Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn nhà ở xã hội" được đặt ra tới năm 2030, tuy nhiên, theo báo cáo của Bộ Xây dựng, tới nay mới chỉ 103 dự án được hoàn thành với quy mô hơn 66.755 căn, chưa bằng 7% mục tiêu đề ra. Còn lại 137 dự án đã khởi công (114.618 căn) và khoảng 415 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư (412.200 căn).

Để tạo lập chỗ ở cho người thu nhập trung bình và thu nhập thấp tại các đô thị, trong cuộc họp với Ban Chính sách, chiến lược trung ương vào cuối tháng 2 vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm đã yêu cầu nghiên cứu thành lập Quỹ nhà ở quốc gia nhằm phát triển nhà giá rẻ tại các đô thị lớn.

Tại toạ đàm "Giải pháp đảm bảo có ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội" do Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt tổ chức, ông Chử Văn Hải, Trưởng phòng Phát triển và quản lý nhà ở xã hội (Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng) chia sẻ: Bộ Xây dựng được Chính phủ giao là cơ quan chủ trì, xây dựng và trình Quốc hội ban hành Nghị quyết thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù, phát triển nhà ở xã hội.

Một trong những nội dung của việc ban hành cơ chế chính sách đặc thù là thí điểm thành lập Quỹ phát triển nhà ở xã hội quốc gia. Bộ Xây dựng đang trong quá trình nghiên cứu, xây dựng lấy ý kiến thẩm định các cơ quan trước khi trình Quốc hội.

Mục đích của quỹ này là có thể quỹ để hình thành quỹ nhà ở của Nhà nước để cho thuê giống như bài học, kinh nghiệm từ các nước quốc tế đều có nhà ở công cộng cho thuê.

Thứ hai, từ nguồn quỹ này hỗ trợ cấp bù lãi suất chênh lệch cho chủ đầu tư. Cuối cùng, từ nguồn hình thành quỹ này sẽ hỗ trợ địa phương có khó khăn cân đối ngân sách trong giải phóng mặt bằng để phát triển nhà ở xã hội. Ông Hải cho biết, Bộ Xây dựng đang xây dựng nội dung cơ bản của quỹ này, trong thời gian tới, nếu thuận lợi, nghị quyết này sẽ được thông qua tại các kỳ họp sắp tới.

Về nguồn vốn cho quỹ, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài Chính - Tiền tệ Quốc gia, cho biết: Quỹ này cơ bản có 4 nguồn vốn khác nhau.

Thứ nhất là vốn ngân sách nhà nước, thứ hai nguồn vốn phát hành trái phiếu dành cho dự án nhà ở xã hội.

Thứ 3 chính là tiền tiết kiệm của người mua nhà. Ví dụ muốn mua nhà ở xã hội, dứt khoát người mua phải tiếp kiệm, có thể trích ra từ nguồn thu nhập để cam kết có dòng tiền trả nợ cho ngôi nhà đó. Chính sách quỹ được coi như cơ sở quản lý tiền thay cho người mua nhà. Ngoài ra, một số nước như Trung Quốc, Singapore dùng một phần quỹ bảo hiểm xã hội.

Cuối cùng là nguồn vốn của các tổ chức tài chính trong nước, quốc tế tham gia. Những nguồn vốn như thế tương đối khả thi. Về đối tượng mua nhà, dứt khoát phải thuộc đối tượng thu nhập thấp, có thể áp từ quy định hiện nay.

Trước đây, Việt Nam từng có một thời kỳ có quỹ tiết kiệm nhà ở quốc gia, giờ ta có thể khởi động lại, rất khả thi, nhân văn và bền vững.

Vị chuyên gia này nhận định, như Thủ tướng chỉ đạo là đối tượng dưới 35 tuổi. Một số nước có chính sách cho người dưới 35 tuổi, với điều kiện phải có công ăn việc làm, nhưng thu nhập trung bình thấp. Ngoài ra, có thể nộp tiền tiết kiệm một phần vào quỹ, rất khoa học và rất hiệu quả.

Ông Lê Văn Bình, Phó cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp - Môi trường băn khoăn, sử dụng quỹ này như nào cho hiệu quả?

“Nếu dùng để xây nhà ở xã hội thì không đủ được. Tuy nhiên, dùng quỹ này để thực hiện công tác thu hồi mặt bằng tái định để thực hiện dự án nhà ở xã hội thì sẽ hiệu quả hơn. Bây giờ cần phải sử dụng quỹ nhà ở quốc gia, chứ không phải lấy quỹ này để phát triển dự án. Không có quỹ nào mà to lớn, mà đủ để thực hiện các dự án nhà ở xã hội ”, ông Bình nói.

Ông Bình cho rằng, quỹ này là nội dung quan trọng để khởi nguồn cho đầu tư dự án nhà ở xã hội. Tiếp theo là đã có nguồn đầu tư thì phải có cơ chế thu lại cho quỹ để còn phát triển các dự án khác.

Ông đề xuất quỹ này cần có cơ chế ứng ra hoặc cho vay rồi thu về. Theo đó, cần có quy định, hướng dẫn cụ thể để đưa vào dự thảo nghị quyết để trình Quốc hội.

×