TT Biden tuyên bố Mỹ sẽ xây dựng 'trật tự thế giới mới'

Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh CNN

Phát biểu tại buổi chiêu đãi vận động tranh cử ở Washington, ông Biden kể về cách ông thuyết phục Nhật Bản và Hàn Quốc gửi viện trợ tài chính cho Ukraine cũng như cách ông ký một thỏa thuận về đường sắt và cảng biển với EU, Ấn Độ và Ả Rập Saudi tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở New Delhi hồi tháng trước.

"Vì vậy, tôi nghĩ chúng ta có cơ hội để làm mọi việc, nếu chúng ta đủ táo bạo và đủ tự tin vào bản thân, để đoàn kết thế giới theo những cách chưa từng có", ông Biden tuyên bố.

"Chúng ta đang ở thời kỳ hậu chiến kéo dài 50 năm, nơi mọi thứ hoạt động khá tốt, nhưng điều đó gần như đã hết hơi. Sắp hết hơi rồi. Theo một nghĩa nào đó, chúng ta cần một trật tự thế giới mới",  ông tiếp tục.

Trật tự thế giới xuất hiện sau Thế chiến thứ hai là trật tự lưỡng cực, trong đó Mỹ và Liên Xô tranh giành ảnh hưởng và quyền lực tối cao về địa chính trị. Sự sụp đổ của Liên Xô đã mở ra một trật tự thế giới đơn cực, trong đó Mỹ là siêu cường duy nhất. Khi Liên Xô tan rã, Tổng thống Mỹ  lúc bấy giờ là George HW Bush đã tuyên bố chiến thắng trong Chiến tranh Lạnh và sự khởi đầu của một "trật tự thế giới mới" trong bài diễn văn Thông điệp Liên bang năm 1991 của ông.

Ba thập kỷ sau, và với việc Washington đang tranh giành nguồn tài chính để chống lại hai cuộc chiến tranh ở nước ngoài, sự thống trị của Mỹ ít được đảm bảo hơn. Nền kinh tế Trung Quốc từng lớn thứ 11 thế giới vào năm 1991, nhưng hiện chỉ đứng sau Mỹ'. Với việc Bắc Kinh mở rộng kho vũ khí hạt nhân và hiện đại hóa quân đội, Chủ tịch Tập Cận Bình đã nhiều lần gọi phương Tây do Mỹ dẫn đầu là "suy thoái" và ca ngợi sự xuất hiện của một "thế giới đa cực", trong đó quan hệ quốc tế được điều chỉnh bởi luật pháp và sự ràng buộc của các hiệp ước, thay vì các "quy tắc" do Mỹ thực thi.

Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng đã nói rất nhiều về việc xây dựng một thế giới đa cực, mô tả một trật tự như vậy là một trật tự trong đó các "quốc gia văn minh" riêng lẻ được tự do theo đuổi lợi ích riêng của mình mà không chịu sự chỉ đạo của một cường quốc bá quyền như Mỹ. Nga, Trung Quốc và các đối tác của họ trong nhóm BRICS và trên toàn cầu đều có chung mục tiêu này, ông Putin nói với Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) vào tuần trước.