Bài dự thi "Việt Nam trong tôi": Về ngày giỗ nội, nghe cha kể chuyện hòa bình

Lễ giỗ chính là cách mà cha mẹ tôi nối dài sợi dây gắn kết thế hệ. Mỗi năm có một ngày để con cháu quay về, bày ra nấu nướng với tất cả tấm lòng dâng lên người đã khuất, cũng là dịp ôn cố tri tân và nhắc nhớ dòng họ.

Cha tôi là người con trai còn sống trong ba người con của bà nội và là người thờ phụng hương khói ông bà nội và 2 bác cũng là liệt sĩ trong 2 cuộc kháng chiến của dân tộc. Đang loay hoay với những bộ áo giấy, trà rượu thì cha chợt nhớ rồi biểu tôi, con lấy máy gọi zalo “thấy mặt” thằng Tí (tên gọi ở nhà của em trai tôi, hiện đang công tác tại Sư Đoàn 5, tỉnh Tây Ninh) cho cha.

Chừng nào về đám giỗ ông nội vậy con? - qua màn hình video, cha hỏi thằng Tí.

Dạ… dạ…, con tranh thủ sắp xếp công việc rồi xin về phép cha ơi! – em trai tôi ấp úng trả lời.

Vừa nói, cha vừa đưa màn hình camera chỉ tay về phía 2 ngôi mộ màu đá đen rồi hỏi: Thằng Tí, con biết 2 mộ phần này của ai không? Dạ, là mộ ông bà nội ạ! Ờ, đúng rồi, cha tưởng bây quên chứ!

Thế rồi, cha kể liền một mạch những chuyện xưa tích cũ liên quan đến những người đã khuất, như ông nội hy sinh năm nào, vì sao được phong liệt sĩ, rồi bà nội được Đảng và nhà nước phong tặng Bà mẹ Việt Nam anh hùng năm nào, mất năm nào… Cứ thế, bao nhiêu năm qua, hễ mỗi năm đến giỗ quải hay ngày tảo mộ là cha đều nhắc nhớ về cội nguồn gốc rễ ông bà cho thế hệ cháu con nghe, biết về truyền thống cách mạng của gia đình.

Đã 24 năm nay từ ngày bà nội mất, cha đã quen với việc cúng giỗ nội mà thiếu vắng sự có mặt của em trai tôi. Bởi em phải trực tại đơn vị cùng đồng đội. Có năm em xin được phép thì về sớm, có năm muộn. Nhưng dù sớm hay muộn, cha đều có những nỗi niềm riêng của ngày đoàn viên bữa cơm ngày giỗ nội. Nên có đôi lúc, cha nói mình hạnh phúc tròn đầy hơn bà nội, có trong hoàn cảnh đó cha đã hiểu nỗi lòng năm xưa của bà nội, khi bà cúng giỗ người chồng quá cố của mình chỉ có khói hương di ảnh của ông …

Trong lúc bày biện mâm lễ dâng cúng giỗ, cha hướng dẫn cháu nội (con trai của người anh thứ 6 của tôi) thắp hương cho bà cố. Như một thói quen, cha nắm tay cháu nội và nhắc nhớ lại những câu chuyện của người đã khuất lúc sinh thời cho thế hệ con cháu nghe.

Và trong muôn vàn những câu chuyện từ trong ký ức hào hùng của gia đình, giọng nói cha dường như chậm lại khi nhắc nhớ đến thời khắc của 80 năm trước, từ lịch sử ngày thành lập nước khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (2/9/1945) đến ngày “giải phóng dân tộc Bắc – Nam sum họp một nhà” (30/4/1975). Cha nói mình và bà nội bước ra từ những ngày lửa đạn, mất mát, đau thương và còn có niềm hạnh phúc được nhìn thấy hòa bình. Hòa bình mà ông nội và hai bác tôi đã đánh đổi bằng chính máu xương của mình và cả cuộc đời thương chồng nhớ con của bà nội tôi.

Nắm tay cháu nội, cha chỉ về hướng tấm bằng Tổ quốc ghi công ông nội tôi: Liệt sĩ Thi Văn Xà. Cha nhớ lại câu chuyện của 73 năm về trước, lúc cha được 3 tuổi (năm 1952) thì ông nội đã hy sinh trong lúc đang làm nhiệm vụ cách mạng. Cha nói chị gái và em trai tôi cũng tuổi Tý, chắc là thừa hưởng tinh thần ham học hỏi của ông nội nên học giỏi.

Cha nghe bà nội kể lại, ông nội biết đọc thông thạo và viết rành mạch tiếng Pháp nên được kiêm nhiệm công việc thư ký xã Mỹ Hạnh ngày ấy. Trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp 9 năm (1945 – 1954) đầy khó khăn ác liệt thì năm 1952, ông đã hy sinh trong lúc đang làm nhiệm vụ. Sự ra đi của ông không chỉ là mất mát không chỉ với Đảng, với cách mạng mà còn là đối với gia đình khi bà nội phải một mình nuôi dạy hai bác trai và ba tôi. Đồng thời, lòng căm thù giặc sâu sắc đã thôi thúc bà nội hăng hái năng nổ hơn trong từng hoạt động của hội phụ nữ xã Mỹ Hạnh lúc bấy giờ.

Khi cháu trai hướng mắt nhìn các tấm bằng Tổ Quốc ghi công kế bên, thấy các tên liệt sĩ Thi Văn Hy và Thi Văn Sinh, tôi đứng kế bên, hỏi cháu: “Con có biết đây là ai không, con sang hỏi ông nội, ông nội sẽ kể cho con nghe !”. Tôi vừa dứt lời thì giọng cha chậm rãi kể lại câu chuyện “đặt tên” các con khi ông tôi còn sống. Cha nói, đó không phải là sự ngẫu nhiên mà ông nội muốn nêu cao tinh thần yêu nước, theo cách mạng của gia đình nên đặt tên các con mình lần lượt là : “Hy – Sinh – Cho”.

Nhắc đến đây, ánh mắt hằn sâu bao vết chân chim của cha qua bao năm tháng bỗng nhìn xa xăm. Cha hồi tưởng lại thời khắc của những năm kháng chiến chống Mỹ đầy ác liệt, cha cùng bà nội đã chứng kiến nỗi đau mất mát người thân. Hai bác đã vĩnh viễn nằm lại chiến trường cùng ước nguyện chưa thành với bà nội là “ngày hòa bình con sẽ về bên má”.

Năm 1967, bác hai hy sinh cùng 12 người khác trong một đợt ném bom dữ dội của quân Mỹ nhằm phá hầm chiến sĩ ta; khi ấy, bác vừa 22 tuổi. Khi cuôc chiến Mậu Thân năm 1968 đầy ác liệt, bà nội và cha nhận được tin bác ba mất không tìm được xác khi làm nhiệm vụ, khi ấy bác đang là chiến sĩ thượng úy binh đoàn.

Người đầu bạc tiễn kẻ đầu xanh, trong 2 năm liên tiếp, bà nội mất đi 2 người con thân yêu. Có nỗi đau nào hơn là sinh ly tử biệt với con mình. Bà nội từng nói với cha là không ai mong muốn chiến tranh xảy ra,vì dẫu biết lúc nội đưa 2 bác lên đường ra trận là sẽ biết đạn bom ác liệt, không hẹn ngày về; nhưng nội nghĩ như những ngày ông nội còn sống và luôn hướng theo lý tưởng của Đảng, theo cách mạng, luôn chiến đấu vì đất nước đến hơi thở cuối cùng.

Đại thắng mùa xuân năm 1975, đất nước được thống nhất. 50 năm đã trôi qua nhưng ngày 30/4/1975 vẫn mãi khắc sâu trong tâm khảm của cha. Nhớ lại khoảnh khắc lịch sử của ngày Bắc – Nam sum họp một nhà, việc đầu tiên cha làm là chở bà nội “đi tìm con” ! Hành trình mang theo là bức di ảnh trắng đen của bác tôi cùng tờ giấy báo tử của đơn vị. Trong cha, niềm vui xen lẫn nỗi buồn thật khó diễn tả thành lời. Cha vui niềm vui của những ngày được sống cùng bà nội trong “hòa bình”, được “trở về” từ khói lửa chiến tranh; cha buồn vì thấu hiểu được nỗi băn khoăn ray rứt của bà nội với “ước nguyện chưa thành” là mong muốn tìm được mộ phần của con mình. Nhưng bác tôi đã vĩnh viễn nằm lại đâu đó trong lòng đất mẹ quê hương…

Hòa bình về, khi quê hương đã ngừng tiếng súng, bà nội và cha cùng tham gia hợp tác xã, tăng gia sản xuất luân canh tăng vụ, cùng ra sức hàn gắn vết thương chiến tranh và xây dựng quê hương đất nước tiến lên xã hội chủ nghĩa.

Nhắc nhớ về những ký ức của bà nội trong ngày giỗ, cha nói, ngoài “đảm việc nhà”, bà nội thường đến các xóm, ấp để dự các cuộc họp tổ dân phố cùng với bà con. Bằng tinh thần chung sức, đồng lòng, nội đã góp sức mình vào các công tác của hội phụ nữ xã nhà đến công tác dân vận như : lắng nghe, vận động và thuyết phục người dân chung tay “Nhà nước và nhân dân cùng làm” để hiến đất trồng cột điện hòa lưới điện quốc gia liên ấp, liên xã năm 1994.

Năm 1997, bà nội được Đảng, nhà nước phong tặng danh hiệu Bà Mẹ Việt Nam anh hùng. Năm 2001, bà tôi mất sau cơn bạo bệnh.

Về lại mái nhà xưa, cùng tề tụ bên cha mẹ ngày giỗ bà nội, được nghe cha kể chuyện hòa bình, anh chị em và các cháu tôi như sống lại những khoảnh khắc hào hùng cùng những câu chuyện bi tráng của ông nội và hai bác. Tôi tự hào khi thế hệ thứ 3 trong gia đình mình có anh và em tôi đang công tác phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Có được niềm hãnh diện ấy, tôi xin ghi nhớ công ơn sinh thành dưỡng dục của ông bà nội và cha mẹ tôi, để anh chị em tôi được học tập và sinh sống trong hòa bình hôm nay.

Để có được cuộc sống hạnh phúc ấm no như hôm nay, biết bao người con ưu tú trên đất nước đã hy sinh xương máu, có những người trở về không còn lành lặn như xưa, tất cả cũng chỉ đổi lấy độc lập tự do cho Tổ quốc dân tộc. Tôi và những người sống trong hòa bình hôm nay, luôn tâm niệm và tự hứa với lòng : sống và cống hiến để xứng đáng với sự hy sinh của cha anh đi trước.

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh, Báo NTNN/Điện tử Dân Việt tổ chức cuộc thi viết "Việt Nam trong tôi", nhằm tạo một bức tranh đa sắc về hành trình 80 năm của đất nước – từ ngày khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đến một Việt Nam hòa bình, vươn mình mạnh mẽ hôm nay.

Đối tượng dự thi là toàn bộ công dân Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam và nước ngoài, người nước ngoài đang sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam.

Xem Thể lệ cuộc thi tại đây.

×