Cái cần đầu tiên là phải học làm người

Câu chuyện “Cái đinh” trong sách giáo khoa mà tôi đọc cách đây nửa thế kỷ kể về một anh chàng thất nghiệp. Hôm ấy anh lang thang trên đường thì trông thấy một cái đinh rơi. Anh cúi xuống lượm bỏ túi, cũng chưa biết dùng vào việc gì.

Anh đi ngang cửa hàng đóng giày thì nhìn thấy người thợ đang loay hoay tìm chỗ treo chiếc áo khoác lên tường. Anh bước vào, đưa chiếc đinh cho cụ. Ông lão đóng giày mừng rỡ vì giải quyết xong chiếc móc áo.

Biết anh chàng đang không có việc làm, lại cảm mến tính vô tư của anh, ông ngỏ ý mời anh ở lại giúp việc và dạy nghề cho anh. Chàng thất nghiệp sung sướng nhận lời, và sau đó anh trở thành thợ đóng giày giỏi, kế nghiệp ông già.

Câu chuyện về chiếc đinh rơi trên đường rất vụn vặt vậy mà hàm chứa bài học lớn cho cuộc sống con người. Chỉ có cái đinh với tấm lòng chân thành đã mở ra cho anh chàng thất nghiệp kia một cơ hội để thành đạt. Ngẫm mới thấy trong cuộc sống không có chuyện gì là nhỏ. Cái chính là nó phù hợp với hoàn cảnh mà anh ta tiếp nhận được cơ hội để thay đổi mình.

Câu chuyện cho một nhận thức rằng trên đời này chẳng có cái lớn lao nào lại không xuất phát từ cái nhỏ. Cái nhỏ bé như cái đinh rơi vãi trên đường tưởng như vô thưởng vô phạt mà đôi khi lại mở ra cơ hội lớn cho một con người.

Nhưng nghĩ cho kỹ thì đinh cũng chỉ là cái cớ để tạo ra sự giao tiếp. Cái quyết định ở đây là phẩm chất NGƯỜI trong mỗi con người. Đó là cái nền móng vững chắc cho mỗi cuộc đời bất kỳ ở vị trí nào.

Bỗng bâng khuâng nhớ đến cố nhà thơ người Thái Lò Văn Cậy mà tôi đã có duyên gặp gỡ mấy chục năm trước đây. Hôm ngồi bàn trà trò chuyện về thơ, ông bảo: Muốn làm được thơ thì trước tiên phải học làm người trước đã.

Chẳng cứ thơ, làm bất cứ việc gì thì cái cần đầu tiên phải học làm người. Anh chàng nhặt chiếc đinh trên đường, vì có phẩm chất người nên cơ hội mới mở ra cho mình.

Đỗ Đức