Toà phúc thẩm giảm án cho cựu Bí thư Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh để đảm bảo công bằng

Toà án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội mới đây đã mở phiên tòa phúc thẩm, xét kháng cáo của cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh và một số bị cáo khác trong vụ "Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên", "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" xảy ra tại Lào Cai.

Theo đó, ngày 29/5/2024, Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai đã tuyên án sơ thẩm đối với cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh và một loạt các bị cáo liên quan vụ khai thác trái phép hơn 1,5 triệu tấn quặng apatit, gây thiệt hại hơn 312 tỷ đồng.

Toà sơ thẩm tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn Vịnh 5 năm 6 tháng tù về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ"; áp dụng hình phạt bổ sung, phạt tiền 30 triệu đồng, sung công quỹ nhà nước.

Cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh được giảm án từ 5 năm 6 tháng tù xuống còn 4 năm tù tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ". Ảnh: ĐX

Sau phiên tòa sơ thẩm, 6 người kháng cáo, gồm: Nguyễn Văn Vịnh; Nguyễn Quang Huy – cựu Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam; Phạm Cao Khiêm – cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam; Lương Văn Na – cựu Phó Tổng Giám đốc, Thành viên Hội đồng thành viên, Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam; Lê Ngọc Dương - cựu Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai; Phan Văn Cương – cựu Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lào Cai.

Trong số này, nhóm các bị cáo là cựu lãnh đạo Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam bị tuyên phạm tội "Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên".

Nguyễn Quang Huy lĩnh án 3 năm tù, áp dụng hình phạt bổ sung 50 triệu đồng; Phạm Cao Khiêm lĩnh án 2 năm 9 tháng tù; Lương Văn Na lĩnh án 2 năm 6 tháng tù. 2 bị cáo Phan Văn Cương và Lê Ngọc Dương bị tuyên phạm tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ", cùng lĩnh án 2 năm 9 tháng tù.

Tại tòa phúc thẩm, với cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh, Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận định, tính đến trước 30/12/2012, UBND tỉnh Lào Cai vẫn chưa có văn bản pháp luật triển khai, thực hiện quyết định số 28/2008/QĐ-BCT ngày 18/8/2008 của Bộ Công Thương như phối hợp với các bộ, ngành khoanh định và phê duyệt các khu vực cấm, tạm thời cấm hạn chế hoạt động khoáng sản apatit.

Việc xác định mốc giới hoàn toàn dựa vào biên bản làm việc ngày 28/9/2009 và qua kiểm tra thực tế tại hiện trường. "Vì vậy, cần xem xét giảm một phần trách nhiệm của bị cáo Vịnh đối với việc cấp phép cho Công ty Li La Ma thực hiện đầu tư khách sạn, nhà hàng tại thôn 2, xã Đồng Tuyển, TP.Lào Cai" – Tòa phúc thẩm nhận định.

Khu vực Công ty Lilama từng thực hiện dự án xây dựng nhà hàng, khách sạn ở TP.Lào Cai giờ chỉ là bãi đất trống hoang tàn. Ảnh: Bách Thuận.

Cũng theo Hội đồng xét xử phúc thẩm, văn bản số 839 (Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh ký ngày 11/4/2012) có nội dung: "Về việc cấp giấy phép khai thác, do đây là mỏ khoáng sản quy mô lớn nằm trong quy hoạch khoáng sản và thuộc thẩm quyền cấp phép của Bộ Tài nguyên và Môi trường, đề nghị Công ty Apatit Việt Nam làm việc với Bộ Tài nguyên và Môi trường"…

Tuy nhiên, Công ty Apatit Việt Nam không thực hiện làm việc với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Công ty Li La Ma không báo cáo cơ quan có thẩm quyền để giải quyết, dẫn đến việc cấp phép khai thác trái thẩm quyền sau này, trách nhiệm chính thuộc Công ty Apatit Việt Nam, Công ty Li La Ma và bị cáo Vịnh phải chịu một phần trách nhiệm không phối hợp để yêu cầu 2 công ty thực hiện.

Mặt khác, theo Hội đồng xét xử phúc thẩm, kể từ khi bị cáo Doãn Văn Hưởng (bị tòa sơ thẩm phạt 4 năm tù tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, bị cáo không kháng cáo án sơ thẩm) giữ cương vị là Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lào Cai, trực tiếp phụ trách lĩnh vực tài nguyên môi trường và từ tháng 12/2013 đến năm 2015 chức danh Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai.

Bị cáo Hưởng đã ký các văn bản liên quan, là nguyên nhân chính dẫn đến việc vi phạm pháp luật của các bị cáo và dẫn đến hậu quả của vụ án. Bị cáo Vịnh trình bày tại tòa phúc thẩm, rằng dự án này không thuộc theo dõi của Tỉnh ủy nhưng bị cáo vẫn phải chịu trách nhiệm với tư cách là người đứng đầu và phải chịu trách nhiệm về văn bản đã ký và hậu quả xảy ra.

"Do vậy, cần xác định vai trò của bị cáo Vịnh và bị cáo Hưởng là ngang nhau. Vì vậy, cần xem xét giảm án cho bị cáo Vịnh để đảm bảo công bằng đối với các bị cáo" – Tòa án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội đánh giá.

Theo Tòa phúc thẩm, bản án sơ thẩm xử phạt bị cáo Vịnh về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" là có căn cứ, đúng pháp luật. Đánh giá về bị cáo Vịnh, Hội đồng xét xử phúc thẩm thấy, bị cáo Vịnh là người dân tộc Tày, người cao tuổi, được tặng thưởng nhiều huân chương, huy chương, bằng khen…, tại tòa phúc thẩm bị cáo đã thật thà khai báo, ăn năn hối cải và xuất trình giấy xác nhận mẹ vợ là Bà mẹ Việt Nam anh hùng cùng hồ sơ bệnh án tăng huyết áp, tháo đường type 2, rối loạn chuyển hóa lipid… của mình.

Từ các lẽ trên, Hội đồng xét xử phúc thẩm quyết định, chấp nhận đơn kháng cáo của bị cáo Nguyễn Văn Vịnh, xử phạt bị cáo Vịnh 4 năm tù, thời hạn chấp hành án phạt tù tính từ ngày 18/5/2023; phạt bổ sung bị cáo 30 triệu đồng.