Thủ tướng: Đồng ý về mặt chủ trương "trích lại 1 USD" cho mỗi tấn gạo xuất khẩu để hỗ trợ nông dân

Sáng qua (10/12) tại Trụ sở Chính phủ, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ, các Bộ, ngành tổ chức Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân Việt Nam năm 2025 (lần thứ 7); Báo Nông thôn Ngày nay/điện tử Dân Việt là đơn vị được giao tổ chức thực hiện.

Tại Hội nghị, Thủ tướng đã tóm lại các vấn đề chung sau khi các Bộ ngành trả lời rất nhiều vấn đề về phát triển lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Thủ tướng cho rằng, các Bộ đã có giải trình khá đầy đủ, rất cởi mở, trong đó Thủ tướng thấy nổi lên nhiều vấn đề, đặc biệt là vấn đề của ngành lúa gạo đang "nóng' hiện nay.

Thứ nhất là vấn đề phải có liên kết, Thủ tướng cho biết, muốn các nước đến đầu tư liên kết thì ta phải có cơ chế. Ông đề nghị phải xây dựng cơ chế, anh vào đầu tư phải liên kết trong nước, ta phải có cơ chế rõ hơn, mang tính ràng buộc pháp quy.

Thủ tướng nói: "Tôi đi các nước mà ta có xuất khẩu nông nghiệp đều thấy rõ vấn đề này, tôi đi các nước Trung Đông như UAE họ sẵn sàng đưa đưa giống gạo cho mình để mình trồng (gạo của họ thì tròn, dẻo ta thì hạt gạo dài và dày), hầu như các nước Trung Đông đều sẵn sàng hợp tác với chúng ta để đảm bảo an ninh lương thực sản xuất sản phẩm Halal đáp ứng cho nhu cầu thị trường của họ".

Hay ví dụ liên kết nữa là ở Mỹ La Tinh, châu Phí, tôi đi nhiều nước này đều thấy họ sẵn sàng cho mình đất để mình trồng chè, trồng lúa, họ triển khai ngay, họ cho ta hàng nghìn héc ta đất để trồng chè, tôi cho rằng chỉ cần trồng và bán ở Angieria thôi ta cũng đã bán được lượng chè rất lớn rồi, hay với Tanzania, họ cho ta đất trồng lúa, ta cũng có thể bán được nhiều lúa gạo ở thị trường này…

Tôi sang đến Nam Phi ký hợp tác nông nghiệp, ký xong ta cũng phải triển khai, hay với Lào, chúng ta phải sang đầu tư, do vậy không chỉ liên kết trong nước mà còn liên kết nước ngoài, người ta sẵn sàng, mà ta còn vướng gì thì phải giải quyết.

Về vấn đề mở rộng thị trường, tôi đã chỉ đạo Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Nông nghiệp, tôi nói từ đầu hội nghị rồi, sản phẩm ocop là phải có thị trường, phải khai thác hiệu quả cái này, với thị trường thì Bộ Công Thương phải dẫn dắt, mở rộng thị trường theo cái chúng ta đang ký với các nước đã, rồi các DN phải chủ động, chính Nhà nước phải dân dắt việc này chứ bản thân từng DN, nông dân làm sao họ làm nổi.

Nêu ví dụ về thị trường gạo, Thủ tướng nói, tôi đã từng đặt vấn đề mở rộng thị trường gạo của ta sang 2 nước Philippines và Indonesia, đã nêu việc Philippines ký hiệp định gạo 5 năm với ta, ở cấp cao đã nói rồi, nhưng các Bộ ngành chúng ta triển khai chậm.

Philippines và Indonesia đều có dân số lớn, với 400 triệu dân rồi, ta làm chậm là điều rất đáng tiếc, bởi lúc đó, tính thời điểm rất quan trọng, tôi đã đề nghị họ đảm bảo đầu ra lúa gạo cho chúng ta, cũng là lo đầu vào cho họ, giá thì nguyên tắc phải là thị trường, nhưng hai nước đã những hợp tác lâu dài rồi thì phải khác, giá mua lẻ khác, mua sỉ khác, họ vẫn có thể mua gạo của ta với giá thấp hơn giá thị trường, đây là những cơ hội nhưng chúng ta phải biết tận dụng.

Thủ tướng cho biết, ông vừa đề cập lại vấn đề lúa gạo với Philippines, họ nói đang mùa vụ thôi, khi nào xong mùa vụ thì họ sẽ tiến hành đàm phán mua gạo của ta. Thủ tướng nhấn mạnh, cấp cao vào cuộc rồi, còn lại các Bộ, DN phải chủ động, phải chớp thời cơ, chứ Thủ tướng còn phải đi làm những việc cụ thể như thế này nữa thì không thể có thời gian. Nếu chúng ta chớp được cơ hội có nghị định lúa gạo năm rồi thì quá là tốt, họ nhập gạo lớn như vậy mà mình không giữ những thị trường này thì làm sao, lại phải đi tìm thị trường mới.

Ông cũng khẳng định: Tôi tán thành và bàn với Bộ Nông nghiệp trong lúc giá lúa gạo xuống thì Nhà nước phải mua cho bà con, tôi đã có chỉ đạo liên tục rồi, giá xuống phải mua cho người nông dân, các doanh nghiệp lớn như Vinafood 1, Vinafood 2 phải vào cuộc, phải mua lúa gạo cho dân, để vừa dự trữ, vừa chuẩn bị cho xuất khẩu. Chúng ta không bỏ mặc người nông dân được, cái này phải là chỉ đạo xuyên suốt, không thể khác được.

Giá lúa gạo xuống tôi đã điện ngay tới các Bộ ngành địa phương, phải mua cho dân, không để dân bơ vơ, chờ đợi, cây lúa có vòng đời ngắn lắm, chỉ 4 tháng thôi, chúng ta phải mua cho dân ngay để họ còn có thể tiếp tục cày cấy. Chúng ta có thể chủ động mua, chế biến, mở rộng thị trường còn bà con nông dân không thể để lúa gạo trên ruộng được. Giá lúa gạo có thể biến động nhưng ta có thể lấy lượng bù lại, cái này có chủ trương cả rồi, ta phải chủ động, có hiệp hội phải luôn mở rộng, đa dạng hóa thị trường, chủ động, Nhà nước mở ký các hiệp định, thì ta phải cùng làm để tận dụng các hiệp định đã ký đó để có thị trường cho bà con.

Về giảm giá đầu vào, tôi cho rằng, hiện nay các hạ tầng về điện, sở hữu trí tuệ, giao thông đều đang được đẩy mạnh, kỳ tới đầu tư phát triển còn tăng nữa, từ giới hạn 3.000 dự án đến dưới 5.000 dự án, tới đây 246 dự án trên 1 triệu tỷ được khởi công lẫn khánh thành, giúp giảm chi phí đầu vào cho sản phẩm, giảm chi phí logistic, tăng tính cạnh tranh. Chiến lược này phải xuyên suốt, hạ tầng phát triển tạo không gian phát triển mới, tạo không gian cho khu công nghiệp, đô thị, tạo công ăn việc làm cho người dân. Tôi cũng nói thêm như vậy để thấy sự quan tâm của Đảng, Nhà nước là xuyên suốt, thấu hiểu mong mỏi của người nông dân, DN, hiệp hội.

Ngay việc chống thẻ vàng thôi phải xử lý với 2 mục tiêu kép, giải quyết với EC và phát triển thủy sản của ta phải bền vững, cuối cùng với mục tiêu là tăng nuôi trồng chế biến, giảm đánh bắt xa bờ đang rất nguy hiểm, khó khăn; phải hợp tác để đánh cá, các nước họ cũng sẵn sàng hợp tác đánh cá với chúng ta, đó còn là danh dự uy tín của đất nước, ta phải thay đổi tư duy.

Về an toàn thực phẩm, chúng ta đã tuyên chiến với an toàn thực phẩm, thuốc giả, tất cả các ban ngành và nền kinh tế phải vào cuộc, không chỉ có công an, hay cơ quan chuyên trách mà phải nâng cao việc này trong toàn hệ thống chính trị, Đảng và Nhà nước lãnh đạo, nhân dân làm chủ cơ mà.

Cuối cùng Thủ tướng khẳng định việc mở rộng thị trường gạo là cấp bách nhất hiện nay, tôi chỉ đạo quyết liệt, Bộ Công Thương phải đẩy mạnh đàm phán mở rộng thị trường, đây là yếu tố quyết định, nông dân và DN không thể làm được mà Nhà nước phải giữ vai trò chủ đạo, còn lại việc quảng bá sản phẩm phải là DN, hiệp hội, giúp nông dân sản xuất hàng hóa nông sản tốt hơn.

Sau phần trả lời của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn cho biết, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã nhận được một số ý kiến, kiến nghị về việc đề xuất Chính phủ nghiên cứu, xem xét cho trích lại 1 USD cho mỗi 1 tấn gạo xuất khẩu để hỗ trợ người nông dân khi gặp khó khăn trong tiêu thụ và các vấn đề khác. "Hàng năm, chúng ta xuất khẩu khoảng 8 triệu tấn gạo, nếu trích lại 1 USD/tấn, thì sẽ có 8 triệu USD để hỗ trợ nông dân mỗi khi gặp khó khăn. Kiến nghị Thủ tướng xem xét đề xuất này".

Trao đổi lại đề xuất trên, Thủ tướng Chính phủ cho biết, đồng ý về mặt chủ trương và giao Bộ Tài chính chủ trì cùng các Bộ, ngành nghiên cứu xem xét cụ thể.

Được biết, theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, khối lượng xuất khẩu gạo tháng 11 năm 2025 ước đạt 320.000 tấn với giá trị đạt 169,8 triệu USD.
Tính tổng 11 tháng năm 2025, Việt Nam xuất khẩu 7,5 triệu tấn gạo, giá trị 3,83 tỷ USD, giảm 11,5% về khối lượng và giảm 27,7% về giá trị so với cùng kỳ năm trước.
Giá gạo xuất khẩu bình quân 11 tháng năm 2025 ước đạt 512,1 USD/tấn, giảm 18,3% so với cùng kỳ năm trước.
Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam với thị phần chiếm 39,8%, Gana và Bờ Biển Ngà là hai thị trường lớn tiếp theo với thị phần tương ứng là 12,8% và 11,5%.
So với cùng kỳ năm trước, giá trị xuất khẩu gạo 11 tháng năm 2025 sang thị trường Philippines giảm 34,9%, trong khi thị trường Gana tăng 29,8%, thị trường Bờ Biển Ngà tăng 79,8%.

×