Chuyển đổi số tại các làng nghề: Không còn cảnh ngóng chờ thương lái

Chuyển đổi dữ liệu và quy trình làm việc từ thủ công sang số hóa giúp làng nghề bắt kịp xu thế phát triển chung của thị trường  

Ngày 5/5, tại Hà Nội, Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội phối hợp với Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia và Hiệp hội thủ công mỹ nghệ và làng nghề Hà Nội tổ chức Hội thảo: "Thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong các làng nghề". Hội thảo có sự tham dự của ông Ngô Minh Toàn – Giám đốc Trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội, ông Đỗ Tiến Thịnh Phó Giám đốc Trung tâm đổi mới sáng tạo Quốc gia, bà Bà Hà Thị Vinh - Chủ tịch Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và làng nghề Hà Nội… cùng nhiều đại biểu đại diện các làng nghề.

Phát biểu khai mạc tại hội nghị, ông Ngô Minh Toàn – Giám đốc Trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội cho biết: "Hiện nay, Hà Nội có 1.350 làng nghề và làng có nghề (chiếm gần 30% tổng số làng nghề của cả nước). Trong đó có hơn 60% số làng nghề thủ công mỹ nghệ là nguồn tài nguyên du lịch văn hóa đặc sắc, với hàng chục làng nghề có doanh thu hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm.

Vì vậy, việc phát triển các làng nghề gắn với công nghiệp văn hóa không chỉ góp phần giữ nghề, làm giàu từ nghề mà còn thúc đẩy phát triển văn hóa, góp phần tạo nên bản sắc, thương hiệu của Thủ đô, qua đó sẽ góp phần định vị vị trí của Hà Nội. Cùng với sự phát triển của đổi mới sáng tạo trong kỷ nguyên số khi bất cứ các ngành nghề nào, nếu nhanh chóng chuyển đổi dữ liệu và quy trình làm việc từ thủ công sang số hóa, áp dụng đổi mới sáng tạo, tự động hóa quy trình thì sẽ nắm bắt được xu thế phát triển của thị trường".

Tuy nhiên theo ông Toàn, thực tế hiện nay năng suất lao động ở các làng nghề hạn chế, khiến giá thành sản phẩm thiếu cạnh tranh so với sản phẩm tương đương của nước ngoài… Điều này đòi hỏi các làng nghề cũng như các doanh nghiệp phải thúc đẩy quá trình đổi mới sáng tạo, áp dụng công nghệ vào thiết kế, sản xuất và quảng bá sản phẩm.

Trong những năm vừa qua, Sở Kế hoạch và Đầu tư trình UBND thành phố Hà Nội ban hành và triển khai thực hiện nhiều Đề án, Kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp trên địa bàn như: Đề án Hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn năm 2019 - 2025; Đề án Hỗ trợ DNNVV trên địa bàn giai đoạn 2021 - 2025, Kế hoạch "Hỗ trợ chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn Thành phố Hà Nội giai đoạn 2021 – 2025; theo đó triển khai nhiều chính sách mạnh mẽ để thúc đẩy hỗ trợ doanh nghiệp; hỗ trợ khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo như: Hỗ trợ chữ ký số, hoá đơn điện tử cho các doanh nghiệp thành lập mới; Tổ chức các khoá đào tạo…

"Với mục tiêu đồng hành, hỗ trợ cùng doanh nghiệp, các làng nghề trên mọi lĩnh vực hoạt động thông qua kết nối tinh hoa tri thức với các doanh nghiệp, tổ chức và các chuyên gia trong và ngoài nước; tăng cường các hoạt động hợp tác, liên kết, tổ chức các hội nghị, hội thảo kết nối đầu tư nâng cao năng lực; thu hút các nguồn lực trong và ngoài nước tham gia xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn Thủ đô, Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội phối hợp cùng Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ làng nghề Hà Nội tổ chức hội thảo "Đổi mới sáng tạo trong các làng nghề", ông Ngô Minh Toàn cho biết.

Áp dụng cải tiến về công nghệ trong hoạt động sản xuất tại làng nghề

Ông Đỗ Tiến Thịnh, Phó giám đốc Trung tâm đổi mới sáng tạo Quốc gia cho biết về khái niệm đổi mới sáng tạo phải đủ 2 yếu tố đó là tính mới (mới so với thị trường, doanh nghiệp, thế giới) và tính thực tiễn (đưa sản phẩm ra thị trường, áp dụng quy trình mới trong sản xuất).

Với việc áp dụng đổi mới sáng tạo trong các làng nghề sẽ giúp các sản phẩm tạo được dấu ấn trên thị trường, tăng sự hài lòng và đáp ứng nhu cầu khách hàng, mang đậm giá trị bản sắc văn hóa Việt Nam, đạt được lợi thế cạnh tranh mới, tạo ra thị trường mới, nâng cao uy tín của làng nghề.

Đối với làng gốm Bát Tràng, nhờ áp dụng công nghệ nung hiện đại sẽ tiết kiệm nhiệt năng, giảm ô nhiễm không khí, nâng cao chất lượng sản phẩm đồng đều. Bên cạnh đó việc ứng dụng kỹ thuật in 3D vào sản xuất gốm cũng là xu hướng hiện nay. Gốm kỹ thuật là vật liệu lý tưởng cho các bộ phận cần chống ăn mòn và chống mài mòn cơ học ngay cả ở nhiệt độ cao. Các loại gốm kỹ thuật phổ biến nhất bao gồm nhôm oxit (alumina), oxit zirconi, nhôm nitrit. Hiện tại, các bộ phận làm bằng gốm kỹ thuật đặc biệt và tiên tiến này có thể được in bằng 3D.

Trong sơn mài, các nghệ nhân ngày nay đã thay thế nguyên liệu từ gỗ mít sang gỗ công nghiệp (MDF hoặc HDF) giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho nghệ nhân.

Trong sản xuất tơ lụa, các địa phương đã phối hợp với các nhà khoa học để ứng dụng kỹ thuật nhuộm ombre, sử dụng màu nhuộm tự nhiên, thân thiện với môi trường.

Làng nghệ Việt Nam cần tiếp cận các sàn thương mại điện tử 

Bảo tồn làng nghề truyền thống góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho hàng triệu lao động nông thôn. Tuy nhiên các làng nghề đang gặp không ít khó khăn trong việc tìm đầu ra cho sản phẩm, trong đào tạo để giữ nghề và tình trạng ô nhiễm môi trường trầm trọng. Việc thiếu chủ động và đồng bộ, các làng nghề chủ yếu có quy mô nhỏ và thiếu nguồn lực cũng là vấn đề tồn tại trong việc đổi mới sáng tạo trong các làng nghề.

Chia sẻ về việc khắc phục những khó khăn trên, bà Hà Thị Vinh - Chủ tịch Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và làng nghề Hà Nội cho biết cần lưu truyền nghề cho những người trẻ để các làng nghề có thế hệ tiếp nối, có tính kế thừa. Cùng với đó, phải đảm bảo thị trường tiêu thụ, giải quyết các vấn đề môi trường như xử lý chất thải, đầu tư đổi mới sáng tạo các làng nghề. Song song là ứng dụng những tiến bộ khoa học công nghệ, tăng cường thêm chất lượng cho đội ngũ kỹ thuật viên có trình độ, nghiên cứu và phát triển sản phẩm phù hợp.

Các làng nghề cần tiếp cận các mô hình mới như sàn thương mại điện tử. Hiện nay, không chỉ bán hàng theo cách truyền thống cho thương lái như trước kia, các cơ sở của làng đã và đang nỗ lực nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu riêng, áp dụng công nghệ vào sản xuất, kinh doanh.

Trong khuôn khổ hội nghị, các đại biểu đã được nghe những tham luận: Tổng quan đổi mới sáng tạo trong các làng nghề, , Kinh nghiệm đổi mới sáng tạo ngành gốm sứ trên thế giới, Đổi mới mô hình kinh doành tại các làng nghề và Giới thiệu mô hình đổi mới sáng tạo tại làng nghề Bát Tràng. Cùng với đó là phần trao đổi, thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm giúp các làng nghề nhanh chóng tiếp cận, chuyển đổi dữ liệu và quy trình làm việc từ thủ công sang số hóa, bắt kịp xu thế phát triển chung của thị trường.  

×