Ẩm thực Đồng Nai: Hương vị ngọt thơm, dai giòn của hai món đặc sản được vinh danh

Đồng Nai nổi tiếng với các khu du lịch sinh thái, vườn trái cây trĩu quả, thơm ngọt tự nhiên, khu rừng chứa đựng nguồn tài nguyên đa dạng sinh học quý báu tại Vườn quốc gia Nam Cát Tiên. Đặc biệt là về ẩm thực có nhiều món đặc sản như lẩu cá, gỏi cá Biên Hòa, gà hấp bưởi hay những món độc đáo như Dơi xào lăn, trái ươi rừng…và hai món đặc sản bình dân được Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam chứng nhận là Ẩm thực tiêu biểu Việt Nam giai đoạn I/2022, đó là gỏi bưởi, xôi chiên phồng.

Ẩm thực Đồng Nai: Gỏi bưởi

Một số ý kiến đã bày tỏ hiếu kỳ khi món ăn với tên gọi gỏi bưởi lại được vinh danh Ẩm thực tiêu biểu Việt Nam giai đoạn I/2022, bởi nghe tên đã thấy món ăn bình dân, cảm giác đơn giản, không có gì đặc sắc. Tuy nhiên đó là cảm nhận chủ quan, còn món gỏi bưởi là một trong những món đặc sản của Đồng Nai, là món ăn quen thuộc, nét văn hóa trong đời sống của người dân nơi đây.

Không nhiều du khách được biết tại Tân Triều là làng bưởi nổi tiếng có truyền thống lâu đời với những vườn bưởi um tùm trái cây và những món ăn thức uống từ bưởi như gỏi bưởi, rượu bưởi. Với hương vị chua ngọt vừa phải, múi to, nhiều nước, bưởi Tân Triều nổi tiếng khắp mọi nơi. Cũng vì thế mà bưởi đã được người dân sáng tạo, chế biến thành món ăn trong bữa cơm gia đình, đãi khách hay làm trong các dịp hiếu, hỉ, ngày lễ Tết và trong các quán ăn, nhà hàng, trở thành món ăn đặc sản bình dân của Đồng Nai.

Để làm món gỏi bưởi ngon, theo người dân ở đây phải chọn được bưởi đường da còn xanh nhưng trong ruột đã chín, bên cạnh đó là chuẩn bị các nguyên liệu như thịt ba chỉ, tôm, hạt lạc, ớt, hành tây.

Quả bưởi Tân Triều sau khi được chọn lựa sẽ được cắt vỏ tạo hình sao cho đẹp, lấy ruột bưởi ra và giữ vỏ lại, tách rời các tép bưởi. Tiếp đến là làm tôm sông tươi rửa sạch xắt dọc, bỏ sợi chỉ ở giữa; thịt ba chỉ luộc thái nhỏ; lạc rang vừa tới chín, giã giập; Cà rốt gọt vỏ cắt sợi, rau răm rửa sạch để ráo nước, cắt nhỏ. Ớt, gừng cắt sợi. Củ hành thái mỏng phi vàng ruộm, thơm dậy mùi. Vài cọng mùi xanh thái nhỏ, ớt, hành tây...

Sau đó ướp tôm với một chút gia vị rồi cho vào xào qua để ngấm, thịt săn chắc, giữ được độ ngọt và màu đỏ đậm. Tất cả nguyên liệu trên được trộn cùng nhau với một chút gia vị, đường, tỏi, ớt, nước mắm. Với thời lượng đủ để ngấm các nguyên liệu là tôm, thịt ba chỉ cùng các gia vị thì rắc thêm lên trên ít lạc giã nhỏ, hành khô cùng rau mùi thái nhỏ, trông tạo sự hấp dẫn, vậy là món gỏi bưởi đã hoàn thiện.

Du khách khi thưởng thức sẽ cảm nhận được một chút chua, the và ngọt thanh của những tép bưởi mọng nước, mùi thơm của hành, rau răm, vị ngọt đậm đà của tôm, thịt quyện cùng với vị bùi ngậy của lạc. Gỏi bưởi được ăn kèm với phồng tôm cũng rất lạ miệng, giòn rụm và khó quên.

Ẩm thực Đồng Nai: Xôi chiên phồng

Lâu nay xôi chiên phồng không còn là món ăn xa lạ với nhiều người, đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Nha Trang… thế nhưng có lẽ món này xuất xứ ra đời từ tỉnh Đồng Nai, cùng với bàn tay chế biến đầy tinh hoa của đầu bếp nơi đây đã khiến cho người ta mỗi khi nhớ đến món xôi chiên phồng, lại tấm tắc khen xôi chiên phồng ở Đồng Nai là ngon nhất vì vậy mà được Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam bình chọn là món ăn Ẩm thực tiêu biểu Việt Nam giai đoạn I/2022.

Nguyên liệu chính làm xôi chiên phồng là nếp, nhưng khác với các loại xôi khác, sau khi đồ chín nếp xôi chiên phồng còn được giã và nhồi nhuyễn chung với đường và đậu xanh sau đó mới đem chiên cho phồng lên.

Theo người dân ở Đồng Nai kể rằng, nguồn gốc món xôi chiên phồng là từ bà Đinh Thị Ha, sinh sống ở Biên Hòa, Đồng Nai. Trong một lần đang làm món xôi chiên dẹp để mang đi lễ chùa thì bà phát hiện xôi cho vào chảo nóng có thể phồng lên rất lạ mắt, vị còn dẻo và thơm hơn nhiều so với khi chiên bình thường. Vậy là bà mày mò cải tiến cách chế biến, dần dần tạo nên món xôi chiên phồng ngon nức tiếng gần xa.

Món xôi chiên phồng với nguyên liệu chính là gạo nếp, nhưng khác với các loại xôi khác, sau khi đồ chín gạo nếp còn phải được giã và nhồi nhuyễn chung với đường và đậu xanh sau đó mới đem chiên cho phồng lên.

Món xôi chiên ngon thì bánh phải phồng tròn và vàng đều, nếp không được cứng mà phải dẻo, có độ dai vừa phải. Xôi khi cắt ra chiều dài phải mỏng vàng đều hai mặt và không nhão. Muốn được như vậy khi nhồi phải nhồi thật tốt và khi chiên người đầu bếp phải biết cách ép và xoay miếng xôi thật khéo cho xôi nở đều, không bị méo mó hay chín không đều. Nhồi và chiên là hai khâu quan trọng nhất trong quá trình làm xôi.

Người chiên phải kiên nhẫn, khéo léo và đều tay xoay trở xôi thì mới tạo được độ phồng tròn đều, xôi chín vàng cả phần ngoài lẫn bên trong, khi cắt ra không có phần xôi dư, cắn vào miếng xôi thấy giòn nhưng vẫn giữ được sự mềm mại của nếp, vị ngọt nhẹ của đường và mùi thơm của các thứ quyện lại với nhau. Món xôi chiên phồng này du khách có thể ăn cùng với gà nướng hoặc thịt xiên nướng.

Nếu du khách đi du lịch Đồng Nai đừng quên tìm và thưởng thức hai món ăn đặc sản bình dân nơi đây, chắc chắn sẽ làm du khách ấn tượng và nhớ mãi không quên.