Băn khoăn việc dọn vỉa hè rồi lại cho thu phí ở TP.HCM

Thu phí là cấp thiết

Tại dự thảo đề án thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, vỉa hè trên địa bàn thành phố vừa được Sở GTVT TP.HCM đưa ra, đơn vị này đề xuất thành phố thu phí cho thuê vỉa hè với mức từ 20.000 đồng - 100.000 đồng/m2/tháng. Trong đó Q.1 có mức phí thuê cao nhất là 100.000 đồng/m2/tháng, tiếp đến Q.3 có mức phí cho thuê là 80.000 đồng/m2/tháng. Các huyện ngoại thành và một số quận vùng ven có mức phí cho thuê vỉa hè thấp nhất 20.000 đồng/m2/tháng.

Nhiều bãi giữ xe trên vỉa hè tại Q.1 có thể sẽ bị trả tiền thuê với giá 100.000 đồng/m2/tháng.

Việc thu phí được áp dụng với những tổ chức, cá nhân sử dụng vỉa hè để trông giữ xe đạp, xe máy, ô tô, phục vụ thi công xây dựng, lắp đặt, sửa chữa công trình, trung chuyển vật liệu xây dựng; cắm các biển quảng cáo hè phố; tổ chức các dịch vụ, hoạt động văn hóa, xã hội, quảng cáo thương mại… UBND các quận, huyện và cấp tương đương sẽ thu phí sử dụng tạm thời lòng đường. 100% số phí thu được sẽ được đưa vào ngân sách nhà nước.

Đại diện Sở GTVT TP.HCM cho rằng, việc thu phí sử dụng vỉa hè, lòng đường tại thành phố hết sức cần thiết nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân, tăng cường công tác quản lý đô thị và đem lại nguồn ngân sách cho thành phố. Thành phố cần thực hiện thu ngay trong năm 2017.

Theo thông tin từ Sở GTVT, tại thành phố đang có 345 tuyến đường cho phép sử dụng vỉa hè làm bãi giữ xe công cộng có thu phí, phục vụ kinh doanh, cho phép đỗ xe dưới lòng đường có thu phí. Mức phí cho thuê hiện không còn phù hợp bởi phí sử dụng hè phố theo quyết định 964/QĐ-UB ngày 24.12.1991 của UBND TP.HCM chỉ 12.000 đồng/m2/tháng.

Riêng tại các quận 1, 3, 5 việc thu phí sử dụng lòng đường đỗ xe ô tô chỉ 5.000 đồng/xe/lượt. Ngoài ra chế độ nộp sử dụng không phù hợp với luật phí và lệ phí cũng như các văn bản hướng dẫn.

Mức phí có vấn đề

Mặc dù mới là dự thảo nhưng thông tin thu phí vỉa hè Sở GTVT TP.HCM đưa ra khiến nhiều người lo lắng.

Trao đổi với PV, chủ một quán cà phê tại Q.3 cho biết, việc kinh doanh của bà đang chịu nhiều khoản chi, riêng tiền mặt bằng đã gần 20 triệu/tháng. Nếu tính thêm mức phí cho thuê vỉa hè 80.000 đồng/m2/tháng mỗi tháng sẽ tốn thêm gần 3 triệu đồng, đây là áp lực không nhỏ.

Trong khi đó, dù chưa biết mình có thuộc đối tượng phải đóng tiền thuê vỉa hè hay không nhưng chị Lê Thị Lý, buôn bán ở khu vực chợ Bình Triệu (Q.Thủ Đức) lo ngại sẽ tốn thêm chi phí, bởi hiện nay quầy hàng của chị chỉ cho thu nhập hơn 100.000 đồng/ngày, vừa đủ trang trải chi phí gia đình.

Các lực lượng chức năng ra quân dẹp nạn lấn chiếm vỉa hè vào tháng 3.2017

PGS.TS Nguyễn Lê Ninh, Ủy viên Ủy ban MTTQVN TP.HCM nhận định, khi buôn bán trên vỉa hè người dân đã phải chịu một khoản thuế doanh thu. Bây giờ thành phố lại đưa ra mức phí cho thuê vỉa hè sẽ dẫn đến tình trạng trùng phí.

Ông không đồng tình mức phí thuê vỉa hè theo từng quận, huyện. “Căn cứ vào đâu đưa ra mức phí cho thuê vỉa hè chỗ thì 20.000 đồng/m2/tháng, chỗ thì 100.000 đồng/m2/tháng? Dễ nhận thấy cách Sở GTVT đưa ra là không có cơ sở, chỉ theo cảm tính”. Theo ông, việc áp mức phí cho thuê vỉa hè chênh lệch nhau là thiếu căn cứ, không thể hiện được sự công bằng trong việc sử dụng vỉa hè.  

Trong khi đó TS Phạm Sanh, chuyên gia về đô thị, nhận định trước đây từng có đề xuất việc thu phí sử dụng vỉa hè, dự thảo này chỉ khác là tăng mức phí lên cao hơn. Ông đánh giá cách làm này khá vội vàng, thiếu cân nhắc.

Đáng lý mức phí cho thuê vỉa hè phải do Sở Tài chính đưa ra dựa trên những căn cứ thuyết phục. Cũng theo TS Phạm Sanh, việc quản lý, sử dụng vỉa hè có lỗ hổng đó là thành phố chưa có tổ chức không gian, quy hoạch vỉa hè, chưa có quy chuẩn cho vỉa hè. Do đó cần xem lại đề xuất thu phí sử dụng vỉa hè, lòng đường, thậm chí cần phải áp dụng hình thức đấu thầu. Việc này cần có nhiều cơ quan cùng nghiên cứu thực hiện chứ không riêng Sở GTVT.