những người chơi cố gắng tóm lấy những chú cá đang bơi thoăn thoắt. Nước bắn tung tóe, bùn đất vương khắp người, nhưng trên khuôn mặt ai nấy đều rạng rỡ nụ cười.

Theo chia sẻ của những người tham gia, thể lệ phần thi khá đơn giản, họ sẽ bước vào khu vực đã được thả sẵn cá, và trong một khoảng thời gian nhất định, ai bắt được nhiều cá hơn sẽ là người chiến thắng. Điều thú vị là người chơi không được sử dụng bất kỳ dụng cụ hỗ trợ nào, mà chỉ được dùng tay không để bắt.

Giữa đám đông đang hăng say “vồ” cá, Minh Nhật (17 tuổi, Lâm Bình) nổi bật với dáng người nhanh nhẹn, thoăn thoắt di chuyển trong làn nước. Khuôn mặt lấm tấm bùn đất nhưng đôi mắt ánh lên niềm vui chiến thắng, cậu thanh niên 17 tuổi vừa kết thúc phần thi bắt cá của mình với “chiến lợi phẩm” trên tay.

Minh Nhật phấn khởi chia sẻ: “Hôm nay mình bắt được 2 con cá chỉ trong vòng 5 phút, bao gồm 1 con cá chép và 1 con cá trê. Mình không có chiến thuật gì, cứ cúi xuống là bắt thôi. Thấy con nào ở gần thì mình nhanh tay chụp lấy, quan trọng nhất là phải nhanh mắt, nhanh tay”.

Theo Minh Nhật, phần thưởng cho cậu sau phần thi chính là 2 chú cá vừa bắt được. Khi được hỏi về dự định với “món quà” đặc biệt này, Minh Nhật không ngần ngại chia sẻ: “Có phần thưởng này thì mình sẽ dự định là về ăn lẩu luôn cùng bạn bè. Hôm nay nhóm bạn của mình có 6 người cùng tham gia thi nhưng chỉ có mỗi mình là bắt được cá. Chúng mình đã giao hẹn với nhau từ đầu là ai thắng thì cũng sẽ đem “chiến lợi phẩm” về liên hoan chung rồi”.

Chị Trần Thu Hà - một du khách trẻ tuổi tới từ Hà Giang hào hứng: “Lúc đầu mình cứ nghĩ bắt cá thì có gì hay, nhưng mà xem trực tiếp mới thấy nó kịch tính và hài hước thế nào. Mọi người ai cũng nhiệt tình, không ngại lấm bẩn để bắt được cá. Nhìn họ vừa cố gắng, vừa trượt ngã, rồi lại hò hét mỗi khi bắt được cá, tự nhiên mình cũng thấy cuốn theo”.

Sự kiện Lễ hội hoa Mộc Miên, Ngày hội văn hóa ẩm thực các dân tộc xã Phúc Yên năm 2025 là chuỗi hoạt động hưởng ứng tuần văn hoá, du lịch của tỉnh Tuyên Quang năm 2025 và chào mừng Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Các hoạt động trong lễ hội được tổ chức nhằm mục đích tiếp tục bảo tồn, phát huy bản sắc văn hoá dân tộc; tạo khí thế thi đua sôi nổi, phấn khởi, tự hào, nâng cao đời sống tinh thần cho các tầng lớp nhân dân ngay từ những ngày đầu năm mới.

×