Sáp nhập Kon Tum: “Lớp học tuổi trẻ” nơi đại ngàn

Thay vì chọn một điểm đến nghỉ dưỡng hay du lịch trải nghiệm theo kiểu “check-in, chụp hình, rời đi”, nhóm sinh viên Trường Đại học FPT đã lựa chọn một hành trình lặng lẽ và sâu lắng hơn: đến với làng Kon Chênh, xã Măng Cành, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum. Đây không chỉ là một chuyến đi thực tế kéo dài 7 ngày, mà còn là cơ hội để khoảng 50 thành viên bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân, rời xa nhịp sống đô thị - thực sự sống giữa thiên nhiên, cùng sinh hoạt và kết nối với cộng đồng người bản địa.

Không có lịch trình cứng nhắc hay hoạt động “trình diễn” mang tính bề nổi, mỗi ngày ở Kon Chênh đều mở ra những trải nghiệm chân thực và đầy bất ngờ. Họ theo chân người dân lên rẫy vào lúc sương còn phủ đẫm tán lá, tập ủ cà phê trong những chiếc bao đay nặng mùi nắng gió, cùng nhau nấu ăn, dọn dẹp nhà sàn - nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống và góp sức tổ chức Ngày hội cộng đồng. Mỗi việc làm tuy nhỏ, nhưng đòi hỏi sự quan sát, lắng nghe và cả tinh thần sẻ chia.

Chia sẻ với Dân Việt về hành trình này, bạn Phạm Ngọc Tú Anh - sinh viên năm nhất, ngành Truyền thông đa phương tiện cho biết: “Chúng tôi chọn làng Kon Chênh không phải vì nơi đây nổi tiếng hay thuận tiện hơn, mà chính bởi sự lặng lẽ, ít người biết đến ấy lại khiến vùng đất này trở nên hấp dẫn. Một nơi chưa vội vàng với du lịch, chưa xô bồ với trải nghiệm kiểu thị trường.

Chúng tôi di chuyển bằng xe buýt của trường để đến làng Kon Chênh. Chuyến xe lặng lẽ băng qua những cung đường đèo quanh co, một bên là núi non trùng điệp, bên kia là những thung lũng phủ sương mỏng. Mọi thứ diễn ra suôn sẻ, nhưng trong lòng mỗi người lại rộn ràng xen lẫn một chút hồi hộp, không phải vì đường sá xa xôi, mà vì tất cả đều đang chờ đợi một hành trình mà chẳng ai biết rõ mình sẽ học được điều gì, hay sẽ thay đổi ra sao sau 7 ngày sống giữa đại ngàn.

Khi đặt chân đến làng Kon Chênh vào khoảng 10 giờ tối, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng và cảm động trước sự chu đáo của người dân nơi đây. Dù đã muộn, các cô trong làng vẫn chuẩn bị sẵn mâm cơm nóng hổi với rau rừng xào xanh mướt, canh đậm đà, thịt kho thơm lừng cùng cá sốt cà đậm vị. Đó chính là bữa ăn ngon và đầy ắp tình cảm, cũng là bữa cơm thịnh soạn nhất mà chúng tôi được thưởng thức".

Nhịp sống tại làng Kon Chênh mang một sự chậm rãi nhưng đầy kỷ luật, khác biệt vừa đủ để khiến những người trẻ thành thị phải lắng lại. Mỗi ngày bắt đầu từ 6 giờ sáng. Sau khi thức dậy và tập trung điểm danh, cả nhóm cùng nhau ăn sáng rồi tản đi theo từng nhóm nhỏ để bắt đầu công việc từ 8 giờ. Một nhóm khoảng 10 người sẽ ở lại chuẩn bị bữa trưa trong khi số còn lại lao động cùng bà con. Đến khoảng 11 giờ 30 hoặc 12 giờ, mọi người trở về dùng bữa, nghỉ ngơi ngắn và tiếp tục làm việc đến chập tối.

Buổi tối tại Kon Chênh không có ánh đèn rực rỡ, không ồn ào náo nhiệt. Cả nhóm quây quần bên nhau tại nhà văn hóa - nơi ăn tối, họp đoàn lúc 20 giờ, chia sẻ những câu chuyện, những bài học của ngày đã qua. Mọi hoạt động đều tuân theo giờ giấc cụ thể, tạo nên một lịch trình sinh hoạt nề nếp, ngăn nắp mà không gò bó. Đến 23 giờ, ai nấy đều lên giường nghỉ ngơi, sẵn sàng cho ngày mới.

Trong những ngày sống và lao động cùng người dân làng Kon Chênh, điều khiến cô sinh viên năm nhất Phạm Ngọc Tú Anh nhớ mãi không phải là những buổi tham quan danh thắng hay đặc sản vùng cao, mà là khoảnh khắc đời thường: như một buổi sáng thứ hai lên rẫy cà phê. Trên con dốc đất đỏ dẫn lên ngọn đồi, người đầu tiên mà Tú Anh bắt chuyện là một người đàn ông lớn tuổi, ánh mắt thăm thẳm như chính đại ngàn phía sau lưng ông.

Ông đã dành gần cả đời mình gắn bó với nương cà phê. Trong lúc nghỉ tay, giữa bầu không khí mát lành và đan cài nhiều hương thơm cỏ cây, cà phê, ông kể cho cô gái trẻ nghe về quy trình trồng trọt, cách ủ ướt, phơi khô, và cả những nhọc nhằn chẳng thể nói hết bằng lời. Không khí khi ấy thoáng đãng, nhưng giọng nói của ông lại đọng lại một sự cam chịu âm thầm. Chính khoảnh khắc ấy đã khiến Tú Anh chững lại, lặng nhìn đôi tay chai sần của người nông dân mà cảm nhận được phần nào những nhọc nhằn đằng sau mỗi hạt cà phê thơm nồng. Mỗi giọt mồ hôi đổ xuống đất đỏ bazan không chỉ nuôi cây mà còn nuôi lớn một lòng biết ơn lặng lẽ trong lòng người trẻ.

Hành trình tại làng Kon Chênh còn đưa Tú Anh và các bạn sinh viên trong đoàn đến gần hơn với những người phụ nữ mang sức mạnh lặng thầm. Trong số đó, chị Y Tuấn - Bí thư huyện, là người để lại nhiều dấu ấn đặc biệt. Không chỉ đóng vai trò định hướng và hỗ trợ đoàn sinh viên trong suốt thời gian lưu lại, chị còn là điểm tựa vững chắc: luôn gần gũi, kiên nhẫn, theo sát và chỉ dẫn tận tình từng hoạt động, từ việc học cách làm nương rẫy, gói bánh đến thăm trường và trao quà cho các em nhỏ.

“Nhờ sự đồng hành của cô Y Tuấn, những lạ lẫm ban đầu dần tan biến, thay vào đó là cảm giác thân thuộc và sự hòa nhập tự nhiên vào nếp sống của cộng đồng nơi đây. Cô không chỉ hướng dẫn cách làm việc mà còn truyền đi tinh thần trách nhiệm và sự ấm áp qua từng hành động nhỏ. Đối với đoàn, cô là hình mẫu của sự chu đáo, bao dung và đầy tình cảm - một người phụ nữ vẹn toàn khiến ai từng gặp cũng khó có thể quên. Dù đã rời làng, tình cảm cô dành cho mọi người vẫn vẹn nguyên, như sợi dây lặng lẽ nối dài những ký ức đẹp về Kon Chênh”, Tú Anh cho biết thêm.

Sáp nhập Kon Tum: Điều làm nên bản sắc một vùng đất không nằm ở những vạch chia trên bản đồ

Mỗi buổi sáng, đoàn lại chia nhau theo nhóm, cùng người dân lên đồi trồng cà phê, vào vườn thu hoạch khoai tây, nhổ cà rốt, hoặc băng rừng hái rau dại. Có hôm, cả nhóm cùng nhau lội suối bắt cá, nhặt hến, rồi quay về gói những chiếc bánh sừng trâu dành cho cả làng.

Sau mỗi buổi lao động, mọi người quây quần bên mâm cơm giản dị nhưng “đậm vị” nỗ lực. Giữa không gian rợp bóng cây, nơi gió thổi mát rượi và tiếng nước róc rách len qua từng kẽ đá, đoàn sinh viên dừng chân, nhóm bếp, chuẩn bị bữa ăn bằng những nguyên liệu giản dị.

Cơm lam nấu trong ống tre vừa dẻo vừa thơm, thịt nướng xèo xèo trên than hồng, tất cả hòa quyện trong hương vị của lao động, của tình đồng đội và của một ngày trọn vẹn giữa thiên nhiên rộng mở. Dù có hôm cơm khê, hay khẩu vị chưa thật tròn vị, cả nhóm vẫn vui vẻ ngồi lại bên nhau, vừa ăn vừa cười, rồi cùng thu dọn trong không khí nhẹ nhõm, ấm cúng.

Từ những việc tưởng như nhỏ nhặt ấy, mỗi người trong đoàn dần cảm nhận sâu sắc hơn về giá trị của lao động, của sự sẻ chia và những mối gắn kết bình dị nhưng bền chặt giữa người với người nơi miền đất Tây Nguyên mộc mạc.

“Tôi đã học được nhiều điều thú vị từ cuộc sống bản làng. Một trong những kỷ niệm đáng nhớ nhất là khi tôi được chỉ dẫn cách nấu cơm bằng củi - một kỹ thuật đòi hỏi sự khéo léo và kiên nhẫn để giữ lửa đều, cơm chín dẻo, thơm ngon. Bên cạnh đó, tôi còn được dạy làm bánh sừng trâu và lắng nghe về sự tích bánh đó - tượng trưng cho câu chuyện tình yêu”, cô sinh viên năm nhất chia sẻ.

Hành trình tại làng Kon Chênh đã mang đến cho các thành viên trong đoàn những trải nghiệm chân thực, đan xen cùng những thử thách trong việc hòa nhập với nhịp sống bản địa. Theo chia sẻ của Tú Anh, tất cả đều phải tự tay đảm nhận công việc nấu nướng và đi chợ, trong khi khu chợ nằm cách nhà văn hóa khoảng 3,4 km, buộc mọi người phải thức dậy thật sớm để chuẩn bị từ những giờ đầu của buổi sáng.

Quá trình sinh hoạt cũng không tránh khỏi những khó khăn khi nguồn nước sinh hoạt chủ yếu phụ thuộc vào các hộ dân. Tuy nhiên, với số lượng thành viên đông đúc, nhiều gia đình thường xuyên rơi vào tình trạng thiếu hụt nước sạch. Một số nơi buộc phải dùng nước giếng được bơm lên, điều này tạo nên những bất tiện nhất định trong sinh hoạt hàng ngày. Thế nhưng, giữa những điều kiện còn nhiều thiếu thốn ấy, sự tận tâm và chân thành của người dân bản địa lại âm thầm lan tỏa, mang đến những ấm áp khó quên.

Chia sẻ với Dân Việt, bạn Lê Thành Phát (sinh năm 2005, Tiền Giang) cho biết: “Khi đến làng, chúng tôi được ở trong nhà văn hóa. Nhưng do đoàn khá đông mà khu vệ sinh chỉ có một, nên thường chúng tôi sẽ ghé tắm nhờ ở nhà người dân. Tôi may mắn được một gia đình người đồng bào đón tiếp ân cần. Ngày đầu tiên ghé sang, tôi chưa kịp nói gì thì chị chủ nhà đã vội vàng dặn: “Đợi chị nấu nước nóng rồi hãy tắm nha, nước ở đây lạnh lắm, em không tắm nổi đâu".

Những ngày sau, dù lịch trình thay đổi liên tục khiến giờ giấc ghé tắm khó cố định, chị vẫn âm thầm nấu sẵn nước mỗi chiều. Có hôm tôi không ghé, sáng hôm sau trở lại, chị mộc mạc bảo: “Hôm qua chị có nấu nước, mà đợi mãi không thấy em sang tắm”.

Nghe vậy, tôi nghẹn lòng. Chỉ một hành động nhỏ như vậy thôi, nhưng tôi cảm nhận được sự chân thành, nhiệt tình và tử tế của người dân nơi đây. Chị không chỉ chuẩn bị cho tôi nước tắm đủ đầy, mà còn dạy cho tôi bài học về sự quan tâm, chu đáo và cái tình giữa người với người - những điều mà tôi sẽ nhớ mãi trong chuyến hành trình".

Ở nơi đại ngàn tưởng như tách biệt với nhịp sống thành thị, từng con người, từng khoảnh khắc gặp gỡ lại trở thành những “người thầy” thầm lặng, mang đến cho người trẻ một “lớp học” đặc biệt. So với cuộc sống nhộn nhịp của đô thị, cuộc sống tại làng Kon Chênh như một khoảng lặng đầy ý nghĩa.

Ở đây không có tiếng xe ồn ào, người dân sống chậm nhưng không hề lười biếng, giản dị mà chan chứa tình. Mỗi buổi sáng nơi Kon Chênh khẽ khàng mở ra bằng những thanh âm dịu nhẹ, bữa cơm mộc mạc nhưng ấm cúng, ánh mắt chân thành trao nhau hay nồi nước ấm sẵn đợi người về tắm - những điều tưởng chừng nhỏ nhặt ấy lại trở thành chất liệu nuôi dưỡng tâm hồn.

Giữa Kon Chênh, những người trẻ học được cách lắng nghe nhiều hơn, quan sát sâu hơn, biết dừng lại để trân quý những khoảnh khắc bình dị của đời sống. “Nếu tuổi trẻ là khoảng thời gian để học làm người thì chuyến đi này là một lớp học đặc biệt. Tôi học được những giá trị của sự tử tế, lòng hiếu khách và cách người dân nơi đây sống không vội, nhưng vẫn đủ đầy yêu thương”, Phát chia sẻ.

Những ngày sống chậm ở Kon Chênh - nơi mỗi sớm mai là một bản hòa ca của núi rừng, mỗi buổi chiều là dịu dàng khói bếp lan tỏa trên những mái nhà rông, các bạn trẻ trong đoàn đã kịp mang về cho mình không chỉ trải nghiệm mà còn là những gắn bó lặng thầm với vùng đất này. Chính trong sự dung dị và chân thành ấy, Kon Chênh - Kon Tum để lại một dấu ấn khó phai.

Trước thông tin sáp nhập Kon Tum - Quảng Ngãi, bạn Phạm Ngọc Tú Anh cho biết: “Liệu cái tên mới có làm mờ đi hình ảnh thân thuộc của vùng đất cao nguyên vốn đã khắc sâu trong lòng chúng tôi? Tôi thấy việc sáp nhập cũng không ảnh hưởng, bởi vì cảnh sắc thiên nhiên đó, con người đó vẫn ở đó.

Họ vẫn giữ nguyên sự đáng yêu, chân chất, thật thà. Và thiên nhiên nơi đó vẫn mãi giữ được nét hoang sơ, trong lành, mát mẻ mà ai cũng muốn tìm đến để “chữa lành”. Dù thay tên tỉnh thì những nét đẹp của thiên nhiên và con người Kon Tum, làng Kon Chênh vẫn ở trong tim chúng tôi".

×