Vì sao Tần Thủy Hoàng đúc 12 tượng người bằng đồng khổng lồ?

Trong truyền thuyết, Tần Thuỷ Hoàng vừa là một đại anh hùng với công tích không thể phủ nhận, là niềm kiêu hãnh của dân tộc Trung Hoa, mặt khác ông dường như cũng trở thành một bạo quân tàn nhẫn. Để mãi hưởng dụng công tích chinh chiến của mình, Tần Thuỷ Hoàng đã tạo ra những hành động vĩ đại mà đến nay mọi người trên thế giới vẫn còn kinh ngạc, và cũng đã để lại cho người đời nhiều bí ẩn lịch sử mà đến nay chưa thể lí giải. Việc đúc 12 tượng “kim nhân” chính là một trong những bí ẩn đó.

Tại đô thành Hàm Dương của nước Tần, phía trước cung A Bàng, đứng sừng sững 12 tượng người được đúc bằng đồng. Bởi vì đồng có màu vàng, nên cũng được gọi là “kim nhân”. 12 tượng nhân này mặc trang phục ngoại tộc, mỗi tượng nhân đều rất nặng và không thể xê dịch được. Trên thân của các tượng nhân này được khắc nhiều hoa văn tinh xảo, mỗi tượng nhân đều lộ ra vẻ uy võ, anh dũng vô song, ngày đêm canh giữ cung điện Tần Vương. Tượng người bằng đồng lớn và được chế tác tinh xảo như thế là điều cực hiếm thấy trong lịch sử. Về phương diện này, rất nhiều tư liệu lịch sử có ghi chép. Theo Sử ký – Tần Thuỷ Hoàng bản kỉ có ghi: “Nhị thập lục niên, thu thiên hạ binh, tụ chi Hàm Dương, tiêu dĩ vi chung cự kim nhân thập nhị, các trọng thiên thạch, trí đình cung trung.” tức là, năm thứ 26, thu gom binh khí trong thiên hạ, tập trung về Hàm Dương, tiêu huỷ đúc thành chuông, giá chuông cùng 12 tượng nhân, mỗi tượng nặng cả ngàn thạch, đặt trong cung.

Lý do Tần Thủy Hoàng cho đúc 12 tượng kim nhân

(Hình minh họa: Qua kknews.cc).

Điều khiến người ta cảm thấy hứng thú và kỳ lạ, chính là vì sao Hoàng đế Tần Thủy Hoàng lại cho đúc 12 tượng người bằng đồng như vậy? Mục đích để làm gì? Tại sao lại hao phí một số lượng lớn kim loại dùng vào đúc tượng vừa nặng vừa không có tác dụng thực tế như thế? Xung quanh vấn đề này tồn tại 2 thuyết chủ yếu:

Thuyết thứ nhất: Sau khi Tần Thuỷ Hoàng thống nhất toàn quốc, Tần vương Chính đã sáng lập tôn hiệu “hoàng đế”, tự xưng là Thuỷ Hoàng Đế. Nhưng do bởi Lã Bất Vi từng chuyên quyền và ngôi vị hoàng đế vô cùng gian khổ mới có được, và để thực hiện nguyện vọng to lớn bản thân lúc ban đầu “tuyên bố con cháu xưng Nhị thế, Tam thế, cho đến Vạn thế, nối đời nhau”, cho nên sau khi ngồi vững ngôi hoàng vị, Thuỷ Hoàng lo lắng suy nghĩ đến vấn đề làm thế nào để bảo vệ được sự thịnh trị lâu dài, giang sơn truyền đến muôn đời.

Muốn ngồi vững ngôi hoàng vị, cần phải giải quyết một vấn đề, đó là thu gom và tiêu huỷ các loại binh khí  lưu tán trong dân gian. Chỉ có như thế mới có thể ngăn chận người khác dùng vũ lực đoạt quyền. Thế là, Thuỷ Hoàng luôn tìm cớ hợp lí để thu gom binh khí trong toàn quốc, cơ hội cuối cùng đã đến. Một ngày nọ, dưới sự hộ vệ của các đại thần, Tần Thuỷ Hoàng xem múa đèn lồng và tạp kĩ. Đương lúc cao hứng, bỗng thấy một đội võ sĩ đằng đằng sát khí, tay cầm đao kiếm lên đài biểu diễn. Thuỷ Hoàng sau khi nhìn thấy, xúc động đến tâm bệnh đã mắc phải bấy lâu nay. Lúc bấy giờ khéo trùng hợp, một nông dân ở Lâm Thao đưa tin đến, nói rằng nhìn thấy 12 người khổng lồ.

Tần Thuỷ Hoàng nghe xong vô cùng vui mừng. Thế là ông giả thác điềm báo, cho đó là thuận ứng ý trời, hạ lệnh thu gom binh khí trong dân gian, tập trung về Hàm Dương đúc thành 12 tượng người. Trên thực tế, việc Tần Thuỷ Hoàng thu gom binh khí đúc tượng người hoàn toàn xuất phát từ việc muốn củng cố ngôi hoàng vị của mình.         

Thuyết thứ hai: Một ngày nọ, Tần Thuỷ Hoàng đang nghỉ trong cung A Bàng, đột nhiên mơ thấy khí trời biến đổi, bầu trời u ám không có ánh sáng, đồng thời lại có yêu quỷ tác quái, Thuỷ Hoàng vô cùng sợ hãi. Đương lúc không biết làm thế nào, bỗng có một lão đạo sĩ tóc trắng râu dài đến trước mặt. Lão đạo sĩ này tinh thần quắc thước, thần thái mạnh mẽ, tay vẫy phất trần, chỉ giáo rằng: “Tạo ra 12 tượng người bằng đồng mới có thể ổn định thiên hạ.”

Nói xong, lão đạo sĩ bay theo làn ánh sáng trước mặt mà biến mất. Tần Thuỷ Hoàng sau khi tỉnh mộng, tin là thật, lập tức hạ lệnh thu gom binh khí trong cả nước đưa về Hàm Dương, đúc thành 12 tượng người. Rất nhiều chuyên gia học giả đều cho rằng, Tần Thuỷ Hoàng một đời tin vào những lời của phương sĩ đạo nhân, lại thêm lòng lo lắng sau khi kiến quốc, nên thuyết này là đáng tin.

12 tượng đồng hiện đang ở đâu

(Hình ảnh: Qua kknews).

Nhưng đáng tiếc chính là, ngày nay chúng ta không còn thấy tung tích của 12 tượng người bằng đồng này đâu nữa. Rốt cuộc những tượng người này đã đi đâu? Trước mắt, về vấn đề này có 3 suy đoán:

Có người cho rằng, sau khi Sở Bá Vương Hạng Vũ đánh chiếm được đô thành Hàm Dương, từng nổi lửa đốt cung A Bàng. Khi thiêu đốt cung A Bàng, ngay cả 12 tượng đồng kiên cố cũng bị thiêu huỷ.

Một số nhà sử học thì nhận định, 12 tượng đồng này bị huỷ bởi tay Đổng Trác, Phù Kiên. Cuối thời Đông Hán, Đổng Trác dẫn quân đánh vào Trường An, đem 10 tượng đồng đi tiêu huỷ đúc thành tiền đồng, 2 tượng còn lại cho dời đến cửa Thành Thanh ở Trường An. Đến thời Tam Quốc, Nguỵ Minh Đế Tào Duệ hạ lệnh chuyển 2 tượng đó đến Lạc Dương. Thợ thủ công được lệnh chuyển tượng đến Nịch Thành, nhưng do quá nặng nên không thể di chuyển được, đành phải đình chỉ lệnh. Đến thời Đông Tấn thập lục quốc, Thạch Quý Long nhà Hậu Triệu đưa 2 tượng đó đến Lang Thành. Về sau, Tần Vương Phù Kiên thống nhất phương bắc, lại đưa 2 tượng từ Nghiệp Thành đến Trường An tiêu huỷ. Đến lúc đó, 12 tượng người bằng đồng này đã tồn tại trên đời khoảng 600 năm và cuối cùng đã bị tiêu huỷ toàn bộ.

Một thuyết khác căn cứ vào sử liệu khẳng định, 12 tượng người bằng đồng này hoàn toàn chưa bị tiêu huỷ. Bởi vì 12 tượng là vật mà Tần Thuỷ Hoàng lúc sinh thời vô cùng yêu thích nhất, cho nên sau khi xây dựng xong lăng mộ Tần Thuỷ Hoàng, 12 tượng đồng này cùng những báu vật đã được làm vật tuỳ táng đưa vào trong lăng mộ. Hiện tại, do nhiều nguyên nhân, việc khai quật lăng mộ Tần Thuỷ Hoàng vẫn chưa thể tiến hành, do đó vấn đề tung tích của 12 tượng đồng đến nay vẫn là một bí ẩn lịch sử.