Di chúc miệng có giá trị hay không?

... Tuy nhiên, đến nay, bố tôi vẫn sống và minh mẫn. Vậy những gì bố tôi đã nói có được coi là di chúc để làm căn cứ phân chia tài sản về sau hay không?

Nguyễn Quốc Tuấn (Hoàn Kiếm, Hà Nội)

Luật sư Nguyễn Hồng Bách trả lời:

Điều 649, 651, 652, 654 của Bộ luật Dân sự 2005 quy định: Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng. Trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.

Di chúc miệng được coi là hợp pháp khi người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép; nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật; người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất 2 người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ.

Trong thời hạn 5 ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực. Mọi người đều có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc; người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc; người chưa đủ 18 tuổi, người không có năng lực hành vi dân sự.

Trường hợp gia đình ông, khi phân định tài sản, nếu bố của ông và các con cùng những người liên quan đáp ứng các quy định trên thì lời nói phân định tài sản được coi là di chúc miệng hợp pháp và là căn cứ để phân chia di sản. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 2 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2005: “Sau 3 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ".

Thời điểm lập di chúc là tháng 7.2010 tới nay đã hơn 1 năm, bố của ông vẫn còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc đó mặc nhiên bị hủy bỏ và không còn là căn cứ để chia di sản về sau này.

NTNN