Xử đại án đăng kiểm: Cựu Cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam nói "chỉ vô tình phạm tội"

Ngày 7/8, phiên tòa xét xử các bị cáo trong "đại án đăng kiểm" tiếp tục bước vào phần bào chữa của các luật sư. Luật sư bào chữa cho các bị cáo thuộc nhóm lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam là những người bào chữa đầu tiên.

Luật sư của bị cáo Trần Kỳ Hình (cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam) cho rằng, mức án 23 - 25 năm tù mà Viện kiểm sát (VKS) đề nghị với thân chủ về tội "Nhận hối lộ" và "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ" là quá nặng.

Ông Hình bị cáo buộc nhận hối lộ tổng cộng hơn 6,5 tỷ đồng và 23.000 USD, bỏ qua sai phạm trong việc cấp phép đủ điều kiện hoạt động Trung tâm Đăng kiểm, sai phạm trong quá trình kiểm định phương tiện. 

Ngoài ra, ông Hình còn lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái quy định, duyệt cấp đủ năng lực cho 63 cơ sở đóng tàu hoạt động trái pháp luật, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các chi cục đăng kiểm và Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Bị cáo Trần Kỳ Hình, cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam. Ảnh: Xuân Huy

Tuy nhiên, luật sư của ông Hình cho rằng, tổng số tiền các trung tâm đăng kiểm, phòng nghiệp vụ đưa cho ông Hình chỉ hơn 2,8 tỷ đồng.

Luật sư cũng cho biết, lời khai của bị cáo Trần Lập Nghĩa (chủ 5 trung tâm đăng kiểm tại miền Tây) về việc đưa hối lộ cho ông Hình có nhiều mâu thuẫn, không có căn cứ chứng minh, chỉ là phỏng đoán. 

Trong quá trình thẩm vấn, Nghĩa khai khi trung tâm đăng kiểm tại Sóc Trăng hoạt động được 6 tháng thì bắt đầu chung chi cho Cục trưởng Trần Kỳ Hình, Đặng Việt Hà mỗi tháng 40 - 50 triệu đồng. Cứ 2 - 3 tháng ông này bay ra Hà Nội một lần và gửi tiền cho hai cục trưởng tại phòng làm việc.

"Thời điểm đó các trung tâm của bị cáo Nghĩa phần lớn mới thành lập, chưa hoạt động được bao lâu, chưa kể có thời gian dịch Covid-19 kéo dài gần 2 năm. Vì thế, Nghĩa nói 3 tháng một lần ra Hà Nội đưa tiền là không đúng với thực tế", luật sư bào chữa.

Về việc VKS cáo buộc ông Hình cấp duyệt cho 63 cơ sở không đủ điều kiện, theo luật sư, là nhầm lẫn vì chỉ có 42 cơ sở, nên đề nghị xem lại. 

Hơn nữa, trong giai đoạn ông Hình quản lý về tàu sông, việc cấp duyệt cho các cơ sở hoạt động dựa trên tờ trình của cán bộ chuyên trách cấp dưới, nên cáo buộc bị cáo lợi dụng chức vụ, quyền hạn là không đúng.

Tiếp đó, luật sư nêu ông Hình có nhiều tình tiết giảm nhẹ, như tự nguyện khắc phục gần như toàn bộ số tiền hưởng lợi 2,85 tỷ đồng và 12.000 USD; có nhân thân tốt, được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động, có nhiều giấy khen chiến sĩ thi đua, gia đình có truyền thống cách mạng...

Tự bào chữa, ông Hình cho rằng, hành vi sai phạm của mình không đến mức như VKS quy kết là "buông lỏng quản lý, biết sai phạm mà không chấn chỉnh, biết các đơn vị nhận hối lộ mà vẫn nhận". Tất cả giám đốc trung tâm đăng kiểm và Trưởng phòng Kiểm định xe cơ giới (VAR) không có lời khai nói bị cáo là người chỉ đạo, biết cấp dưới nhận hối lộ mà vẫn nhận tiền từ họ.

Ông cũng khẳng định, chưa bao giờ có lời khai nào nói ông nhận hối lộ nhiều như lời khai của bị cáo Trần Lập Nghĩa. Ông Hình cũng lần nữa khẳng định chỉ chốt lại với điều tra viên số tiền nhận hối lộ là hơn 2,85 tỷ đồng và 12.000 USD, nhưng VKS cáo buộc nhận số tiền lên tới hơn 6,5 tỷ đồng và 23.000 USD.

Đối với cáo buộc lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong việc duyệt cấp đủ năng lực cho các cơ sở đóng tàu không đủ điều kiện, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của ngành, ông Hình giải thích: "Các xưởng đóng tàu này của người dân sống gắn liền nghề lúa, ra đời và hoạt động từ xưa, nên khó đáp ứng các quy chuẩn theo luật. Vì họ hoạt động với lòng hăng hái của những người gắn bó cả đời với sông nước nên bị cáo đã cấp duyệt, dẫn tới vô tình sai phạm các quy định của luật mới được ban hành sau này".

Cựu Cục trưởng này nói chỉ "vô tình phạm tội" chứ không cố ý lợi dụng chức vụ, quyền hạn để hưởng lợi. Thực tế, các xưởng này không đủ điều kiện theo quy chuẩn, nhưng nhiều năm nay họ đã và đang hoạt động, phục vụ cho nhu cầu thiết yếu của người dân. 

"Tôi không biện minh cho hành vi của mình, nhưng mong VKS và HĐXX xem xét toàn diện và thấu hiểu", ông Hình nói.

Sau phần bào chữa của ông Hình, luật sư của bị cáo Đặng Việt Hà (người kế nhiệm ông Hình) cũng cho rằng mức án 20 năm tù mà VKS đề nghị là quá cao. 

Luật sư này nói thời điểm ông Hà được bổ nhiệm Cục trưởng thì tình hình tham nhũng, tiêu cực tại ngành giao thông vận tải đang diễn biến phức tạp, gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng tới những cố gắng của ngành. Ngay sau khi được bổ nhiệm làm Cục trưởng, ông Hà đã có chỉ thị số 07, tăng cường các biện pháp phòng ngừa đấu tranh chống tiêu cực.

Bị cáo Đặng Việt Hà, người kế nhiệm ông Hình. Ảnh: Xuân Huy

Kết luận của Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM cho thấy, việc nhận hối lộ của chủ phương tiện tại các trung tâm đăng kiểm đã xảy ra trước khi ông Hà được bổ nhiệm, nên việc nắm bắt, chỉ đạo, điều hành gặp nhiều khó khăn, trở ngại. Vì vậy, bị cáo cần có thời gian chỉ đạo, giải quyết các vấn đề vướng mắc trong cơ chế chưa được tháo gỡ.

Quá trình xét xử, Trần Anh Quân (cựu quyền Trưởng phòng VAR) cũng khai nhận, bị cáo Hà không chỉ đạo bằng văn bản buộc chung chi tiền hối lộ mà do Quân tự quyết định chi cho Cục trưởng. Lời khai của các giám đốc trung tâm đăng kiểm cũng xác định bị cáo Hà không chỉ đạo, ép buộc các trung tâm đăng kiểm chung chi tiền hoặc gây khó khăn; việc đưa hối lộ cho thân chủ là hoàn toàn tự nguyện. 

Quá trình điều tra xét xử, bị cáo Hà bày tỏ ăn năn hối cải, thừa nhận hành vi nhận hối lộ cũng như nhận trách nhiệm với vai trò là người đứng đầu. Bị cáo đã nhờ gia đình nộp toàn bộ số tiền hưởng lợi là 8,5 tỷ đồng.

Ngoài ra, luật sư cũng nêu nhiều tình tiết giảm nhẹ khác của ông Hà nên mong HĐXX xem xét, giảm nhẹ hình phạt. Trước những quan điểm của luật sư, ông Hà không bào chữa gì thêm.

Phiên xử tiếp tục với phần bào chữa cho các bị cáo còn lại.