Chương trình Mục tiêu quốc gia ở Hiệp Lực tạo nền tảng sinh kế, nâng cao đời sống vùng đồng bào thiểu số

Dồn lực cho an sinh, từng bước tháo gỡ “nút thắt” nhà ở và hạ tầng thiết yếu

Sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, xã Hiệp Lực (tỉnh Thái Nguyên) bước vào năm 2025 với không ít khó khăn khi địa bàn rộng, dân cư phân tán, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo còn ở mức cao. Trong bối cảnh đó, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được xác định là “trục xuyên suốt”, tạo nền tảng để Hiệp Lực từng bước tháo gỡ điểm nghẽn, cải thiện sinh kế và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Với hơn 7.280 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tới 97%, Hiệp Lực là địa bàn có đặc thù rõ nét về dân tộc, tín ngưỡng, phong tục tập quán. Việc triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia năm 2025 vì thế không chỉ là bài toán đầu tư nguồn lực, mà còn là câu chuyện tổ chức thực hiện phù hợp thực tiễn, bảo đảm đúng đối tượng, đúng nhu cầu và phát huy vai trò chủ thể của người dân.

Một trong những dấu ấn rõ nét trong triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia tại xã Hiệp Lực năm 2025 là việc ưu tiên giải quyết các vấn đề an sinh thiết yếu, nhất là nhà ở và hạ tầng phục vụ đời sống, sản xuất của đồng bào vùng cao.

Ở Dự án 1 – giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, nước sinh hoạt, xã được giao tổng nguồn vốn 2.640 triệu đồng. Đến cuối tháng 10/2025, đã giải ngân 1.760 triệu đồng, đạt 67% kế hoạch. Từ nguồn lực này, 40 hộ dân đã hoàn thành xây dựng nhà ở và được giải ngân; 20 hộ còn lại đang trong giai đoạn hoàn thiện hồ sơ thanh toán. Những căn nhà mới không chỉ giúp người dân “an cư” trước mùa mưa rét, mà còn tạo điểm tựa để yên tâm lao động, sản xuất lâu dài.

Song song với đó, Dự án 4 về đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu tiếp tục được xem là “đòn bẩy” quan trọng đối với Hiệp Lực. Năm 2025, xã được giao hơn 8.275 triệu đồng để triển khai các công trình giao thông và thủy lợi. Đến thời điểm báo cáo, tỷ lệ giải ngân đạt 53%, trong đó vốn đầu tư đạt tới 73%. Trên thực tế, 8/9 công trình đã hoàn thành, thanh quyết toán và bàn giao đưa vào sử dụng, góp phần cải thiện rõ rệt điều kiện đi lại, tưới tiêu cho người dân các thôn vùng sâu, vùng xa; 1 công trình đường giao thông đang tiếp tục được thi công bảo đảm tiến độ.

Việc các công trình hạ tầng từng bước hoàn thiện không chỉ giúp kết nối các khu dân cư, giảm chi phí sản xuất mà còn tạo điều kiện để các dịch vụ y tế, giáo dục, thương mại tiếp cận gần hơn với người dân vùng cao, đúng với tinh thần “đầu tư có trọng tâm, trọng điểm” của Chương trình Mục tiêu quốc gia.

Gắn bảo vệ rừng với sinh kế, phát huy nội lực cộng đồng

Là xã có diện tích tự nhiên lớn, trong đó diện tích rừng chiếm tỷ lệ cao, Hiệp Lực xác định phát triển kinh tế nông – lâm nghiệp gắn với bảo vệ rừng là hướng đi phù hợp, lâu dài. Năm 2025, Tiểu dự án 1 thuộc Dự án 3 được giao hơn 4.076 triệu đồng nhằm phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững, nâng cao thu nhập cho người dân.

Dù tỷ lệ giải ngân còn thấp, song kết quả thực hiện trên thực địa cho thấy nhiều chuyển biến tích cực. Xã đã ký 694 hợp đồng khoán bảo vệ rừng với người dân, quản lý và bảo vệ hơn 3.066 ha rừng phòng hộ và rừng tự nhiên sản xuất. Việc giao khoán không chỉ giúp tăng cường trách nhiệm của người dân trong bảo vệ tài nguyên rừng, mà còn tạo nguồn thu nhập ổn định, gắn sinh kế với giữ rừng lâu dài.

Bên cạnh đó, chính sách hỗ trợ gạo cho các hộ nhận khoán bảo vệ rừng nhưng chưa tự túc được lương thực cũng được triển khai kịp thời. Trong đợt đầu, 50 hộ với 179 nhân khẩu đã được trợ cấp gạo, góp phần bảo đảm an sinh, giúp người dân yên tâm tham gia giữ rừng trong giai đoạn giáp hạt.

Ở hướng phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, dù các dự án như liên kết sản xuất – tiêu thụ nấm hương hay chăn nuôi trâu, bò sinh sản mới đang ở giai đoạn chuẩn bị, hoàn thiện hồ sơ, song đây được xem là bước đi cần thiết để hình thành các mô hình sinh kế bền vững, phù hợp điều kiện địa phương, tránh tình trạng hỗ trợ dàn trải, manh mún.

Chăm lo văn hóa, bình đẳng giới, tạo chuyển biến từ “nếp nghĩ, cách làm”

Không chỉ tập trung vào kinh tế và hạ tầng, Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại Hiệp Lực năm 2025 còn hướng mạnh vào các lĩnh vực xã hội, văn hóa, những yếu tố nền tảng tạo nên sự phát triển bền vững ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Dự án 6 về bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống được triển khai với việc hỗ trợ trang thiết bị cho thiết chế văn hóa, thể thao tại 5 thôn. Khi các nhà văn hóa thôn được bổ sung trang thiết bị cần thiết, không gian sinh hoạt cộng đồng được “đánh thức”, góp phần gìn giữ bản sắc, tăng cường sự gắn kết trong cộng đồng dân cư.

Đáng chú ý, Dự án 8 về bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em đã tạo dấu ấn rõ nét. Trong năm 2025, xã tổ chức các chiến dịch truyền thông tại 17/21 thôn, tập trung vận động thay đổi “nếp nghĩ, cách làm”, xóa bỏ các định kiến giới, những tập tục lạc hậu còn tồn tại. Các mô hình nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ từng bước được hình thành, qua đó khơi dậy vai trò, vị thế của phụ nữ trong gia đình và cộng đồng.

Cùng với đó, công tác truyền thông, tập huấn cho người có uy tín trong cộng đồng dân tộc thiểu số cũng được quan tâm. Thông qua các lớp bồi dưỡng kiến thức, đội ngũ người có uy tín tiếp tục phát huy vai trò “cầu nối”, góp phần tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước đến từng thôn, từng hộ dân.

Dù vẫn còn những khó khăn nhất định do việc sắp xếp đơn vị hành chính, chậm phân bổ vốn và tỷ lệ giải ngân ở một số dự án chưa cao, song có thể khẳng định rằng Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025 đã và đang tạo nền tảng quan trọng cho sự phát triển của xã Hiệp Lực.

Những kết quả đạt được, từ nhà ở, hạ tầng, bảo vệ rừng đến văn hóa, bình đẳng giới, chính là “bước đệm” để địa phương tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình trong giai đoạn tiếp theo, hướng tới mục tiêu nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn.

×