Cây “vàng xanh” là cây gì mà cho nhà nông Yên Bái vàng thật, thoát nghèo nhanh, làm giàu nhanh?

Trồng quế thu nhập tiền tỷ, xây nhà to

Tháng 9/2000, được sự vận động của Hội Nông dân và chính quyền địa phương, anh Giàng A Sáu (ở thôn Sài Lương 3, xã An Lương, Văn Chấn, Yên Bái) đã cùng gia đình trồng 7ha quế đầu tiên trên mảnh đất rừng được Nhà nước giao. Hàng năm, gia đình Sáu đều mở rộng diện tích trồng: Năm 2001 trồng thêm 5ha, đến năm 2002 trồng thêm 10ha.

Những năm tiếp theo, nhờ có sự hỗ trợ của Nhà nước, gia đình A Sáu mở rộng đầu tư, nâng tổng diện tích quế đạt trên 40ha. Đến năm 2017, diện tích quế trồng đã cho thu hoạch có chất lượng tốt, đủ điều kiện để xuất khẩu ra nước ngoài. Thu nhập từ cây quế đã giúp gia đình A Sáu có điều kiện xây nhà kiên cố, mua xe tải để phục vụ sản xuất.

Anh Giàng A Sáu chia sẻ: "Ngày xưa mình trồng quế cũng không nghĩ cây có giá trị như thế này, chỉ biết là trồng rồi bóc vỏ đi bán cũng được tiền. Sau này khi giá quế lên cao thì mình càng muốn làm nhiều. Không phải vì mình khôn nên được nhiều đâu, muốn được nhiều tiền thì phải chịu khó, vì mình chịu khó nên có được nhiều tiền như thế này".

A Sáu cho biết, những ngày đầu trồng cây quế cũng gặp nhiều khó khăn do chỉ trồng quế bằng hạt. Bây giờ, nhờ ươm quế bằng bầu, tuy mất nhiều tiền hơn, kỳ công hơn, nhưng nắng hay mưa đều trồng được và hơn hết là cây không bị chết. 

Để chủ động được nguồn cây giống cho diện tích 40ha của gia đình, A Sáu đã dành một diện tích đất để tự ươm giống. Việc tự ươm giống so với mua ở ngoài lợi thế hơn là cây quế lên khỏe, tỷ lệ sống cao và tiết kiệm chi phí.

Được biết, năm 2019, Giàng A Sáu bán đồi quế được 3 tỷ đồng. Đầu tháng 6/2021, anh tiếp tục bán một đồi quế với giá 4 tỷ đồng. Ngoài mang lại thu nhập cao cho gia đình, những đồi quế bạt ngàn của gia đình anh còn tạo việc làm cho 10 lao động thường xuyên với mức lương 3,5 - 5 triệu đồng/người/tháng.

Không chỉ đem lại nguồn lợi kinh tế cho mỗi gia đình mà cây Quế còn gắn bó mật thiết với đời sống văn hoá của cộng đồng người Dao huyện Văn Yên (tỉnh Yên Bái). Ảnh: Cổng TTĐT tỉnh Yên Bái.

Trong khi đó, ở vùng trồng quế lâu đời của huyện Văn Yên, số hộ đồng bào người Dao có thu nhập từ vài trăm triệu đồng đến vài tỷ đồng từ trồng quế "đếm không xuể". Văn Yên cũng là nơi có diện tích trồng quế vào hàng lớn nhất cả nước, với diện tích khoảng 52.000ha (chiếm hơn 55,7% diện tích quế toàn tỉnh).

Hàng năm nông dân huyện Văn Yên xuất bán ra thị trường khoảng 5.000 tấn vỏ quế khô các loại; sản lượng cành lá quế đạt khoảng 65.000 tấn/năm; sản lượng tinh dầu đạt khoảng 300 tấn/năm; sản lượng gỗ quế đạt gần 51.000m3/năm; cây quế giống trên 150 triệu cây. Tổng doanh thu các sản phẩm từ quế năm 2022 đạt tới gần 1.000 tỷ đồng.

Thông tin tại hội thảo khoa học nâng cao giá trị và thương hiệu quế Văn Yên vừa tổ chức mới đây cho thấy, cây quế đã có bước phát triển mạnh trên địa bàn huyện Văn Yên. Bình quân mỗi 1ha quế đem lại thu nhập khoảng trên 900 triệu đồng. 

Đặc biệt đối với những nơi có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp, người trồng rừng thực hiện đúng quy trình kỹ thuật thì giá trị có thể đạt trên 1 tỷ đồng.

Chủ tịch UBND huyện Văn Yên - ông Hà Đức Anh khẳng định, cây quế ở huyện Văn Yên được đồng bào người Dao trồng từ hàng trăm năm nay, với nét văn hóa độc đáo là trong gia đình khi con cái đã lớn (bất kể là trai hay gái) sắp đến tuổi dựng vợ gả chồng thì sẽ được cho một khoảnh đất đồi để trồng quế. Và đến nay, không chỉ đồng bào người Dao mà nhiều đồng bào các dân tộc khác trong huyện Văn Yên cũng hưởng ứng cách làm này.

Nhiều chính sách nâng tầm cây quế

Hiện toàn tỉnh Yên Bái có 16 nhà máy chiết xuất tinh dầu quế quy mô lớn sử dụng công nghệ lò hơi, với tổng công suất khoảng 1.000 tấn sản phẩm tinh dầu/năm; hơn 400 cơ sở chế biến tinh dầu quế quy mô hộ gia đình, sản xuất theo phương pháp thủ công, mỗi năm sản xuất từ 300-800kg/năm/cơ sở.

Mặc dù sản phẩm quế tỉnh Yên Bái đã được xuất khẩu đi nhiều thị trường, tuy nhiên tinh dầu quế được sản xuất mới chỉ là sản phẩm thô, hàm lượng tinh dầu thấp đạt từ 82-85% và chủ yếu xuất khẩu sang các thị trường dễ tính. Các sản phẩm chế biến đồ thủ công mỹ nghệ, bột quế... chủ yếu phục vụ nhu cầu trong nước nên chưa phát huy hết giá trị.

Để phát triển cây "vàng xanh" bền vững, nâng cao giá trị gia tăng, tỉnh Yên Bái đã định hướng phát triển vùng trồng quế đến năm 2025 tại 5 huyện, gồm: Trấn Yên, Văn Yên, Văn Chấn, Lục Yên, Yên Bình, với diện tích trên 80.000ha.

Cây quế đang là một trong những cây trồng chủ lực mang lại thu nhập cao cho nông dân nhiều địa phương tỉnh Yên Bái.

Tập trung phát triển vùng quế tập trung, chuyên canh, tuân thủ các quy định của Nhà nước về an toàn thực phẩm, an toàn dịch bệnh, bảo vệ môi trường, có liên kết gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm quế. Nhân rộng các mô hình trồng quế theo hướng thâm canh, hữu cơ, hướng đến cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững. Phấn đấu có 20.000ha quế được cấp chứng nhận hữu cơ.

Theo đó, tỉnh Yên Bái sẽ hỗ trợ phát triển sản xuất quế bền vững theo hướng hữu cơ, đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài nước, nhằm đưa sản phẩm quế Yên Bái thâm nhập vào các thị trường lớn, giá trị cao như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản… Gắn sản xuất quế theo chuỗi giá trị từ sản xuất, khai thác, chế biến và tiêu thụ sản phẩm, chú trọng chế biến sâu, chế biến tinh nhằm đem lại các sản phẩm có giá trị cao…

×