Cuộc di dân lịch sử ở Huế: Dân được hỗ trợ sinh kế ra sao?

Ngày 22.2, theo thông tin từ UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế, UBND tỉnh vừa ban hành quyết định phê duyệt Đề án Di dời dân cư, giải phóng mặt bằng khu vực 1 hệ thống di tích Kinh thành Huế thuộc quần thể di tích cố đô Huế.

Một trong những nội dung của đề án khiến dư luận ở Huế quan tâm nhất là phương án hỗ trợ sinh kế cho người dân sau di dời đến nơi ở mới.

Theo đề án vừa được phê duyệt, khi chuyển đến nơi tái định cư ở phường Hương Sơ thuộc TP.Huế, người dân được tạo điều kiện vào làm việc tại khu công nghiệp cụm làng nghề ở phường An Hòa (tiếp giáp phường Hương Sơ). Tỉnh sẽ có những chính sách xã hội để các hộ gia đình được vay vốn ưu đãi phát triển thương mại, dịch vụ, tạo công ăn việc làm bằng các ngành nghề thủ công truyền thống.

Ngôi nhà "vá chằng vá đụp" của một hộ dân sống tại di tích Kinh thành Huế. Ảnh: Trần Hòe

Đối với các hộ gia đình, cá nhân không có việc làm, tỉnh ưu tiên phát triển các hình thức khai thác giá trị di sản văn hóa. Trong trường hợp các hộ gia đình, cá nhân đáp ứng được điều kiện về năng lực, chuyên môn thì sẽ được ưu tiên đào tạo để tiếp nhận vào làm việc tại Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế.

Với các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp không phải là đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở, đất ở sẽ được bồi thường, hỗ trợ theo quy định của khung chính sách giải tỏa khu vực 1 di tích Kinh thành Huế. Nếu có nhu cầu, sau khi trùng tu khu vực 1 di tích hệ thống Kinh thành Huế thuộc các khu vực Thượng Thành, Eo Bầu, một số khu vực sẽ giao lại cho các hộ gia đình được trồng hoa mà không bị thu tiền thuê đất cũng như các loại lệ phí.

Đối với các hộ gia đình sản xuất kinh doanh khi có đất bị thu hồi bởi dự án, căn cứ theo ngành nghề sản xuất kinh doanh sẽ được sắp xếp vào khu cụm công nghiệp làng nghề An Hòa.

Ngoài ra, người dân thuộc diện di dời giải tỏa bởi đề án cũng được hỗ trợ vay vốn để xuất khẩu lao động với mức vay tối đa bằng 100% các khoản chi phí người lao động phải đóng góp theo quy định đối với từng thị trường lao động.  

Người dân lấn chiếm di tích Hộ Thành Hào xây dựng nhà cửa tạm bợ. Ảnh: Trần Hòe

Đề án di dời dân cư, giải phóng mặt bằng khu vực I di tích Kinh thành Huế là "cuộc di dân lịch sử" của tỉnh Thừa Thiên - Huế. Đề án được thực hiện nhằm di dời, giải phóng mặt bằng 4.201 hộ dân với tổng mức đầu tư 4.097 tỷ đồng, trong đó giải phóng mặt bằng 2.735 tỷ đồng, xây dựng khu tái định cư 1.362 tỷ đồng. 

Mục tiêu tổng quát của đề án nhằm gìn giữ, bảo vệ các giá trị lịch sử, bảo tồn văn hóa còn nguyên vẹn nhất của Việt Nam do tiền nhân để lại cho tương lai; di dời các hộ dân đang sinh sống tại khu vực 1 di tích đến khu dân cư mới để ổn định và nâng cao chất lượng cuộc sống; bảo vệ, đảm bảo môi trường, chỉnh trang cảnh quan; phát huy giá trị di tích, tạo sản phẩm du lịch; tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.

Đề án sẽ được thực hiện theo 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 (từ 2019-2021) sẽ di dời khoảng 2.938 hộ dân ở các khu vực Thượng Thành, Eo Bầu, Hộ Thành Hào và tuyến phòng lộ. Giai đoạn 2 (từ 2022- 2025) sẽ di dời 1.263 hộ dân ở các di tích hồ Tịnh Tâm, hồ Học Hải, khu Lục Bộ, Đàn Xã Tắc, Khâm Thiên Giám, Trấn Bình Đài, hệ thống hồ 4 phường nội thành TP.Huế.

Theo kế hoạch của UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế, riêng trong năm 2019, tỉnh hoàn thành di dời, giải phóng mặt bằng, tái định cư 523 hộ dân thuộc khu vực Thượng Thành. Bên cạnh đó, tỉnh sẽ hoàn thành việc giải phóng mặt bằng diện tích 9,98ha khu tái định cư trước ngày 30.3; đầu tư hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư để giao đất tái định cư cho các hộ xây dựng nhà ở…  

Tại cuộc tiếp xúc với Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế vừa qua, người dân thuộc diện di dời giải tỏa cho biết họ không muốn chuyển đến sinh sống ở chung cư mà mong được tỉnh cấp đất tại nơi ở mới để làm nhà ở.

Trước nguyện vọng của người dân, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế Phan Ngọc Thọ khẳng định, chủ trương của tỉnh là không để người dân thuộc diện giải tỏa vào sống ở chung cư. Cụ thể, tỉnh sẽ bố trí cho mỗi hộ dân một mảnh đất cùng với một số tiền để người nghèo cũng có thể làm nhà trên đất được bố trí.