"Vụ án Mafia lông thú": Cách KGB thanh lý nhóm tội phạm có tổ chức lớn nhất ở Liên Xô

Hoạt động quy mô lớn và tuyệt mật của KGB Liên Xô, có tên mã là “Cartel”, được thực hiện vào đầu những năm 70, bắt đầu bằng một vụ trộm. Tội ác này khác với các vụ trộm tương tự khác bởi thân phận của nạn nhân (đó là một ca sĩ nổi tiếng của Liên Xô), bị mất đồ trang sức và hai chiếc áo khoác lông thú.

Tên trộm đã được tìm thấy, tuy nhiên cảnh sát không coi trọng việc các mặt hàng áo khoác ngoài không có nhãn mác của nhà máy. Do các nhà điều tra đã có đủ kết luận của chuyên gia từ Bộ Công nghiệp nhẹ về phương pháp sản xuất áo khoác lông công nghiệp.

Nhưng bí mật từ Bộ Nội vụ, KGB bắt đầu quan tâm đến nguồn gốc bí ẩn của các sản phẩm lông thú. Các thành viên ủy ban bắt đầu bí mật kiểm tra các doanh nghiệp của Liên Xô, nơi sản xuất các sản phẩm này, và nhanh chóng phát hiện ra rằng mũ, cổ áo, áo vest và áo khoác lông thú được may tại ba doanh nghiệp của Kazakhstan. Các thành phố Karaganda, Saran và Abaisk rơi vào tầm ngắm của KGB. Sự thật ngay lập tức được báo cáo cho Chủ tịch Ủy ban An ninh Nhà nước Liên Xô, Yuri Andropov.

Trong báo cáo của cấp dưới của Andropov đã phơi bày sự thật về việc “bảo vệ” các hoạt động tội phạm của những người đứng đầu doanh nghiệp của cảnh sát địa phương, đặc biệt là OBKhSS. Andropov sau đó đã xung đột với Bộ trưởng Bộ Nội vụ Liên Xô Nikolai Shchelokov và quyết định sử dụng “vụ án lông thú” làm bằng chứng thỏa hiệp chống lại đối thủ. Trong tương lai, hoạt động vạch trần các doanh nhân Kazakhstan khỏi ngành công nghiệp lông thú được thực hiện dưới sự kiểm soát cá nhân của chủ tịch KGB của Liên Xô.

Luật sư chuyển sang nghề kinh doanh lông thú

KGB phát hiện ra rằng, Mafia lông thú Kazakhstan nằm trên bốn trụ cột: cựu thành viên đoàn luật sư Lev Dunaev, người đứng đầu khu công nghiệp thành phố Abai Petr Snobkov, cựu giám đốc khu công nghiệp thành phố Saransk Rudolf Zhatone và ứng cử viên khoa học pháp lý, người đứng đầu bộ phận của Bộ Nội vụ Iosif Epelbeyme. Nhiệm vụ của họ bao gồm xây dựng “cầu nối” giữa lãnh đạo cảnh sát Karaganda và “Mafiosi lông thú”.

Vào cuối những năm 60, theo nghị định của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, lông thú không đạt tiêu chuẩn sẽ được chuyển từ các doanh nghiệp công nghiệp nhẹ sang lĩnh vực dịch vụ tiêu dùng. Cảm thấy rằng thật dễ dàng để kiếm tiền từ việc này, cựu luật sư Dunaev đã bỏ nghề chuyển sang lĩnh vực kinh doanh lông thú và tự mình loại bỏ vị trí trưởng cửa hàng tại Saransk Gorpromkombinat.

Dunaev đã đầu tư tiền tiết kiệm, tổ chức xây dựng, tự thuê nhân công. Cửa hàng được xây dựng trong thời gian kỷ lục. Ngay sau đó, các xưởng tương tự bắt đầu hoạt động ở Karaganda và Abaisk, và nhà tổ chức dám nghĩ dám làm đã đứng đầu khu liên hợp công nghiệp thành phố Karaganda.

Các sản phẩm “Supraplan” được đưa đến các cửa hàng với số lượng lớn. Các nhà lãnh đạo của các tổ chức địa phương và doanh nghiệp của hiệp hội người tiêu dùng đã tham gia vào hoạt động buôn bán trái phép quy mô lớn.

Chiến dịch Cartel suýt thất bại

Các thành viên KGB đã giữ bí mật thông tin về cuộc điều tra “vụ án lông thú”, ngay cả cấp phó của Andropov là Semyon Tsvigun cũng không biết chi tiết. Tuy nhiên, Tsvigun và Shchelokov thân với Brezhnev, thường xuyên liên lạc và Tsvigun từng đề cập trong cuộc trò chuyện với Shchelokov rằng KGB quan tâm đến Bộ Nội vụ Kazakhstan.

Shchelokov gọi cho Andropov yêu cầu lời giải thích về điều này. Andropov buộc phải nói một cách chung chung và đề nghị Shchelokov tiến hành một chiến dịch để bắt giữ “Mafia lông thú”. Shchelokov nổi giận và thẳng thừng yêu cầu KGB không can thiệp vào công việc của Bộ Nội vụ.

Sau đó, để ngăn chặn hành động của Shchelokov, Andropov quyết định thực hiện chiến dịch Cartel bằng cách sử dụng lực lượng từ bộ phận của mình. Tổng cộng, khoảng 500 người đã bị bắt trong vụ án “Mafia lông thú”, bao gồm cả Dunaev - người cảm thấy có điều gì đó không ổn, ngay trước khi bị bắt đã chuyển đến làm việc ở khu vực Moscow. Khoảng 5 triệu ruble và hàng chục kg trang sức được Dunaev, Snobkov và Epelbeim cất giữ ở nhà, trong nước hoặc tại nơi làm việc.

Zhaton đã đầu tư hầu hết mọi số tiền phi pháp kiếm được vào hoạt động sản xuất của nhà nước nên đã được giảm tội. Zhaton bị kết án 15 năm, và 3 đồng phạm bị bắn. Nhưng hầu như tất cả các quan chức cảnh sát cao nhất bao che các hoạt động của “Mafia lông thú” đều thoát khỏi sự trừng phạt do sự can thiệp của Shchelokov.