Thủ tướng Phạm Minh Chính: Sớm có đánh giá việc dùng cát biển cho các dự án cao tốc vùng ĐBSCL

Theo quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, ĐBSCL được quy hoạch 6 tuyến cao tốc với tổng chiều dài khoảng 1.166 km với quy mô từ 4-6 làn xe.

6 tuyến cao tốc này gồm: 3 tuyến cao tốc trục dọc, 3 tuyến cao tốc trục ngang. Trong đó, 3 tuyến cao tốc trục dọc với tổng chiều dài 575 km gồm cao tốc Bắc - Nam phía đông dài 245 km, cao tốc Bắc - Nam phía tây dài 180 km, cao tốc TP.HCM - Tiền Giang - Bến Tre - Trà Vinh - Sóc Trăng dài 150 km.

3 tuyến cao tốc trục ngang với chiều dài khoảng 591 km gồm cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng dài 191 km, cao tốc Hà Tiên (Kiên Giang) - Rạch Giá - Bạc Liêu dài 212 km, cao tốc Hồng Ngự (Đồng Tháp) - Trà Vinh dài 188 km.

Đến nay, ĐBSCL đã hoàn thành và đưa vào khai thác theo quy mô giai đoạn 1 (4 làn xe) với tổng chiều dài 171 km cao tốc, gồm đoạn Bến Lức – Trung Lương (40 km); Trung Lương – Mỹ Thuận (51 km); Cao Lãnh – Lộ Tẻ (29 km); Lộ Tẻ - Rạch Sỏi (51 km).

Các dự án còn lại đang thực hiện thi công và hoàn thiện các thủ tục đầu tư để triển khai. Đảm bảo đến năm 2026, khu vực ĐBSCL sẽ có khoảng 554 km đường cao tốc, các tuyến cao tốc còn lại sẽ được đầu tư trong giai đoạn 2026-2030.

Nhiều đại biểu cho ý kiến, vấn đề lớn đặt ra đối với các dự án cao tốc ở ĐBSCL là vật liệu đắp nền đường. Theo tính toán, vật liệu đá, đất đắp lề cơ bản đủ. Tuy nhiên, cát đắp nền đường giai đoạn 2021-2025 là rất lớn, khoảng 47,81 triệu m3.

Hiện các địa phương đã có kế hoạch bố trí đủ nguồn vật liệu đắp nền đối với các dự án do địa phương là cơ quan chủ quản. Riêng dự án thành phần đoạn từ TP.Cần Thơ đến Cà Mau, tổng nhu cầu cát đắp nền khoảng 18,5 triệu m3 nhưng mỏ cát ở các địa phương không cung cấp đủ.

Trước tình hình trên, Bộ Giao thông Vận tải đề nghị lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp, An Giang, Vĩnh Long ưu tiên nguồn cát cho dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau. Đồng thời, có hướng dẫn chủ đầu tư, nhà thầu thi công hoàn thiện các thủ tục mở mỏ trong tháng 2/2023 để có thể khai thác, cung cấp phục vụ thi công. Trước mắt, khi chưa hoàn tất các thủ tục khai thác các mỏ mới, ngành chức năng địa phương thực hiện thủ tục tăng 50% công suất các mỏ cát đang khai thác để cung cấp ngay cho dự án.

Tại buổi làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, ĐBSCL là khu vực có vị trí, vai trò hết sức quan trọng, là vùng đất rất trù phú, giàu tiềm năng nhưng cũng là khu vực chịu tác động nặng nề nhất của biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, vùng đang gặp phải khó khăn về giao thông. Vì vậy, phải dành nguồn lực tương đối lớn cho hệ thống đường cao tốc và các loại hình giao thông khác.

Thủ tướng yêu cầu các bên liên quan giải quyết nhanh các vướng mắc liên quan để tạo thuận lợi nhất cho nhà thầu tập trung nhân lực, phương tiện triển khai các dự án bảo đảm chất lượng, an toàn lao động, không đội vốn bất hợp lý, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Về vật liệu cho các dự án, các địa phương cũng như các đơn vị có liên quan phải cắt giảm tối đa khâu trung gian, tránh đội giá, giảm thời gian, thủ tục, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân, doanh nghiệp.

Các địa phương tăng cường phối hợp, nếu địa phương nào không đủ nguyên vật liệu thì liên hệ với các địa phương khác để xử lý. Đồng thời, kiểm tra, rà soát, chấn chỉnh việc nâng giá, gây khan hiếm nguyên vật liệu, ảnh hưởng tới tiến độ dự án.

Đối với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo phối hợp với các địa phương trong thứ tự ưu tiên cho các dự án. Các bộ cần sớm có nghiên cứu, đánh giá việc dùng cát biển cho các dự án cao tốc trên cơ sở khoa học.

Đối với Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cân đối, bố trí vốn, dứt khoát không để thiếu vốn với những dự án đã được phê duyệt.

Riêng các địa phương ở ĐBSCL cần khẩn trương xây dựng các tuyến kết nối, các nút giao phù hợp để khai thác tốt nhất quỹ đất và không gian phát triển mới do các tuyến cao tốc tạo ra.