Thuốc nào chữa “bệnh” hành hung bác sĩ?

Cứu người lại bị đánh

Vụ hành hung bác sĩ gần nhất diễn ra sát ngày tri ân thầy thuốc 27.2 tại Cao Bằng càng làm dấy nên nỗi lo ngại về sự an toàn của bác sĩ. Cụ thể, ngày 20.2, đối tượng Lê Hồng Nam (SN 1985, trú tại phường Cốc Lếu, TP.Lào Cai, tỉnh Lào Cai) đưa vợ vào Bệnh viện (BV) Sản nhi Yên Bái để sinh con. Tại đây, đối tượng đã trèo tường quay cảnh vợ được phẫu thuật lấy thai và được y tá nhắc nhở. Đối tượng Nam đã chửi bới, đe dọa đánh bác sĩ. Và khi bác Phạm Hải Ninh, khoa Gây mê hồi sức và bác sĩ Hoàng Đức Trung, khoa Sản vừa phẫu thuật mẹ tròn con vuông cho vợ Nam, ra khỏi phòng mổ thì bị Nam và 15 đối tượng do Nam rủ đến lao vào đánh trọng thương. Một bác sĩ đã phải khâu 20 mũi trên đầu.

Khoa Cấp cứu là nơi thường xảy ra các vụ hành hung bác sĩ. (Ảnh minh họa: Khoa cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai). Ảnh: Diệu Linh

Theo thống kê, nếu như từ 2010-2016 chỉ diễn ra khoảng 10 vụ bạo hành bác sĩ thì riêng trong năm 2017 đã gần 10 vụ đánh bác sĩ khi họ đang cứu chính người đánh mình hoặc người thân của họ. Cụ thể ngày 16.4, bác sĩ Lê Quang Dương ở BV Thạch Thất đang xem xét, điều trị cho 1 bệnh nhi thì bị chính bố bệnh nhi này cầm cốc thủy tinh đập vào đầu, máu chảy lênh láng. Ngày 18.8, tại BV 115 Nghệ An, 1 giám đốc doanh nghiệp đi cùng 1 chủ tịch phường của TP.Vinh đã vào thăm một bệnh nhân đang được cấp cứu, sau đó lao vào chửi bới, đấm, tát 1 nữ bác sĩ.

Ngày 20.10, chị Trần Thị Thanh Hải - Phó trưởng trạm Y tế xã Hương Lâm, Huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh bị một bệnh nhân chém nhiều nhát vào người, bị đa chấn thương. Ngày 23.10, bác sĩ Trần Thanh Sơn đang làm nhiệm vụ cấp cứu tại BV Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới (Quảng Bình) đã bị người nhà bệnh nhân xông vào đánh, khiến bác sĩ Sơn bị bất tỉnh, chảy máu vùng mặt và phải cấp cứu. Tối ngày 25.12, bác sĩ Đỗ Chính Nghĩa – Trung tâm Cấp cứu 115 Thái Bình trong khi làm nhiệm vụ cấp cứu bệnh nhân vụ tai nạn giao thông tại huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình đã bị người nhà bệnh nhân đấm liên tục vào mắt làm gãy xương sống mũi, xước giác mạc, chấn thương sưng nề mặt vùng mắt trái, vùng trán.

TS Dương Đức Hùng – Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp (BV Bạch Mai) cho rằng, bệnh nhân, người nhà bệnh nhân đánh, chửi bác sĩ là điều rất sai trái, vì không ai đánh người mình đang cầu cạnh, mong muốn họ đối xử tốt hơn với mình. “Các cụ đã dạy “muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy”, với bác sĩ cũng nên tôn trọng mới mong được chữa trị tốt” – TS Hùng nhận định. TS Hùng cho rằng, khi nhân viên y tế bị đánh, chửi thì không thể khám chữa bệnh tốt được, hệ số an toàn của khám chữa bệnh sẽ bị giảm sút. Bác sĩ vừa khám bệnh, vừa phải đề phòng bị đánh sẽ không thể tập trung trong điều trị. Đó có thể là lý do xảy ra tai biến y khoa.

Quy định chung chung, bất cập

Tuy nhiên, hiện nay, các vụ hành hung bác sĩ vẫn bị xử lý quá nhẹ. Mới chỉ có 1 đối tượng bị tù giam 2 năm, 1 người tù giam 9 tháng, còn lại đều tạm giam và sau đó xử lý hành chính như tội “gây rối trật tự công cộng”, với số tiền không đáng là bao.

“Hành vi đánh, đe dọa bác sĩ gây nguy hại đến sức khỏe, tính mạng của nhiều người bệnh. Người hành hung công an, gây rối trên máy bay được cho là gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an toàn của nhiều người, bị tù, bị phạt tiền nặng, cấm bay, tại sao đánh bác sĩ lại chỉ bị phạt hành chính?” – TS Hùng chất vấn.

Điều 32 Luật Khám bệnh, chữa bệnh quy định, bác sĩ có quyền từ chối khám bệnh, chữa bệnh trong trường hợp nếu tiên lượng bệnh vượt quá khả năng hoặc trái với chuyên môn của mình, trái với quy định của pháp luật hoặc đạo đức nghề nghiệp. Hoặc điều 35 quy định, bác sĩ có quyền được bảo đảm an toàn khi hành nghề. Cụ thể trong trường hợp bị người khác đe dọa đến tính mạng, người hành nghề được phép tạm lánh khỏi nơi làm việc, sau đó phải báo cáo với người đứng đầu cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc chính quyền nơi gần nhất. Trong khi đó, điều 6 lại quy định một trong những điều cấm y bác sĩ là từ chối hoặc cố ý chậm cấp cứu người bệnh.

Đó là lý do khiến các bác sĩ phải cứu chữa bệnh nhân bằng mọi giá dù trong tình trạng bị bệnh nhân và người nhà họ đe dọa, nhục mạ, chửi mắng. Thậm chí, họ vừa đấm đạp mình xong lại phải quay lại cứu chữa cho chính họ. Những điều này gây ức chế, ảnh hưởng đến tâm lý của nhân viên y tế.

Theo bác sĩ Nguyễn Trung Cấp – Trưởng khoa Cấp cứu (BV Nhiệt đới Trung ương), các quy định trong Luật Khám chữa bệnh vẫn còn quá chung chung và nặng về việc yêu cầu các bác sĩ phải thực hiện nhiệm vụ của mình mà nhẹ phần bảo vệ bác sĩ. Nếu chỉ đến khi bị đe dọa tính mạng bác sĩ mới được phép tạm lánh khỏi nơi làm việc là không đủ. “Chỉ cần trong trường hợp bị nhục mạ, dọa dẫm, chửi mắng các bác sĩ là đủ để các bác sĩ từ chối khám chữa bệnh vì khi họ căng thẳng sẽ không đủ minh mẫn khám chữa bệnh, ảnh hưởng đến chất lượng điều trị, thậm chí có thể để xảy ra sự cố y khoa nghiêm trọng. Còn người đe dọa, đánh bác sĩ cũng cần được xử phạt nặng hơn tội “gây rối trật tự công cộng” vì việc ép các bác sĩ chạy khỏi phòng cấp cứu, gây căng thẳng cho bác sĩ có thể gây nên sự cố y khoa, nguy hiểm đến tính mạng người bệnh khác. Các tội này người hành hung bác sĩ phải chịu trách nhiệm” – bác sĩ Cấp nhấn mạnh.

Bác sĩ Cấp cũng cho rằng cần có quy định để bác sĩ có quyền từ chối khám chữa bệnh đối với bệnh nhân, người nhà có hành vi gây nguy hiểm cho nhân viên y tế và các người bệnh khác khi đe dọa, hành hung bác sĩ. Có như vậy mới mong các người bệnh, người nhà của họ tôn trọng bác sĩ hơn và kiềm chế các hành vi của mình.