Thị trường tín chỉ carbon: Doanh nghiệp Việt được miễn thuế chuyển nhượng tín chỉ carbon lần đầu

Luật mới bổ sung loạt ưu đãi cho "thị trường xanh"

Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2025 (thuế TNDN), có hiệu lực từ ngày 01/10/2025, đã mở rộng phạm vi đánh thuế. Đáng chú ý, quy định mới đã bổ sung nhóm thu nhập được miễn thuế trong lĩnh vực môi trường và trái phiếu xanh.

Theo đó, Luật Thuế TNDN năm 2025 đã cập nhật thêm cụ thể nhóm đối tượng miễn thuế gồm một số thu nhập từ lĩnh vực môi trường.

Trong đó, doanh nghiệp sẽ được miễn thuế TNDN đối với phần thu nhập phát sinh từ việc chuyển nhượng lần đầu các tín chỉ carbon. Hoặc chứng chỉ giảm phát thải sau khi được cấp phát, áp dụng trong trường hợp việc chuyển nhượng này diễn ra trong khuôn khổ thị trường phát thải trong nước.

Đồng thời, tiền lãi từ trái phiếu xanh – loại trái phiếu phát hành nhằm tài trợ cho các dự án thân thiện với môi trường – cũng được đưa vào danh mục thu nhập miễn thuế, cùng với thu nhập từ chuyển nhượng trái phiếu xanh lần đầu sau phát hành.

Mặt khác, các chi phí phát sinh liên quan đến việc giảm phát thải khí nhà kính nhằm trung hoà carbon và net zero, giảm ô nhiễm môi trường, đồng thời liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, nếu đáp ứng đủ điều kiện tại Điều 9 sẽ được tính trừ vào thu nhập chịu thuế.

Giá trị thị trường carbon thế giới tăng cấp số nhân

Giá trị của thị trường carbon là một con số khổng lồ và đang phát triển rất nhanh, bao gồm 2 thị trường lớn.

Thị trường carbon tuân thủ (Compliance Carbon Market) bao gồm các hệ thống giao dịch khí thải (ETS), thuế carbon. Tiêu chí của từng hệ thống được các chính phủ áp dụng để đạt được mục tiêu giảm phát thải của mình.

Theo dữ liệu năm 2024, giá trị của thị trường này đã đạt tới 1,5 nghìn tỷ USD trên toàn cầu. Giá tín chỉ carbon trên thị trường này thường cao hơn nhiều so với thị trường tự nguyện. Ví dụ, giá tín chỉ carbon trên Hệ thống Giao dịch Khí thải EU (EU ETS) đã có lúc đạt tới 80-100 EUR/tấn CO₂, trong khi giá ở Trung Quốc ETS dao động ở mức thấp hơn, khoảng 8-12 USD/tấn.

Thị trường carbon tự nguyện (Voluntary Carbon Market - VCM), thị trường này cho phép các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân mua tín chỉ carbon một cách tự nguyện để bù đắp cho lượng khí thải của họ, thường là để đạt được các mục tiêu bền vững hoặc "net-zero" nội bộ.

Mặc dù nhỏ hơn thị trường tuân thủ, VCM cũng có giá trị đáng kể, ước tính khoảng 2 tỷ USD vào năm 2022 và được dự báo sẽ tăng gấp 15-100 lần vào năm 2050. Giá tín chỉ carbon trên thị trường này biến động mạnh tùy thuộc vào loại dự án, chất lượng và tiêu chuẩn chứng nhận.

Tại Việt Nam, Nghị định 119/2025 vừa ra đời đã xây dựng lộ trình đến hết năm 2028 sẽ thiết lập Hệ thống đăng ký quốc gia; xây dựng, tổ chức vận hành thí điểm sàn giao dịch carbon trong nước; triển khai cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon trong nước; triển khai các hoạt động tăng cường năng lực, nâng cao nhận thức về phát triển thị trường carbon.

×