Sự việc “chấn động” ngành Ngôn ngữ học Việt Nam

Đổi ghế giữa dòng

Sự việc được cho là bắt đầu từ một thông báo được đăng trên website của Viện Nghiên cứu Hán Nôm vào trưa ngày 30/3/2020.

Theo đó, thứ sáu ngày 27/3/2020 Viện Nghiên cứu Hán Nôm nhận được công văn của Viện KHXH về việc dự kiến điều động, bổ nhiệm nhân sự lãnh đạo, quản lý đối với một cán bộ của Viện Nghiên cứu Hán nôm được dự kiến điều động sang làm công tác quản lý tại Viện Ngôn ngữ học.  

Thông báo của Viện Nghiên cứu Hán Nôm cho thấy dự kiến có sự dịch chuyển vị trí lãnh đạo ở cả Viện Ngôn ngữ học. Thông báo này sau đó đã không xuất hiện trên website của Viện Nghiên cứu Hán Nôm nữa.

Công văn đề nghị lãnh đạo và cấp ủy Viện Nghiên cứu Hán Nôm cho ý kiến nhận xét, đánh giá về nhân sự được dự kiến điều động.

Trong thông báo trên website của mình, Viện Nghiên cứu Hán Nôm chưa có ý kiến chính thức về vấn đề điều động kể trên.

“Viện Nghiên cứu Hán Nôm không chịu trách nhiệm về những thông tin không chính thống trên mạng xã hội liên quan đến vấn đề này” – Thông báo của Viện Nghiên cứu Hán Nôm viết.

Sau đó, các nhà nghiên cứu hàng đầu trong ngành Ngôn ngữ học đã tìm hiểu và được biết Viện KHXH dự kiến “đổi ghế” nhiều lãnh đạo cấp Viện trực thuộc, trong đó có việc điều chuyển GS.TS Nguyễn Văn Hiệp – Viện trưởng Viện Ngôn ngữ học.

Sự việc này ngay lập tức được các Giáo sư, Tiến sỹ đầu ngành Ngôn ngữ học nhận định là “sự kiện chấn động” của ngành Ngôn ngữ học.

PGS.TS Nguyễn Hồng Cổn (Khoa Ngữ Văn, Trường Đại học KHXHNV) đánh giá: “Việc này hiện chưa có quyết định chính thức nhưng nếu xảy ra sẽ mang nhiều hệ lụy cho Viện Ngôn ngữ học nói riêng và ngành Ngôn ngữ học nói chung. Cá nhân tôi cho rằng, vì uy tín của Viện Ngôn ngữ học và ngành Ngôn ngữ học, không nên điều chuyển GS Nguyễn Văn Hiệp khỏi Viện Ngôn ngữ học”.

Dự định điều chuyển GS Nguyễn Văn Hiệp của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam đã khiến nhiều GS, TS ngành Ngôn ngữ học cho là sự việc "chấn động" trong ngành

Trước hết, theo PGS.TS Nguyễn Hồng Cổn là nếu điều chuyển GS Nguyễn Văn Hiệp có thể dẫn đến hệ lụy trong việc tổ chức và duy trì hoạt động nghiên cứu khoa học của Viện Ngôn ngữ học một cách có chất lượng và đi đúng hướng.

Được biết, hiện GS Nguyễn Văn Hiệp đang là Chủ nhiệm 1 đề tài cấp Nhà nước mang tính tổng kết và tổng hợp kết quả của 7 đề tài Nhà nước; quản lý kinh phí 5 đề tài cấp Nhà nước do Viện Ngôn ngữ học chủ trì. Việc “thay ngựa giữa dòng” có thể khiến cả dây chuyền phía sau bị cuốn trôi.

Hệ lụy tiếp theo là việc điều chuyển sẽ tạo cú sốc với các đồng nghiệp, đối tác quốc tế đã và đang hợp tác với Viện Ngôn ngữ học.

GS.TS Nguyễn Văn Hiệp (đứng) tại một Hội thảo khoa học quốc tế về ngôn ngữ học

Trong khi đó, PGS.TS Bùi Mạnh Hùng (Đại học Sư phạm TPHCM) cũng cho rằng nếu việc điều chuyển GS Nguyễn Văn Hiệp xảy ra, sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của ngành Ngôn ngữ học.

“Việc điều chuyển này nếu diễn ra sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của Viện Ngôn ngữ học, đầu tàu của ngành Ngôn ngữ học Việt Nam là chính, chứ không ảnh hưởng mấy đến cá nhân anh Hiệp. Trong một vài năm tới, tôi chưa thấy ai tốt hơn GS Nguyễn Văn Hiệp để thay. Không khéo Viện Ngôn ngữ học thành một cái ao làng” – PGS.TS Bùi Mạnh Hùng (Khoa Ngữ văn, Đại học Sư phạm TPHCM) chia sẻ.

Hơn trăm GS, PGS, TS phản đối

Ngay sau khi biết thông tin Viện KHXH dự định điều chuyển GS Nguyễn Văn Hiệp khỏi Viện Ngôn ngữ học, hơn 100 GS, PGS trong ngành Ngôn ngữ học, Khoa học xã hội đã gửi thư ngỏ đến lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cân nhắc dừng điều chuyển GS.TS Nguyễn Văn Hiệp.

Từ cuối 2012 đến nay (từ khi làm Viện trưởng Viện Ngôn ngữ học), GS.TS Nguyễn Văn Hiệp đã công bố 11 bài nghiên cứu trong các hội thảo quốc tế và tạp chí nước ngoài (trong tổng số 17 bài công bố quốc tế).

15 bài trên tạp chí chuyên ngành hoặc kỷ yếu hội thảo trong nước (trong tổng số gần 50 bài báo công bố trong nước), chủ trì nghiệm thu đạt loại xuất sắc 5 đề tài cấp cơ sở và 1 đề tài cấp Bộ, công bố 1 chuyên khảo (viết chung với 2 học giả Pháp).

Đồng thời, tham gia dịch và hiệu đính, xuất bản 2 chuyên khảo từ tiếng Anh ra tiếng Việt (trong tổng số 3 chuyên khảo đã dịch).

Bức thư ngỏ đề nghị lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam hết sức cân nhắc hậu quả của việc xáo trộn tổ chức lúc này đối với sự phát triển của Viện Ngôn ngữ học nói riêng, ngành Ngôn ngữ học nói chung.

“Từ đó, xem xét lại dự kiến điều chuyển GS.TS Nguyễn Văn Hiệp – Viện trưởng Viện Ngôn ngữ học sang một viện nghiên cứu khác” – bức thư ngỏ nêu.

Dân Việt sẽ tiếp tục thông tin.