Quốc hội đồng ý lập Quỹ phòng thủ dân sự ứng phó thảm họa, sự cố

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Phòng thủ dân sự. Với 55 điều, Luật Phòng thủ dân sự có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2024. Với việc thông qua luật này, Quốc hội đồng ý lập Quỹ phòng thủ dân sự.

Đây là một trong những nội dung nhận được nhiều ý kiến khác nhau trong quá trình xây dựng dự thảo luật này.

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Lê Tấn Tới cho biết trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường ngày 24/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xây dựng 2 phương án về quỹ, trong đó nêu rõ ưu, nhược điểm của từng phương án và gửi phiếu xin ý kiến đại biểu Quốc hội.

Đây là quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách, được thành lập ở Trung ương và cấp tỉnh để huy động nguồn lực xã hội hỗ trợ hoạt động phòng thủ dân sự.

Quỹ Phòng thủ dân sự được ưu tiên thực hiện các hoạt động: Cứu trợ khẩn cấp về lương thực, nước uống, thuốc chữa bệnh và các nhu yếu phẩm thiết yếu khác cho đối tượng bị thiệt hại do sự cố, thảm họa gây ra; Hỗ trợ tu sửa, làm nhà ở, cơ sở y tế, trường học tại địa điểm bị ảnh hưởng do sự cố, thảm họa gây ra.

Quỹ Phòng thủ dân sự hoạt động theo nguyên tắc không vì mục đích lợi nhuận; quản lý, sử dụng đúng mục đích, đúng pháp luật, kịp thời, hiệu quả, bảo đảm công khai, minh bạch; hỗ trợ cho các hoạt động phòng thủ dân sự mà ngân sách Nhà nước chưa đầu tư hoặc chưa đáp ứng yêu cầu.

Việc điều tiết giữa quỹ phòng thủ dân sự và các quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách có liên quan đến hoạt động ứng phó, khắc phục hậu quả sự cố, thảm họa được thực hiện trong trường hợp cấp bách.

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Lê Tấn Tới cho biết đã xây dựng 2 phương án và nêu rõ ưu, nhược điểm của từng phương án liên quan việc lập Quỹ Phòng thủ dân sự.

Phương án 1 là lập ngay Quỹ để kịp thời sử dụng trong tình trạng thảm họa, sự cố. Phương án 2, chỉ lập khi có tình huống khẩn cấp và do Thủ tướng quyết định.

Kết quả, trong tổng số 373 đại biểu tham gia cho ý kiến, có 255 đại biểu tán thành phương án 1. Ủy ban Thường vụ Quốc hội vì thế cho rằng việc thành lập quỹ này là cần thiết.

Trên cơ sở tiếp thu ý kiến đại biểu, Quốc hội giao Chính phủ quy định chi tiết việc thành lập, quản lý, sử dụng quỹ phòng thủ dân sự.

Về cấp độ phòng thủ dân sự, có ý kiến đại biểu đề nghị làm rõ tính chất nghiêm trọng của tình trạng khẩn cấp, tình trạng chiến tranh so với sự cố, thảm họa ở các cấp độ và nghiên cứu quy định cho chặt chẽ.

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng các biện pháp phòng thủ dân sự trong tình trạng khẩn cấp và trong tình trạng chiến tranh, thiết quân luật là chưa phù hợp.

Chủ nhiệm Lê Tấn Tới cho rằng tính chất nghiêm trọng của tình trạng khẩn cấp, tình trạng chiến tranh đã được quy định trong Pháp lệnh tình trạng khẩn cấp, Luật Quốc phòng. Vì thế, các biện pháp áp dụng trong tình trạng khẩn cấp, tình trạng chiến tranh không thuộc phạm vi điều chỉnh của luật này.

Theo ông Tới, các biện pháp phòng thủ dân sự quy định tại luật này không thay thế cho các biện pháp áp dụng trong tình trạng khẩn cấp, tình trạng chiến tranh mà tạo nên tổng thể các biện pháp cần thiết để phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả của sự cố, thảm họa, bảo vệ nhân dân, nền kinh tế khi xảy ra thảm họa, sự cố.

"Trong tình trạng khẩn cấp, tình trạng chiến tranh, tình trạng thiết quân luật vẫn cần thiết phải áp dụng các biện pháp phòng thủ dân sự theo quy định của Luật này để phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả của sự cố, thảm họa", ông Lê Tấn Tới nhấn mạnh.

Luật được Quốc hội thông qua quy định phòng thủ dân sự có 3 cấp độ. Trong đó, Chủ tịch UBND cấp huyện ban bố, bãi bỏ phòng thủ dân sự cấp độ 1 trên địa bàn quản lý; Chủ tịch UBND cấp tỉnh ban bố, bãi bỏ phòng thủ dân sự cấp độ 2 trên địa bàn quản lý; Thủ tướng ban bố, bãi bỏ phòng thủ dân sự cấp độ 3.