Đóng trùng bảo hiểm xã hội cùng lúc ở 2 nơi, có được hoàn trả lại tiền?

Trao đổi với PV Dân Việt, luật sư Nguyễn Văn Đồng (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết, theo quy định khoản 1, Điều 42 Quyết định số 2089/VBHN-BHXH ngày 26/6/2020 của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam hướng dẫn: Người lao động đồng thời có từ 2 hợp đồng lao động trở lên với nhiều đơn vị khác nhau sẽ đóng Bảo hiểm xã hội (BHXH), Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) theo hợp đồng giao kết đầu tiên, đóng BHYT theo hợp đồng lao động có mức tiền lương cao nhất, đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo từng hợp đồng lao động.

Trong khi đó, khoản 4, Điều 85 Luật BHXH năm 2014 nêu rõ, người lao động quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 2 Luật BHXH mà giao kết hợp đồng lao động với nhiều người sử dụng lao động, chỉ đóng bảo hiểm xã hội theo quy định tại khoản 1 điều này đối với hợp đồng lao động giao kết đầu tiên.

Còn tại khoản 1 Điều 43 Luật Việc làm năm 2013 quy định, trong trường hợp người lao động giao kết và đang thực hiện nhiều hợp đồng lao động, người lao động và người sử dụng lao động của hợp đồng lao động giao kết đầu tiên có trách nhiệm tham gia BHTN.

Vì thế, khi giao kết hợp đồng cùng lúc với 2 công ty, công ty đầu tiên có trách nhiệm tham gia BHXH, BHTN cho người lao động. Công ty thứ 2 sẽ trả tiền tham gia BHXH, BHTN trực tiếp vào lương bằng mức đóng BHXH, BHTN.

Ngoài ra, theo luật sư Đồng, tại điểm 3.1 Khoản 3 Điều 43 Quyết định số 595 quy định về Quy trình thu BHXH, BHYT, BHTN, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; cấp sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế do Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành nêu rõ, trường hợp một người có từ 2 sổ BHXH trở lên có thời gian đóng BHXH, BHTN trùng nhau, cơ quan BHXH thực hiện hoàn trả cho người lao động số tiền đơn vị và người lao động đã đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất và số tiền đã đóng vào quỹ BHTN (bao gồm cả số tiền thuộc trách nhiệm đóng BHXH, BHTN của người sử dụng lao động), không bao gồm tiền lãi.

Như vậy, nếu người lao động đồng thời làm việc và hưởng tiền lương, tiền công từ hai công ty trở lên, chỉ có thể đóng một BHXH tại nơi mà người lao động giao kết hợp đồng lao động đầu tiên mà không được phép tham gia đóng BHXH cùng lúc ở nhiều công ty khác nhau.

Do đó, việc người lao động tham gia đóng BHXH đồng thời tại cả 2 công ty là không phù hợp với quy định của pháp luật. Số tiền tham gia BHXH tại công ty thứ 2 sẽ được hoàn trả theo quy định.