Vì sao Tổng thống Obama "xí xóa" cho CIA vụ tra tấn tù nhân?

Hôm 9.12 Thượng viện Mỹ công bố một bản tóm cáo tóm lược dài 500 trang về một chiến dịch, bắt giữ, thẩm vấn và tra tấn tàn bạo các đối tượng tình nghi thuộc mạng lưới khủng bố quốc tế al-Qaeda do Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) tiến hành dưới thời chính quyền của Tổng thống Cộng hòa W. Bush.

Những đối tượng này đã bị tra khảo bằng các hình thức hết sức tàn bạo và dã man, trong đó có trấn nước (waterboarding), đánh đập, giam ngoài trời giá lạnh và không cho ngủ... CIA đã giấu giếm và lừa dối cả chính quyền của Tổng thống Barack Obama và Quốc hội về các hành động này.

Các tù nhân tại trại X-Ray bên trong căn cứ hải quân Mỹ ở Vịnh Guantanamo, Cuba. Ảnh: Reuters

Luật pháp Mỹ đặc biệt nghiêm cấm việc sử dụng các hình thức tra tấn có thể gây đau đớn cho người khác về mặt thể xác hay tinh thần. Luật này được áp dụng với mọi công dân Mỹ ở bất kỳ đâu trên thế giới, không giới hạn trong lãnh thổ Mỹ.

Chính quyền của Tổng thống Obama từng cho dừng chương trình tra khảo trên vào năm 2009, nhấn mạnh những hình thức tra tấn này cần đi ngược lại các giá trị của nước Mỹ. Tuy nhiên khi báo cáo này được công bố, ông Obama lại tuyên bố từ chối truy tố những người có liên quan.

Theo hãng tin Anh Telegraph, lý do khiến Tổng thống Obama "chùn tay" không truy đến tận cùng sự việc là vì không muốn đụng chạm đến bạn bè, đồng minh của mình. Hơn hết, cũng khó có bồi thẩm đoàn nào có thể luận tội các nhân viên CIA dính líu đến vụ việc vì họ chỉ nghe theo lệnh cấp trên để tìm ra các nguy cơ khủng bố đe dọa an ninh nước Mỹ.

Ngoài ra, trước đó, khi mới lên nắm quyền năm 2009, Tổng thống Obama từng tuyên bố, chính quyền mới sẽ "không truy tố các nhân viên CIA dưới thời chính quyền Tổng thống Bush, những người đã làm việc với niềm tin cao cả và chấp hành nghiêm túc các chỉ thị luật pháp".

Năm 2012, sau cuộc điều tra về chiến dịch tra tấn của CIA kéo dài 3 năm, các công tố viên liên bang quyết định không buộc tội bất kỳ ai. Ngay cả Bộ Tư pháp Mỹ cũng xác nhận, họ sẽ không thu hồi lại quyết định này. Bởi vậy, Tổng thống Obama càng có thêm cơ sở để không luận tội các nhân viên CIA trong vụ bê bối này.

Tổng thống Obama quyết định không truy tố ai trong vụ bê bối này.

Ngoài ra tờ này cho rằng, ông Obama và các phụ tá của mình có lẽ cũng lo sợ, sẽ có ngày họ cũng rơi vào tình huống tương tự khi bị hậu thế phán xét về chiến dịch sử dụng máy bay không người lái công kích các mục tiêu khủng bố ở Syria và Iraq trong năm qua.

Mặc dù không ai bị truy tố và rất nhiều người liên quan đến chương trình tra tấn tù nhân này sẽ tiếp tục sự nghiệp ở CIA, nhưng không có nghĩa là mọi việc sẽ được dừng lại. Các nhà hoạt động chính trị đang ra sức vận động chính phủ có các biện pháp mạnh tay để trừng phạt CIA trong đó có việc sa thải giám đốc hiện tại là ông John Brennan.

Kể cả đối với cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton, nếu bà có ý định ra tranh cử Tổng thống vào năm 2016 thì các câu hỏi về vụ tra tấn tù nhân của CIA sẽ trở thành vật cản trong chiến dịch giành các lá phiếu của cử tri.