Vùng đất này ở Bình Thuận trồng xoài ngon, cây thấp tè trái quá trời, sao nông dân buồn dấm dứt?

Không còn cảnh thương lái tấp nập vào ra như mọi năm, người trồng đứng ngóng ở đầu vườn, mắt nhìn về phía xa mà trong lòng nặng trĩu, bởi xoài rớt giá thê thảm.

Xoài đẹp, giá thấp, thương lái thưa vắng

Anh Lộc Nàm Phí (thôn Tân Hòa, xã Sông Bình, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận) người có kinh nghiệm trồng xoài nhiều năm đã quen với việc xử lý cho xoài Đài Loan và xoài Úc ra trái sớm.

Anh chia sẻ: “Năm nào tôi cũng canh cho xoài ra trái trước chính vụ để có giá tốt, phục vụ xuất khẩu. Trái được chăm kỹ, to, đều, đẹp”.

Đợt đầu mùa năm nay, anh bán xoài Đài Loan được giá 7.000 đồng/kg, mức giá này giá tạm ổn. Nhưng chỉ vài tuần sau, khi đợt hai thu hoạch tiếp, giá xoài tụt chỉ còn 3.000 đồng/kg.

Riêng xoài Úc, loại đẹp nhất cũng chỉ bán được 4.000 – 5.000 đồng/kg. Mặc dù giá đã giảm một nửa nhưng thương lái vẫn rất ít, tiêu thụ khó khăn.

“Năm ngoái thương lái vào tận vườn xếp hàng chờ cắt xoài, còn năm nay, mình phải gọi đi nhiều nơi mới có người tới mua, mà cũng mua cầm chừng, giá trả thấp vì họ sợ bán không kịp bị dội hàng”, anh Phí cho biết.

Mùa xoài giá rẻ bán khó khăn ở xã Sông Bình, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận.

Không như anh Phí xử lý xoài nghịch vụ, bà Lê Thị Dễ, cùng thôn Tân Hòa, trồng xoài hơn 4 ha xoài keo theo cách truyền thống, để cây ra trái tự nhiên, tức chính vụ.

Nhưng thời tiết năm nay khắc nghiệt, nắng nóng kéo dài xen lẫn mưa trái mùa khiến cây xoài đậu trái kém, năng suất giảm hơn 50% so với năm trước. “Trái ít mà vẫn không bán được.

Giá xoài keo chỉ còn 500 đến 1.000 đồng/kg, có lúc phải năn nỉ thương lái họ mới chịu mua. Bán rẻ cũng được, miễn có người lấy. Nhưng tới giờ vẫn còn tồn trong vườn, chưa biết xử lý sao”, bà Dễ thở dài.

Câu chuyện của bà Dễ, anh Phí không phải cá biệt, mà là cảnh người nông dân trồng xoài ở Sông Bình đang cùng đối mặt: mất mùa, rớt giá, mà đầu ra bấp bênh. Với giá thấp như hiện tại, nếu tính chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, nhân công thu hái, thì nông dân chỉ “lấy công làm lời”, thậm chí lỗ.

Người nông dân trồng xoài ở huyện Bắc Bình (tỉnh Bình Thuận) gặp nhiều khó khăn khi giá xoài xuống thấp...

Trong khi đó, các thương lái thu mua xoài cũng gặp không ít những khó khăn, khi thị trường trái cây, trong đó có trái xoài năm nay có nhiều biến động lớn.

Ông Đinh Bá Kiệt, thương lái tại địa phương, cho biết : “Do nhiều địa phương cùng thu hoạch xoài chính vụ, nguồn cung dồi dào, trong khi xuất khẩu chậm, nên giá rớt mạnh. Mình đi mua nhưng phải tính toán kỹ, không dám gom hàng số lượng lớn như mọi năm”.

Ông Kiệt còn cho biết thêm, việc bảo quản và vận chuyển xoài gặp nhiều rủi ro nếu không tiêu thụ kịp. “Xoài chín nhanh, dễ hư. Giá thì giảm mà chi phí vận chuyển, công đóng gói lại tăng. Có khi gom hàng từ nông dân mà bán ra còn không đủ bù chi phí”, ông Kiệt cho hay.

Nông dân trồng xoài ở Bình Thuận loay hoay với bài toán đầu ra

Xã Sông Bình, huyện Bắc Bình hiện có khoảng 400 ha xoài, trong đó khoảng 300 ha là xoài Đài Loan, còn lại là các giống xoài Úc, xoài keo, Thái, cát Hòa Lộc…

Thương lái thu mua xoài ở huyện Bắc Bình (tỉnh Bình Thuận) với giá rất thấp...

Phần lớn diện tích đang trong giai đoạn kinh doanh, tức cây đang cho trái ổn định và cần đầu ra bền vững.

Theo ông Lê Trường Long, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Sông Bình, chủ trương của xã hiện nay là không mở rộng diện tích trồng xoài, mà tập trung vào nâng cao chất lượng sản phẩm, khuyến khích nông dân sản xuất nghịch vụ để tránh tình trạng dội hàng, rớt giá khi vào mùa chính.

“Trước mắt, xã vận động bà con cải tiến quy trình canh tác, hướng tới VietGAP, đồng thời đẩy mạnh liên kết với doanh nghiệp để ổn định đầu ra. Đặc biệt, cần xử lý ra hoa trái vụ một cách khoa học để phân bổ thời điểm thu hoạch”, ông Long nói.

Tuy nhiên, để làm được điều đó là việc làm không dễ. Việc xử lý ra hoa nghịch vụ đòi hỏi chi phí đầu tư cao và kỹ thuật chăm sóc khắt khe. Trong khi nhiều nông dân vẫn còn sản xuất manh mún, thiếu liên kết, thì việc chuyển đổi phương pháp cần thời gian và sự hỗ trợ đồng bộ.

Giống xoài Úc, trái to kỹ, đều, đẹp

Mùa xoài năm nay ở Sông Bình mang đến nhiều trăn trở. Từng được xem là cây trồng chủ lực mang lại nguồn thu ổn định, xoài giờ đây đứng trước thách thức lớn từ quy luật cung cầu, sự cạnh tranh gay gắt và cả những bất ổn về thị trường xuất khẩu.

Thực tế cho thấy, nếu cứ chạy theo phong trào “trồng – chặt”, không tính đến quy hoạch và đầu ra, thì thiệt thòi cuối cùng vẫn là người nông dân.

Mùa vụ này không “ngọt”, nhưng có thể là hồi chuông cảnh tỉnh cho quá trình sản xuất nông sản theo hướng tự phát.

Chỉ khi nào chất lượng được đặt lên hàng đầu, liên kết sản xuất – tiêu thụ được hình thành vững chắc, thì cây xoài Sông Bình cũng như nhiều loại cây ăn trái khác mới mới thực sự khẳng định giá trị trên thị trường.

Chính quyền địa phương ở huyện Bắc Bình (tỉnh Bình Thuận) không khuyến khích người dân mở rộng diện tích trồng cây xoài.

×