Đề xuất ưu tiên đàn ông 2 con, không có vợ mua nhà ở xã hội: Bộ Y tế nói gì trước lo ngại "lách luật"?

Sáng 7/11, Bộ Y tế tổ chức họp báo cung cấp thông tin liên quan đến hai dự án Luật Dân số và Luật Phòng bệnh đang được trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.

Theo ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế), Việt Nam là quốc gia đầu tiên trên thế giới xây dựng Luật Dân số, một nhiệm vụ được xem là hết sức đặc biệt và quan trọng.

Khẳng định công tác dân số luôn nhận được sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, Cục trưởng Cục Dân số cho biết, khi xây dựng luật với bốn chính sách cốt lõi, tổ biên tập không kỳ vọng bao phủ toàn bộ mong muốn của hơn 100 triệu người dân.

Sau phiên thảo luận hội trường của Quốc hội (dự kiến vào ngày 10/11 sắp tới), cơ quan này sẽ tiếp tục tiếp thu, chỉnh sửa để hoàn thiện dự luật một cách tốt nhất trước khi trình Quốc hội thông qua.

Giải đáp những băn khoăn xoay quanh một số chính sách cụ thể, ông Lê Thanh Dũng nhấn mạnh rằng dự thảo luật được xây dựng theo hướng luật khung thay vì luật chi tiết như trước đây.

Về đề xuất chính sách ưu tiên mua nhà ở xã hội, ông làm rõ lo ngại về khả năng "lách luật" bằng cách ly hôn giả để hưởng ưu đãi. Ông khẳng định, chính sách này không đơn giản như vậy, bởi các đối tượng được xét duyệt theo một hệ thống thứ bậc chặt chẽ, bắt đầu từ người có công, gia đình chính sách... Tiêu chí phụ nữ sinh đủ hai con hoặc nam giới có hai con đẻ mà không có vợ chỉ là một yếu tố ưu tiên trong danh sách đó, không phải là điều kiện duy nhất để được hưởng chính sách.

Để luật được ban hành không còn khoảng trống pháp lý, dự thảo mới nhất được chỉnh sửa đã quy định "nam giới có 2 con đẻ, vợ qua đời" mới được ưu tiên mua nhà xã hội. "Đối với nam giới có 2 con đẻ mà không có vợ sẽ không được đề xuất ưu tiên như trước đó để đảm bảo các khoảng trống pháp lý liên quan", ông Dũng cho biết.

Làm rõ thêm về vấn đề này, Ths-Bs Đặng Quỳnh Thư (Cục Dân số - Bộ Y tế) cho biết Luật Nhà ở hiện hành đã quy định 12 đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội. Dự thảo Luật Dân số không thêm đối tượng mới mà chỉ bổ sung một tiêu chí ưu tiên xét duyệt sớm hơn cho phụ nữ sinh đủ hai con hoặc nam giới có hai con đẻ mà không có vợ, nhằm giúp các gia đình này sớm an cư.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng đề ra các chính sách khung nhằm duy trì mức sinh thay thế, bao gồm hỗ trợ tại nơi làm việc, ưu đãi tài chính, chăm sóc trẻ em, đồng thời trao quyền cho Chính phủ và các địa phương ban hành thêm các chính sách đặc thù phù hợp với tình hình thực tế, đặc biệt tại các vùng có mức sinh thấp.

Trước thực trạng Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới, dự thảo Luật Dân số cũng đặc biệt quan tâm đến việc chăm sóc người cao tuổi. Dự kiến sẽ có hai loại hình cơ sở chăm sóc là ban ngày và bán trú, đi kèm các chính sách ưu đãi về đầu tư, thuế, đất đai để khuyến khích phát triển.

Đồng thời, luật cũng quy định các biện pháp phát triển nguồn nhân lực lão khoa, như lồng ghép đào tạo vào chương trình y khoa, có chính sách thu hút và khuyến khích cấp học bổng cho sinh viên theo học chuyên ngành này.

Ông Phạm Vũ Hoàng, Phó Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) cho biết các chính sách trong dự thảo luật được xây dựng dựa trên cơ sở chính trị vững chắc, thể chế hóa các nghị quyết của Đảng.

Ông nhấn mạnh, dự thảo luật mang tính khung, định hướng vĩ mô và phải hoạt động trong bối cảnh hơn 50 luật khác đang điều chỉnh các vấn đề liên quan đến dân số.

Một trong những mục tiêu nhân văn của luật là khắc phục chênh lệch mức sinh giữa các vùng miền, góp phần giảm bất bình đẳng trong phát triển kinh tế - xã hội.

Do đó, dự luật đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, giao trách nhiệm cho chính quyền địa phương chủ động đưa ra các biện pháp linh hoạt để duy trì mức sinh, cân bằng giới tính khi sinh và nâng cao chất lượng dân số.

Trước đó, ngày 23/10, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan đã trình Quốc hội dự thảo Luật Dân số.

Dự luật bổ sung quy định ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội đối với phụ nữ sinh đủ hai con, hoặc nam giới nuôi hai con mà không có vợ hoặc vợ đã mất. Các địa phương được giao căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội từng thời kỳ để quy định cụ thể, bảo đảm tính linh hoạt và phù hợp ngân sách.

Ngoài ra, chính quyền có thể mở rộng các phúc lợi xã hội cho gia đình sinh đủ hai con như giảm học phí, ưu tiên dịch vụ giữ trẻ, hỗ trợ giáo dục mầm non.

×