Sabeco trước sóng gió: Lợi nhuận lung lay và “gánh nặng” từ những khoản đầu tư rủi ro

Giữ "ngai vàng" thị phần nhưng chật vật bảo toàn lợi nhuận

Kể từ cuối năm 2019, đầu năm 2020, dịch Covid-19 cùng với việc áp dụng Nghị định 100 đã làm thay đổi đáng kể thói quen tiêu thụ đồ uống có cồn của người dân, tác động mạnh tới thị trường rượu – bia. Cùng với đó, các quy định về thuế, quảng cáo, tiêu thụ sản phẩm và biến động kinh tế vĩ mô như lạm phát, suy thoái đã ảnh hưởng trực tiếp đến sức mua và doanh số của ngành.

Đối với Tổng Công ty CP Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco), tác động thể hiện rõ qua việc doanh thu hợp nhất chưa bao giờ trở lại mức kỷ lục 38.133 tỷ đồng của năm 2019. Biên lợi nhuận của Sabeco cũng dao động mạnh: từ đỉnh 17,6% năm 2020 giảm còn 14,1% vào năm 2024, phản ánh áp lực giá nguyên liệu như lúa mạch, hoa bia, nhôm… cùng cạnh tranh gay gắt trong ngành.

Dù vậy, Sabeco vẫn duy trì vị thế một trong bốn doanh nghiệp bia lớn nhất Việt Nam, nắm 33,9% thị phần năm 2023 (theo Euromonitor), chỉ đứng sau Heineken (43%), vượt Carlsberg và Habeco. Công ty tập trung vào thị trường nội địa, với xuất khẩu chỉ chiếm khoảng 1% sản lượng năm 2024.

Tuy vậy, biên lợi nhuận của Sabeco không ổn định qua các năm (năm 2024 là 14,1%; năm 2023, 13,9%; năm 2022, 15,7%; năm 2021 là 14,8%; năm 2020, 17,6%; và năm 2019 là 14,1%). Nhìn chung, biên lợi nhuận đã giảm nhẹ từ mức cao nhất năm 2020 (17.6%) xuống mức 14.1% vào năm 2024, cho thấy doanh nghiệp phải đối mặt với giá cả của lúa mạch, hoa bia và các nguyên liệu khác. Ngoài ra còn có cả sự cạnh tranh từ các đối thủ trong ngành.

*Sabeco có chính sách mua trước nguyên liệu từ 6-9 tháng, do đó giá tại mỗi thời điểm sẽ ảnh hưởng đến chi phí của kỳ sau.

Bất chấp những biến động của thị trường, Sabeco vẫn duy trì sức “đề kháng” đáng kể với doanh thu hàng năm đạt hàng nghìn tỷ đồng. Theo Euromonitor, năm 2023 doanh nghiệp này nắm giữ 33,9% thị phần bia tại Việt Nam, chỉ đứng sau Heineken (khoảng 43%) và bỏ xa Carlsberg Group cùng Habeco (mỗi đơn vị khoảng 7,5%).

Thị trường nội địa vẫn là trọng tâm chiến lược của Sabeco, trong khi xuất khẩu chỉ chiếm khoảng 1% tổng sản lượng năm 2024. Năm 2022, lãi ròng của Sabeco đạt 5.499 tỷ đồng – cao hơn cả năm 2019, nhờ hàng loạt chương trình hỗ trợ bán hàng và tiếp thị thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm.

Tuy nhiên, sang năm 2023, các yếu tố bất lợi từ bên ngoài – lãi suất tăng, chi phí nguyên liệu leo thang, lạm phát cao và đứt gãy chuỗi cung ứng – đã khiến lợi nhuận sau thuế giảm 23% so với năm trước, xuống còn hơn 4.255 tỷ đồng.

Với áp lực từ thị trường bia toàn cầu và chính sách kiểm soát tiêu thụ rượu bia trong nước ngày càng nghiêm ngặt, câu hỏi đặt ra là liệu Sabeco có thể duy trì vị thế dẫn đầu và tìm ra động lực tăng trưởng mới trong những năm tới hay không.

Sabeco chững lại trước “cơn gió ngược” chính sách, trông chờ cú hích tiêu dùng cuối năm

Đầu năm 2025, ngành rượu bia tiếp tục chịu sức ép khi Chính phủ siết chặt mức xử phạt vi phạm nồng độ cồn, buộc người tiêu dùng một lần nữa thay đổi thói quen sử dụng. Song song, chính sách áp thuế Tiêu thụ đặc biệt đối với rượu, bia và nước giải khát cũng được dự báo sẽ tạo thêm thách thức cho toàn ngành.

Báo cáo tài chính quý II/2025 của Sabeco cho thấy bức tranh kinh doanh không mấy sáng sủa. Lũy kế 6 tháng, doanh thu thuần đạt 12.766 tỷ đồng, giảm gần 17% (tương đương 2.611 tỷ đồng) so với cùng kỳ 2024. Doanh thu giảm trong khi chi phí quản lý, bán hàng và lãi vay đều tăng nhẹ đã bào mòn lợi nhuận. Lợi nhuận sau thuế nửa đầu năm đạt 2.050 tỷ đồng, giảm 12,4%, tương đương mất 292 tỷ đồng so với cùng kỳ.

Trước đó, Sabeco từng kỳ vọng 2025 sẽ là năm “vàng” của ngành bia Việt Nam, nhờ lợi thế cơ cấu dân số trẻ, thu nhập bình quân đầu người tăng, dư địa lớn ở phân khúc bia không cồn và cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu. Công ty đặt mục tiêu doanh thu thuần 31.641 tỷ đồng (giảm nhẹ 1% so với 2024) nhưng lợi nhuận sau thuế tăng 8%, lên 4.835 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến hết nửa đầu năm, cả hai chỉ tiêu mới đạt hơn 40% kế hoạch.

Dù vậy, triển vọng phục hồi vẫn hiện hữu. Số liệu từ Cục Thống kê cho thấy giá sản phẩm đồ uống tăng trong tháng 7/2025 nhờ nhu cầu thị trường cải thiện. Cùng với đó, sức mua được kỳ vọng bùng nổ vào những tháng cuối năm khi mùa lễ, Tết cận kề.

Doanh thu và lợi nhuận của Sabeco đồng loạt giảm hai chữ số trong 6 tháng đầu 2025, khi siết phạt nồng độ cồn và thuế tiêu thụ đặc biệt bóp nghẹt sức mua. Dù vậy, “ông lớn” ngành bia vẫn kỳ vọng mùa lễ Tết sẽ giúp bù đắp khoảng trống, đưa kết quả kinh doanh tiệm cận kế hoạch năm.

Sabeco và “gánh nặng” từ những khoản đầu tư rủi ro

Danh tiếng và thị phần nội địa giúp Sabeco đứng vững trước sóng gió ngành bia, nhưng những con số phía sau báo cáo tài chính lại cho thấy một câu chuyện khác: doanh nghiệp đang bị kéo lùi bởi chính các khoản đầu tư ngoài ngành và các công ty con thua lỗ.

Tính đến ngày 30/6/2025, Sabeco đang nắm giữ 12 khoản đầu tư vào các đơn vị khác, gồm Ngân hàng TMCP Đông Á, Công ty Cổ phần PVI, Công ty Cổ phần Du lịch Dầu khí Phương Đông… với tổng giá trị hơn 362,4 tỷ đồng. Tuy nhiên, doanh nghiệp đã phải trích lập dự phòng tới 308 tỷ đồng, tương đương 85% giá trị danh mục, phản ánh mức độ rủi ro đáng kể và cho thấy áp lực trong việc quản lý, thu hồi vốn từ các khoản đầu tư này.

Hiệu quả kinh doanh của Sabeco cũng bị tác động bởi thu nhập lãi tiền gửi giảm, trong khi chi phí tài chính tăng do thương vụ nâng tỷ lệ sở hữu tại Tập đoàn Bia Sài Gòn Bình Tây (Sabibeco) – doanh nghiệp trở thành công ty con từ cuối năm 2024 với khoản lỗ lũy kế hơn 500 tỷ đồng tại thời điểm sáp nhập. Sau khi về chung hệ thống, Sabibeco đã có cải thiện nhờ Sabeco gia tăng sản lượng đặt hàng, giúp doanh thu và lãi gộp tăng, song đến cuối quý II/2025 vẫn còn lỗ lũy kế hơn 36 tỷ đồng.

Tại Đại hội cổ đông năm 2024, trước câu hỏi về mục đích của thương vụ M&A này, ban lãnh đạo Sabeco cho biết việc nâng tỷ lệ sở hữu từ 21,8% lên 65% nhằm mở rộng năng lực sản xuất, đặc biệt ở mảng bia lon, đồng thời cải thiện biên lợi nhuận và hiệu quả hoạt động. Tuy nhiên, hai kỳ báo cáo gần nhất cho thấy Sabibeco vẫn là yếu tố kéo giảm kết quả kinh doanh của Sabeco, một phần do việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt từ khi hợp nhất, cộng với chi phí tài chính gia tăng từ thương vụ mua lại.

Ngoài Sabibeco, Sabeco còn “gồng gánh” CTCP Nước giải khát Chương Dương (mã SCD) – công ty con chuyên sản xuất nước ngọt. Sabeco sở hữu 62,09% vốn tại SCD, nhưng đến cuối quý II/2025, doanh nghiệp này lỗ lũy kế hơn 313 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 124 tỷ đồng so với vốn điều lệ chỉ 85 tỷ đồng. Tình trạng thua lỗ kéo dài ba năm liên tiếp khiến cổ phiếu SCD bị hủy niêm yết bắt buộc trên HOSE từ ngày 6/5/2024.

Điều này cho thấy danh mục đầu tư của Sabeco đang có nhiều rủi ro. Thách thức không chỉ nằm ở quản trị sản xuất kinh doanh cốt lõi, mà còn ở khả năng xử lý dứt điểm các khoản đầu tư nặng gánh này trước khi chúng bào mòn lợi nhuận trong những năm tới.

Sabeco và chuỗi 8 năm “trượt dốc”: 108.000 tỷ đồng vốn hóa bốc hơi

Ngày 8/7/2025, VN-Index lập đỉnh mới gần 1.588 điểm, nhưng cổ phiếu SAB của Sabeco gần như “đứng ngoài cuộc chơi”. Tính từ đầu năm đến 29/7/2025, VN-Index tăng 17,9%, trong khi SAB giảm 9,3%. Xu hướng này kéo dài nhiều năm: năm 2022 và 2023, chỉ số VN-Index tăng lần lượt 12,2% và 12,1%, nhưng SAB lại giảm 23,5% và 3,3%.

Nếu nhìn dài hạn, Sabeco đã trải qua chuỗi giảm giá gần 8 năm kể từ đỉnh 131.460 đồng/cổ phiếu ngày 30/11/2017 (giá đã điều chỉnh sau chia cổ tức). Trong giai đoạn này, cổ phiếu SAB mất 64% giá trị, tương đương 107.876 tỷ đồng vốn hóa “bốc hơi” khỏi thị trường.

Giá cổ phiếu là chỉ báo then chốt phản ánh sức khỏe tài chính, hiệu quả kinh doanh và mức độ kỳ vọng của thị trường đối với một doanh nghiệp. Khi giá cổ phiếu tăng, đó thường là tín hiệu cho thấy kết quả kinh doanh tích cực, củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào triển vọng tăng trưởng, từ đó kích thích nhu cầu mua vào. Ngược lại, giá giảm phản ánh lo ngại của thị trường, đặc biệt dễ xảy ra với các ngành đang trong chu kỳ suy thoái như rượu – bia hay nước giải khát.

Và diễn biến cổ phiếu SAB phản ánh rõ áp lực của một doanh nghiệp đầu ngành đang chật vật trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ bia sụt giảm, chi phí đầu vào leo thang và cạnh tranh gay gắt. Việc VN-Index liên tục lập đỉnh nhưng SAB vẫn rơi vào vùng giảm sâu cho thấy khoảng cách lớn giữa kỳ vọng thị trường và thực tế kinh doanh. Chuỗi giảm kéo dài gần 8 năm, với hơn 100.000 tỷ đồng vốn hóa bị xóa sổ, là lời nhắc nhở rằng vị thế “ông lớn” không thể đảm bảo miễn dịch trước thay đổi của thị hiếu tiêu dùng, chính sách quản lý và biến động kinh tế vĩ mô. Đây cũng là phép thử khắc nghiệt cho chiến lược tái cấu trúc và tìm động lực tăng trưởng mới của Sabeco.

×