Cảm nhận về Nguyễn Duy, bài thơ Tre Việt Nam và hoàn cảnh ra đời ít người biết

LTS: Nhân dịp này, Dân Việt xin giới thiệu với bạn đọc bài viết của nhà văn, nhà báo Xuân Ba về nhà thơ Nguyễn Duy (*).

Tre xanh

Xanh tự bao giờ?

Chuyện ngày xưa... đã có bờ tre xanh.

Thân gầy guộc, lá mong manh,

Mà sao nên luỹ nên thành tre ơi?...

Cung bậc một thi nhân

Nguyễn Duy chi chút với quê theo cái cách của mình.

Năm đã xa. Ghé Đình Gia Miêu Ngoại trang nơi phát tích nhà Nguyễn.

Đình Gia Miêu xập xệ xiêu vẹo. Chỉ chờ sập. Nguyễn Duy bệt trên bậc thềm lở lói, đảo mắt. Cái máy ảnh lăm lăm. Lão zoom vào hàng chữ xiên xẹo viết bằng than củi “Ai mua ốc, mua cua hỏi bà Cải”.

Lần đầu được đi dài với Nguyễn Duy. Tôi ngỏ với lão thời điểm tháng 5 năm 1973 nhà thơ chiến trường Nguyễn Duy vào nói chuyện với sinh viên khoa Văn Đại học Tổng hợp. Ấn tượng về mái tóc cắt bốc. Bộ quân phục rõ chi là mới, xanh rêu. Chất giọng chậm. Trầm rè. Cái cần cổ gục gặc, nhấn nhá hẳn hoi…

Nhà mẹ chật nhưng còn mê chỗ ngủ. Rồi mẹ ôm rơm lót ổ tôi nằm… Chốc lại chìm lút đi trong các cung bậc vỗ tay khi lão đọc Cây tre (chứ hồi ấy chưa có Tre Việt Nam như bây giờ)… Hơi ấm ổ rơm. Bầu trời vuông.

Lão cười khì khị, thế á?

Về thị xã, ghé chỗ ông chủ tịch Phạm Minh Đoan. Tình cờ thế nào, đụng ngay cuộc gặp của ông Nguyễn Khoa Điềm, Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao khi đó đang vi hành vô Thanh. Ông Điềm kéo ngay Nguyễn Duy vào. Than thở thì đúng hơn về hiện trạng xuống cấp của Đình Gia Miêu trong câu chuyện giữa ông Điềm và Nguyễn Duy. Ông Điềm cười sốt sắng “trách nhiệm của mềnh đó ông ơi”. Chợt nghĩ ra ông này là hậu duệ nhà Nguyễn.

Sau này ông Đoan Chủ tịch cứ xuýt xoa. May mà có Nguyễn Duy. Chắc Nguyễn Duy góp tiếng kêu hộ tỉnh nên Bộ đã cấp cho kinh phí tu bổ phục chế lại đình Gia Miêu khang trang như hiện giờ!

Một lần khác ghé quê Nguyễn Duy thì cái làng Quảng Xá đã lên phường. Phường Đông Vệ. Có vẻ người làng gọi phường nghe chưa thuận cứ nghìu ngịu thế nào? Làng Quảng có hội. Đúng dịp hội làng kỷ niệm 150 năm di tích Đình Quảng Xá.

Làng mừng một thể nhân người con của làng, nhà thơ Nguyễn Duy tuổi 70 vừa đoạt Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Đông Vệ đã tổ chức khắc bài thơ “Tre Việt Nam” trên tấm bia đá xanh nặng 1,7 tấn với chiều cao 2,35m, rộng 1m.

Bia có hình búp măng được tạc từ đá có nguồn gốc từ huyện Hà Trung, vùng chiêm trũng quê ngoại nhà thơ. Bia thơ kỷ niệm được đặt trang trọng trong khuôn viên công sở phường Đông Vệ, chỉ cách ngôi nhà - nơi nhà thơ lớn lên - có vài trăm mét…

Buổi lễ đương đoạn cao trào. Chất giọng người dẫn chương trình trầm ấm nhấn nhá “Tre Việt Nam” được chọn dạy trong chương trình phổ thông nhiều thập kỷ qua, là bài thơ nằm lòng của nhiều thế hệ, là biểu trưng của khí chất, tâm hồn con người Việt”…

Lúc quành trở ra, Nguyễn Duy kéo chúng tôi ghé xã Hà Ngọc gần cầu Đò Lèn. Những khúc ao, bờ cây, thửa lúa… Khung cảnh như nhấn nhá đậm thêm những kỷ niệm Tôi níu váy bà đi chợ Bình Lâm/ Bà ngoại tôi đi bán trứng ở ga Lèn. Khi tôi biết thương bà thì đã muộn… 

Làng Bình Lâm nghèo đói nhưng thanh bình in dấu người bà ngoại tất tả, nguồn cội thương mến một thời. Bình Lâm quê ngoại Nguyễn Duy cũng là quê của nhà văn Nguyễn Thế Phương nổi danh với tác phẩm Đi bước nữa.

Nguyễn Duy và món thịt chuột đồng

Thi thoảng ngồi với Nguyễn Duy lại phát lộ lắm cái lạ?

Lần ấy theo Nguyễn Duy ngồi với nhà thơ Mai Linh người Quảng Xương. Mai Linh tài thơ lại là những Tổng Biên tập nhiều tờ báo. Mai Linh đang hiệp sức với Nguyễn Duy chế tạo một công trình văn hóa. Đó là bộ thư pháp Thiền khá độc đáo. Khổ to đùng bằng nửa chiếu một (do Nguyễn Duy nghĩ ra). Sách đóng bằng thứ giấy dó hay xuyến chỉ.

Những bài thơ có hơi hướng Thiền của nước Nam từ thượng cổ như Vạn Hạnh Thiền Sư cho đến các nhà vua Lý, vua Trần nhất là Trần Nhân Tông xuyên sang các đời sau dễ có mấy trăm bài được Nguyễn Duy tuyển lựa.

Nguyễn Duy chép lại phần dịch thơ bằng kiểu chữ Việt khá chi là điệu đà bắt mắt thứ đặc hữu của Nguyễn Duy. Phần chữ Hán (hoặc Nôm) do thầy Nguyễn Kim Thản, nguyên là PGS ngành Hán Nôm Khoa Văn, Đại học Tổng hợp thực hiện.

Ngó quanh mà chẳng thấy ấn phẩm thư pháp Thiền ở đâu mà hồi lâu chỉ thấy Nguyễn Duy, Mai Linh cùng mấy văn nhân nữa đang rượu trắng suông mà cự cãi om cả lên về cái món chi đó? Thì ra các lão đang bàn đến món châu chấu.

Cứ theo Nguyễn Duy thì châu chấu dùng cái dậm (xứ thanh gọi là dặm) vợt ở ngoài ruộng được lưng giỏ thì mang về. Nấu nước sôi. Dội từ từ… Mở hom giỏ ra nhặt bỏ cánh và râu ria. Rang khô với lá chanh thì mới đúng kiểu.

Còn Mai Linh và hai lão nữa thuộc trường phái không dùng nước sôi mà chảo mỡ đặt sẵn khéo tay quẳng vào từng vốc. Nhoáng cái từng mẻ như thế tãi ra đĩa. Thực khách nhón cái thứ hôi hổi ấy lên vừa thổi vừa nhặt cánh cùng là cẳng chân vừa nhậu mới phải kiểu!

Nguyễn Duy không chịu, nói ở quê ngày trước kiếm đâu ra mỡ mà sẵn thế?

Mai Linh giọng thất thanh líu cả lưỡi cứ như đã uống nhiều lắm hoan hô lá chanh nhưng chỉ hạp với giống chuột đồng!

Thế là đang khi không, cả bọn ran lên chuyện chuột và món chuột. Nhưng phải là chuột đồng. Nguyễn Duy gục gặc cái đầu. Que đóm bồ đề châm mãi mà chưa hết mồi thuốc lào bởi còn mải say sưa truyền thụ lại cái kinh nghiệm chế món chuột thời khốn khó. Cứ như thi sĩ thì tại sao những vùng  không riêng chi xứ Thanh mà nhiều vùng quê đất Bắc, giỗ hay cỗ bàn có to mấy nhưng vắng món thịt chuột là mang tiếng thất thố với họ hàng cùng là thực khách? Và tổ tiên nữa chứ?

Có thể là cái giống chuột tàn phá thóc lúa cùng là mùa màng, kẻ thù truyền kiếp của nhà nông. Món thịt chuột như là thứ tế để cáo bạch với tiên tổ rằng con cháu hiện tại vẫn đương siêng năng tẩy trừ nạn chuột? Chả thế mà trong Kinh thi thượng cổ bên Tàu người ta đã căm hận chuột bằng thơ đó thôi?

Chừng như đã thông mạch diễn thuyết, thi sĩ khoan khoái nhả khói chiếu cái nhìn lờ đờ khắp lượt, rằng thi sĩ đã nếm cơm, nếm cỗ chán vạn ở xứ miền Tây Nam Bộ. Xứ ấy chẳng thiếu món thịt chuột. Những chuột ram chuột nấu cốt dừa, lẩu chuột… Nhưng ngồi mà nếm mà nhậu cứ thấy nhớ quay nhớ quắt cái thứ chuột đồng xứ Thanh các ông ơi…

Nhà phê bình văn học Nguyễn Văn Lưu nãy giờ im thít bỗng cất tiếng. Lão nhổm hẳn nửa người lên dõng dạc rằng phải là thứ chuột đồng bắt sống rồi đem cắt tiết. Nấu nước sôi già nhúng cho tuột da bày trên giấy bản, cấm rửa bằng nước lã. Xong chặt miếng ngào với tiết chuột cắt ra lúc trước thì chế món gì, thịt với ngọt!

Tôi nghe vậy thì biết vậy… Cái lão này quả là nhiêu khê hệt như cung cách chế bài vở phê bình của lão vậy. Tỷ mẩn và có chút trong đó sự đanh đá, đành hanh?

Thi sĩ Mai Linh chồm hẳn người lên để phản bác lại nhà phê bình rằng, ông có mà dở hơi. Chuột ngoài đồng làm sao bắt sống? Đập hết! Đơn giản nhanh tiện nhất là đốt một đống rơm bỏ vào tuốt da. Đồng ý không dùng nước lã. Chặt miếng, đảo kỹ nhỏ lửa với lá chanh thì thôi rồi Lượm ơi…

Thi sĩ Nguyễn Duy chừng như nghễnh ngãng đâu đâu và không coi đóng góp của đồng nghiệp là cái thá gì lại vớ lấy cái điếu cày, giọng thảng thốt vứt, vứt hết…

Nguyễn Duy hít hà dường như vẫn tiếp tục cái mạch hồi nãy… Là tại sao tớ nói cứ nhớ quay quắt món chuột đồng xứ mình. Kiểu như Mai Linh thì đúng rồi nhưng không rang lá chanh. Mà như thế nào các ông có biết không? Là để nguyên con chuột bỏ lòng mề mang xếp vào chõ đất mà đồ lên như các mẹ ta đồ xôi ấy. Bắc chõ xuống. Gỡ thứ chuột còn nóng hổi ấy rải lên tấm thớt lớn đã lót thứ lá chanh thái chỉ. Lại rắc lên một lượt lá chanh nữa. Lấy tiếp một cái thớt lớn chồng lên.

Chưa hết, phải vần cái cối đá xay bột chứ đừng cối đánh kẹp (đập lúa) mà nát bét trận lên trên. Chờ cho được vài tiếng, vần cối, giở thớt ra rồi mới mang chuột ra chặt…

Ôi chao những miếng thịt chuột dịu dàng.

Tất cả bật phì cười. Chuột mà dịu dàng? Phàm giống thi sĩ có ngoa ngôn không? Nhưng cung cách chế món chuột ép lá chanh như thế nghe hơi bị chuẩn? Và hà cớ chi nó lại không ngon đến mức dịu dàng?

Tôi mang máng rằng cánh đàn ông xứ Thanh, các khoản và việc khác lẫn sự nghiệp chả biết thế nào nhưng đa phần nấu ăn nếu không khá thì cũng tàm tạm. Nhưng tôi biết trong đám văn nhân đang kháo suông cho sang mồm ấy, thi sĩ Nguyễn Duy khá là khéo tay khoản bếp núc. Đám viết lách hẳn nhiều vị được thưởng thức món tiết canh vịt trứ danh cùng là ấn tượng của thi sĩ ở Trụ sở Báo Văn phía Nam 43 Đồng khởi.

Những cuộc quần tụ như thế này chả phải để khoe? Lại càng không phải cái thói đói tán ăn no tán phét (Nhà phê bình Nguyễn Văn Lưu từng cắt nghĩa rành rọt rằng, phét không phải là nói phét mà là phết- động thái giao hoan của nam nữ-NV). Mà là các lão đương lên cơn nhung nhớ quê nhà. Như những thảng thốt của một quá vãng. Một quá vãng khốn khó cùng những thức quê ngày khó.

Vãn chuyện chuột cùng chuyện gần, chuyện xa. Chai rượu làng Quảng của Nguyễn Duy đã tụt đáy lúc nào. Những ánh nhìn như đã mờ mờ sương khói. Cả lũ thoắt như là nhân ảnh. Như bị văng ra khỏi đời sống với những thường nhật xum xuê. Cái giống tha hương ngồi với nhau thi thoảng thể nào cũng phát ra chứng lờ đờ ngớ ngẩn ấy?

Ông Sáu Dân hỏi chuyện Nguyễn Duy về hoàn cảnh sáng tác "Tre Việt Nam"

Cuối năm tám mươi, tôi có dịp trải một vệt Đông Âu rồi lâu nhất là ở Nga. Chị Irina, phóng viên Đài Matxcơva dẫn đi những Kharcov và vài thành phố thuộc xứ sở Kiev để tìm hiểu tình hình bà con xuất khẩu lao động. Lạ thế, đến đâu cũng bắt gặp cảnh đàn bà con gái chị em nhắc nhớ, nức nở thơ Nguyễn Duy.

Những Tre Xanh. Hơi ấm ổ rơm… thì chả lạ. Nhưng Tổ quốc nhìn từ xa thì lạ quá đi mất. Lại rất nhiều người thuộc từng đoạn. Hóa ra trước tôi, chị Irina đã tha Nguyễn Duy khắp tứ tán. Hỏi ra mới biết thời gian Nguyễn Duy đến chơi Học viện viết văn Maxim Gorki, rồi biết quen với Irina. Trong mớ hành trang của Nguyễn Duy Irina phát hiện ra một xấp giấy viết tay 11 trang bản thảo Tổ Quốc nhìn từ xa.

Dù ở đâu vẫn Tổ quốc trong lòng

Cột biên giới đóng từ thương đến nhớ…

Dù có sao vẫn tin ở con người…

Dù có sao vẫn Tổ quốc trong lòng

Mạch tâm linh trong sạch vô ngần…

Những vần thơ gan ruột không ủ ướp trong bản thảo mà bay bổng mà hào sảng cả những luyến láy trong các cuộc gặp gỡ tiếp xúc. Tổ quốc nhìn từ xa hình như được xuất bản “miệng” lần đầu tại Liên Xô. Nói “miệng” cũng có cái ý chị Irina đã thân dẫn Nguyễn Duy đến Đài phát thanh Matxcơva để thu âm giọng đọc của Nguyễn Duy và sau đó phát trên Chương trình tiếng Việt thơ Nguyễn Duy để bà con lao động Việt Nam khắp Liên Xô thưởng thức.

Nhớ bữa đến Đài để làm chương trình phỏng vấn về người Việt lao động xuất khẩu, Irina cười “sau Nguyễn Duy nói trên Đài là đến anh đó nhé” làm tôi ngượng cứng người. Nhưng phấn khởi có cái “nhuận mồm” hơn 200 rúp. Nghĩ Nguyễn Duy tài năng thế kia phải gấp nhiều lần mình khoản nhuận mồm nhưng không dám hỏi.

Nghĩ cũng kỳ kỳ. Cái tay thơ Nguyễn Duy lù đù, lừ đừ dáng dấp cứ như một ông thợ đấu nhỏ con mà có duyên với chị em phết. Tôi đang nói đến cái duyên, cái hanh thông của chữ nghĩa.

Sau Irina, Nguyễn Duy có sự hợp tác chữ nghĩa văn chương nghệ thuật với người đẹp của Nguyễn Đình Thi, nữ ký giả Madeleine Riffaud. Rồi minh tinh người Pháp mang nửa dòng máu Việt, Thủy Ea Sola da trắng ngần mắt nâu mơ màng.

Thủy Ea Sola một đạo diễn tài năng Tây phương đã ngoan ngoãn nghe theo kịch bản của Nguyễn Duy về một làng quê Thái Bình rinh 14 bà nguyên chất nông dân nguyên chất chèo sang thẳng những sân khấu nổi tiếng của Châu Âu mà trình diễn chương trình nghệ thuật “Hạn hán & Cơn mưa” ! 

Sau sự kiện ấy đọng lại trong thi sĩ Nguyễn Duy “thì còn lại muôn đời là điệu múa/Cái đẹp giương cao ngọn cờ bất diệt”, “Tuổi thơ tôi cứ ngỡ mất đi rồi/năm tháng trôi qua không bao giờ chảy lại/cái năm tháng mong manh mà vững chãi/con dấu đất đai tươi rói mãi đây này”…

Tổ quốc nhìn từ xa! Những vần thơ như lửa như lụa ấy vang trên các nẻo các ngả có bà con ta lao động xuất khẩu chán chê rồi, năm ấy Thủ tướng Võ Văn Kiệt - ông Sáu Dân - mới được nghe (lại) từ chính Nguyễn Duy. Bữa đó, ông Sáu được kiếm chai ngon ngon kêu Nguyễn Duy và mấy tay viết lách đến nói là ăn trưa rồi kín đáo đóng cửa lại. Ông Sáu ngồi miết. Cái đầu gục gặc nghe Tổ quốc nhìn từ xa từ Nguyễn Duy đang một mạch mà làu làu.

Tôi không rõ cái con người tính khí hào phóng luôn ăm ắp một tiềm năng dân chủ ấy tìm kiếm, gặp gỡ điều gì ở thi sĩ Nguyễn Duy? Chắc phải có cơn cớ chi đó ngoài thông điệp của những ngữ nghĩa: “A.Q túm tóc Chí Phèo/để hai bác lính nhà nghèo cùng thua”.

Hay với thi sĩ ngông: “Cứ chìm nổi với đám đông/riêng ta xác định ta không là gì… Cứ là rượu của chúng sinh/cho ai nhấm nháp cho mình say sưa”.

Có người nói lại, bữa ấy ông Sáu Dân cũng tận bờ sát góc này khác. Có lúc đã tò mò “Nầy, khi viết Tre Việt Nam, mầy có ý tứ từ trước hay có cú hích nào zậy?”.

Ông Sáu Dân chiếu tiếp cái nhìn tò mò về phía Nguyễn Duy, đang cười khì khì trả lời: “Thưa anh Sáu, đó là năm 1969, em là lính binh nhì tuổi 22, hai bên cổ áo đeo hai lá cờ. Ngồi dưới hầm, nhớ nhà nhớ quê, nhớ chăn châu cắt cỏ, nhớ cái lũy tre làng... Trên nóc hầm của tụi em có cụm tre già. Khi đào phải khéo lách cuốc. Em tựa vách hầm bị rễ tre đâm vào đầu. Thế là nhớ về cây tre từ gốc lên đến ngọn. Thế là, nhớ lũy tre làng thơ phọt ra. Chả có lao động nghệ thuật gì cả, câu nọ nối câu kia. Cũng chả có tư tưởng gì cả, nhớ đến đâu thì… phọt ra đến đó".

Ngưng lại chút, rồi Nguyễn Duy lại tiếp: Sau này khi bình giảng văn chương họ gán ghép cho đủ thứ tư tưởng tình cảm cao siêu, chứ thực ra chả có tư tưởng gì hết, chỉ có nhớ là nhớ thôi. Năm 1971 gửi cho ông Hoài Thanh. Ông ấy in báo văn nghệ, rồi đưa vào cuộc thi Thơ văn nghệ 1972-1973, chứ hồi đó em ở lính có biết gì về cuộc thi ấy đâu. Rồi bỗng nhiên đoạt giải nhất cuộc thi với chùm Thơ bốn bài trong đó có bài Tre Việt Nam. Thế là thành nổi tiếng, thế là làm thơ liên tù tì cho đến bây giờ! Anh Sáu ơi! Vương thì tội bỏ thì thương/đành lê thê nốt đoạn trường mộng du/cứ bèo bọt bước thiên di/đưa chân lục bát mà đi loằng ngoằng”.

Nhớ lần Nguyễn Du bày triển lãm thơ trên thúng mủng, dần, sàng, nơm giậm ở 29 Hàng Bài. Trưa ấy ghé Hàng Bài. Cũng chỉ định kiếm hơi thuốc lào vì tôi biết Nguyễn Duy để ở đó sẵn cái điếu cày.

Đã trưa trật. Phòng triển lãm vắng hoe. Mái đầu bạc ai mà ngó quen quen? Trời đất, hóa ra ông Sáu, anh Sáu! Đi với ông Sáu chỉ có mỗi anh cán bộ bảo vệ!

Mà Nguyễn Duy biến đâu vậy cà? Tôi không biết trả lời ông Sáu ra sao? Điện thoại di động không có? Sau mấy hơi thuốc lào, tôi nói liều chắc lão nhảo đâu đó thôi!

May bữa trước tôi được theo ông Sáu cho đi theo vụ vô Trại giam gắn Huy hiệu 500Kv cho ông Bộ trưởng Vũ Ngọc Hải, tính thời sự và sự quan tâm của dư luận còn nóng rẫy, tôi hối hả nhưng từ tốn hỏi thêm chuyện ông Sáu những điều mình chưa tường!

May quá chuyện một lúc thì Nguyễn Duy lừ đừ về. Tôi lảng ra ngoài nhưng cả hai kéo lại. Nguyễn Duy hồ hởi thông tin cho anh Sáu chuyện một tuần Triển lãm. Lúc chia tay thoáng hình như ông Sáu dúi cho Nguyễn Duy mấy đồng nói là để lai rai trà nước?

Đột quỵ niềm tin

Có câu Tạo hóa lưu nhân (Tạo hóa tôn vinh xiển dương lưu giữ người tài) Có ối người gọi Nguyễn Duy là hào kiệt Xứ Thanh. Nguyễn Duy đùa lại “đang kiệt đến từng hào đây”.

Nhưng cũng Tạo hóa liêu nhân! (Tạo hóa cũng đùa cợt với người). Cái năm Tỵ này hình như xung với tuổi Tý chăng mà cơn tai biến lần thứ ai bất ngờ ập đến với Nguyễn Duy. May mà thi sĩ đã qua được cơn bạo bệnh tỉnh táo trở lại! Lại đùa với động thái khoe ổn rồi giơ cao cái nạng lên ý chống… giời!

Chắc nhiều người khác cũng như tôi lâu nay thưa đi động thái chat với thi sĩ? Chả ai dám quấy quả cái người liên tiếp chịu những cú đánh chí mạng của số phận hết con lại vợ theo nhau mà đi rồi lại tật bệnh như thế.

Nhưng bất ngờ tháng trước, Nguyễn Duy qua zalo nhắn cho tôi (và nhiều người khác nữa) mấy đoạn thơ cảm khái may mắn vượt qua bạo bệnh. Có cụm từ thi sĩ đứng cao hơn sự kiện bệnh tật nghe rất lạ và đã - đột quỵ niềm tin!

… Cần phải rút ra bài học quý

Sau một ca đột quỵ niềm tin...

(Sài Gòn, dưỡng bệnh - 24/25/7/2025)

Rạng sáng 21/9, ca sĩ Đức Phúc đã xuất sắc giành ngôi vô địch tại cuộc thi âm nhạc quốc tế Intervision 2025, diễn ra tại Matxcơva (Nga), Quán quân Giọng hát Việt 2015 đã chinh phục tuyệt đối hàng triệu khán giả và 16 vị giám khảo quốc tế với số điểm vượt trội cùng giải thưởng 30 triệu ruble (gần 9,5 tỷ đồng).

Ca khúc mà Đức Phúc trình diễn do Hồ Hoài Anh sáng tác có tên Phù Đổng Thiên vương. Những ca từ mở đầu được trích từ những câu thơ đầu tiên trong bài thơ Tre Việt Nam! Mấy anh em chúng tôi mạnh bạo gọi và nhắn ngay cho Nguyễn Duy cái tin ấy! Hóa ra anh đã biết. Trong âm sắc líu ríu biết Nguyễn Duy đang rất vui!

Để tránh bớt xúc động cho thi sĩ, nghĩ cũng đùa thôi chứ không dám chắc sẽ có hồi âm. Lại nhắn zalo tiếp cho thi sĩ đại ý, quan chức xứ Thanh đang “đi cả dàn”. Nếu đó là trạng thái “đột quỵ niềm tin” ở Xứ Thanh thì cái người ưu thời mẫn thế thử kê đơn bốc mấy toa để chữa trị chứng “đột quỵ niềm tin”.

Lưu ý các vị thuốc và cung cách uống trong phạm vi 100 từ!

Có ngay lời nhắn từ Nguyễn Duy: “Biết rồi. Nghe hoang mang. Chưa giải mã được! Chưa bốc thuốc được. Phải ít bữa nữa”.

(*): Tít chính và các tít phụ trong bài do Tòa soạn đặt lại.

TRE VIỆT NAM

Tre xanh

Xanh tự bao giờ?

Chuyện ngày xưa... đã có bờ tre xanh.

Thân gầy guộc, lá mong manh,

Mà sao nên luỹ nên thành tre ơi?...

Ở đâu tre cũng xanh tươi,

Cho dù đất sỏi đất vôi bạc màu.


Có gì đâu, có gì đâu,

Mỡ màu ít chắt dồn lâu hoá nhiều.

Rễ siêng không ngại đất nghèo,

Tre bao nhiêu rễ bấy nhiêu cần cù.

Vươn mình trong gió tre đu,

Cây kham khổ vẫn hát ru lá cành.

Yêu nhiều nắng nỏ trời xanh,

Tre xanh không đứng khuất mình bóng râm.


Bão bùng thân bọc lấy thân,

Tay ôm tay níu tre gần nhau thêm.

Thương nhau tre không ở riêng,

Luỹ thành từ đó mà nên hỡi người.

Chẳng may thân gãy cành rơi,

Vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măng.

Nòi tre đâu chịu mọc cong,

Chưa lên đã nhọn như chông lạ thường.

Lưng trần phơi nắng phơi sương,

Có manh áo cộc tre nhường cho con.


Măng non là búp măng non,

Đã mang dáng thẳng thân tròn của tre.

Năm qua đi, tháng qua đi,

Tre già măng mọc có gì lạ đâu.


Mai sau,

Mai sau,

Mai sau...

Đất xanh tre mãi xanh màu tre xanh.

(1970-1972)

×