Chôn vùi ký ức buồn

Báo chí đưa tin ngày 13.8.2013 Trường Trung học phổ thông Hà Huy Giáp ở thị trấn Cờ Đỏ, huyện Cờ Đỏ, tỉnh Cần Thơ đã tổng kiểm tra trang phục của hơn 1.100 học sinh và gần 100 học sinh bị mời ra khỏi lớp để về nhà thay quần vì đã mặc quần ống hẹp.

Đọc tin trên lại nhớ về mấy mươi năm trước, khi người ta lập ra các đội đi kiểm tra quần của người đi đường. Có lúc quần loe bị lên án và những người kiểm tra cắt luôn ống quần của những người bị cho là vi phạm. Rồi cũng có lúc người ta rạch quần của những người mặc quần ống bó. Không chỉ với quần, cả với tóc nữa. Các đội quân kiểm tra những người để tóc dài và cạo trắng hay cắt ngang một mảng tóc của họ ở bên đường. Một sự vi phạm quyền con người hết sức thô bạo.

Không có quy định pháp lý nào như vậy, nhưng người ta đã bất chấp luật pháp. Cả người vi phạm, chủ yếu là các nhân viên nhà nước, đã chẳng cần biết những “đội quân” đó có vi phạm quyền con người hay không hay chỉ đơn giản chấp hành mệnh lệnh của ai đó. Họ đã cam chịu và không biết mình có quyền (và cũng là nghĩa vụ) phải phản đối những sự vi phạm như vậy. Sự cam chịu, im lặng của họ càng làm cho những kẻ vi phạm pháp luật quen lạm dụng quyền, dẫu đó là cái quyền rất vô lý. Đáng tiếc những sự lạm dụng như vậy vẫn còn rất nhiều trong mọi lĩnh vực của cuộc sống hiện nay từ các nhân viên công quyền. Và sự việc đáng tiếc ở trường trung học đó chỉ là một ví dụ.

Việc tổng kiểm tra cả ngàn học sinh như vậy liệu có mang lại kết quả gì tích cực? Giả như trường có quy định riêng về độ rộng của ống quần thì cũng phải xem lại chính quy định ấy. Giả như học sinh, phụ huynh đã thống nhất với nhau, thì sở cũng buộc họ phải xem xét lại, bởi vì những quy định như thế chẳng có ích lợi gì trong việc giáo dục ở bậc phổ thông trung học cả, trừ những kết quả xấu. Trường học không phải là trại lính. Có phải việc mặc quần ống hẹp là phản ứng của học sinh với quy định ống quần quá rộng (quần loe) của trường trước đó?

May là vị giám đốc Sở Giáo dục - Đào tạo TP.Cần Thơ đã nêu chính kiến của sở là không đồng tình với cách làm của trường này và cho rằng “việc kiểm tra đại trà và buộc nhiều học sinh phải về nhà thay quần là không nên và gây phản cảm trong môi trường giáo dục”.

Một chuyện tưởng như nhỏ, nhưng thực sự rất nghiêm trọng và không bao giờ được phép lặp lại, để cho những ký ức buồn về một thời cắt quần, cắt tóc của người dân mãi mãi bị chôn vùi.