Chủ đầu tư, tư vấn, nhà thầu cao tốc Mai Sơn - Quốc Lộ 45 có thể bị điều tra

Loạt sai sót tại dự án cao tốc Mai Sơn - Quốc Lộ 45

Thanh tra Chính phủ vừa có thông báo kết luận thanh tra về việc cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa cung cấp cho dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Mai Sơn - Quốc Lộ 45.

Thanh tra Chính phủ chỉ ra một số tồn tại, thiếu sót, vi phạm của Ban Quản lý dự án (QLDA) Thăng Long và Tổng công ty Tư vấn thiết kế Giao thông vận tải - CTCP (TEDI) và các nhà thầu thi công dự án.

Cụ thể, trong công tác điều tra, khảo sát, đánh giá trữ lượng, chất lượng của các mỏ vật liệu phục vụ dự án chưa chưa đáp ứng yêu cầu thực tế xây dựng, tỷ lệ sai số lớn, số mỏ theo khảo sát là 37 nhưng thực tế thi công chỉ có 17 mỏ cung cấp được vật liệu cho dự án (tỷ lệ 46%), còn 20 mỏ không cung cấp được vật liệu.

Nguyên nhân là do không đáp ứng được tiêu chuẩn kỹ thuật, không còn trữ lượng, chưa được cấp phép, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng... Nhiều điểm mỏ tại tỉnh Thanh Hóa có công suất khai thác thấp không đáp ứng nguồn cung lớn trong thời gian ngắn....

Do đó, Ban QLDA Thăng Long, đơn vị tư vấn và các nhà thầu thi công phải bổ sung thêm 45 mỏ, trong đó, tại tỉnh Ninh Bình bổ sung 2 mỏ, tại tỉnh Thanh Hóa phải bổ sung 43 mỏ, bãi tập kết.

Thanh tra Chính phủ kết luận, kết quả khảo sát, lấy mẫu thử nghiệm và lựa chọn các điểm mỏ của đơn vị tư vấn là chưa phù hợp với thực tế dẫn đến nhà thầu bị động trong việc tìm kiếm nguồn cung vật liệu xây dựng, ảnh hưởng lớn đến tiến độ dự án.

Tiếp đó, nhà thầu thi công phụ thuộc việc cung cấp vật liệu xây dựng từ các đơn vị vận tải nên tại một số thời điểm khi giá xăng dầu tăng cao, đơn vị cung cấp vật liệu cũng như đơn vị thi công cầm chừng. Tuy nhiên, Chủ đầu tư chưa kịp thời có phương án tháo gỡ, xử lý phù hợp.

Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra việc xây dựng giá đất đắp trong hồ sơ đấu thầu thực hiện theo quy định thông tư số 09/2019-TT-BXD của Bộ Xây dựng nhưng còn thiếu thực tế, chưa chính xác. 

Từ đó, dẫn đến khi gặp biến động của thị trường, cước phí vận tải tăng cao hoặc khi nguồn cung khan hiếm, giá đất đắp sẽ biến động tăng, trong khi Nhà thầu thi công chỉ được thanh toán theo giá trúng thầu nên thi công cầm chừng, làm ảnh hưởng tiến độ, trong khi tỷ lệ đất đắp là rất lớn, chiếm khoảng 70% khối lượng (khoảng 13% chi phí xây dựng).

Xử lý về trách nhiệm các đơn vị liên quan cao tốc Mai Sơn - Quốc Lộ 45

Với những sai sót liên quan tới cao tốc Mai Sơn - Quốc Lộ 45, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phỉ đạo Bộ Giao thông vận tải (GTVT) thực hiện một loạt giải pháp.

Bộ GTVT chấn chỉnh, nâng cao chất lượng công tác điều tra, khảo sát các mỏ vật liệu xây dựng thông thường (VLXDTT), ban hành quy định cụ thể áp dụng cho công tác khảo sát mỏ VLXDTT cho ngành GTVT nhằm đảm bảo chính xác về trữ lượng theo thời gian, tiến độ, tiêu chuẩn kỹ thuật trước khi phê duyệt dự án; phải có các phương án dự phòng để đảm bảo tính khả thi theo yêu cầu của dự án.

Đồng thời, Bộ GTVT xử lý nghiêm các Ban QLDA, đơn vị tư vấn chưa làm hết trách nhiệm, có vi phạm trong công tác điều tra, khảo sát nguồn cung VLXD cho các dự án giao thông trọng điểm quốc gia.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT tiến hành thanh tra, kiểm tra việc thanh, quyết toán khối lượng VLXDTT cung cấp tại Dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45; trường hợp phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển cơ quan điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật.

Về kiến nghị xử lý về trách nhiệm với Ban QLDA Thăng Long, đơn vị tư vấn và các cơ quan, đơn vị có liên quan, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT chỉ đạo các đơn vị này kiểm điểm trong công tác khảo sát, lấy mẫu, lựa chọn các mỏ vật liệu xây dựng thông thường chưa đạt yêu cầu, ảnh hưởng tiến độ Dự án.