Vực sâu nhất thế giới ở đâu?

Rãnh Mariana là một trong những địa điểm bí ẩn và đáng sợ nhất trên trái đất. Rãnh sâu hình lưỡi liềm này nằm ở phía tây Thái Bình Dương và là nơi có một số vực sâu nhất, tối nhất trong các đại dương trên thế giới. Ở cuối phía nam của rãnh Mariana là vực thẳm Challenger (Challenger Deep), nơi sâu nhất trong đại dương, với độ sâu khoảng 10.935 mét bên dưới bề mặt.

Rãnh Mariana trải dài khoảng 2.550 km và nằm ở phía đông của Quần đảo Mariana, nơi đặt tên cho rãnh này. Challenger Deep là một thung lũng trong Rãnh Mariana và độ sâu cực lớn của nó khiến nó trở thành một chủ đề đầy thách thức và hấp dẫn để khám phá khoa học.

Khám phá đáy vực sâu nhất thế giới

Độ sâu của Challenger Deep là chủ đề của nhiều cuộc tranh luận trong nhiều năm, với nhiều ước tính khác nhau, từ 10.911 mét đến 10.994 mét. Vào năm 2021, một nghiên cứu trên tạp chí Deep Sea Research Part I: Oceanographic Research Papers ước tính độ sâu của Challenger Deep là 10.935 mét, dựa trên dữ liệu từ chuyến đi năm 2020. Tuy nhiên, rất khó khăn để tính toán một cách chính xác nơi sâu nhất đại dương này.

Để ước tính độ sâu của Challenger Deep, các nhà khoa học phải trải qua một quá trình phức tạp đòi hỏi các công cụ và kỹ thuật khoa học tiên tiến. Các nhà khoa học thường sử dụng hai phương pháp để đo độ sâu đại dương là chùm sonar từ máy đo tiếng vang đa tia và cảm biến áp suất được triển khai dưới đáy biển.

Mặc dù máy đo sâu hồi âm đa tia có thể cung cấp phạm vi bao quát toàn diện của đáy biển, nhưng các hệ thống tàu được sử dụng để vận hành các thiết bị này lại cách xa đáy biển, hạn chế cả độ chính xác theo chiều ngang và chiều dọc của phép đo. Thời gian để âm thanh truyền từ bề mặt xuống đáy biển và ngược lại cũng ảnh hưởng đến độ chính xác của các phép đo này.

Việc triển khai một cảm biến áp suất dưới đáy biển để đo độ sâu của Challenger Deep là một thách thức do áp suất cực lớn ở độ sâu như vậy. Áp suất ở đáy vực sâu Challenger gấp hơn 1.000 lần áp suất khí quyển tiêu chuẩn ở mực nước biển. Chế tạo một đồng hồ đo áp suất đủ chính xác ở áp suất cao như vậy là một nhiệm vụ khó khăn và việc điều chỉnh các yếu tố khác nhau như mật độ nước, trọng lực kéo, áp suất khí quyển và thủy triều cũng là cần thiết.

Bất chấp những thách thức, việc đo chính xác độ sâu của các đại dương trên thế giới là rất quan trọng vì nhiều lý do khoa học và thực tiễn. Lập bản đồ chính xác đáy biển có thể giúp định vị các phương tiện dưới nước và theo dõi sự dao động của mực nước do biến đổi khí hậu. Hiểu được địa chất của đáy biển cũng có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về lịch sử và sự tiến hóa của hành tinh chúng ta.

Những nhà thám hiểm biển sâu cũng bị thu hút bởi Challenger Deep, với những lần lặn lập kỷ lục, từ đó có những nghiên cứu mang tính đột phá diễn ra tại địa điểm bí ẩn này. Năm 1960, sứ mệnh của đoàn thám hiểm đầu tiên đến Challenger Deep đã mang về thông tin độ sâu ước tính là 10.911 mét, và vào năm 2012, nhà làm phim James Cameron đã lập kỷ lục về lần lặn một mình sâu nhất ở độ sâu 10.908 mét trong tàu lặn Deepsea Challenger . Năm 2019, nhà thám hiểm kiêm doanh nhân Victor Vescovo đã thực hiện chuyến lặn sâu nhất được ghi nhận, đạt độ sâu 10.927 mét ở Thái Bình Dương.

Challenger Deep ở sâu trong rãnh Mariana là một chủ đề hấp dẫn và đầy thách thức đối với hoạt động khám phá khoa học. Mặc dù khó đo lường chính xác độ sâu của nó, nhưng việc hiểu được những bí ẩn của đại dương sâu thẳm là rất quan trọng đối với sự hiểu biết của chúng ta về hành tinh và lịch sử của nó.