Đưa AI vào nội soi, bác sĩ chẩn đoán sớm ung thư phổi cùng nhiều bệnh lý hiếm gặp

Người hơn 50 tuổi, có tiền sử hút thuốc lá nên tầm soát ung thư phổi hàng năm

Ngày 8/6, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông tổ chức Hội nghị khoa học “Cập nhật tiến bộ kỹ thuật nội soi phế quản chẩn đoán và điều trị bệnh hô hấp”, kết nối trực tuyến đến hơn 40 điểm cầu trên cả nước, tạo cơ hội cho đội ngũ bác sĩ tuyến cơ sở dễ dàng tiếp cận công nghệ mới.

Tại hội thảo, PGS.TS.BS Nguyễn Trung Chính, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cho biết, hội nghị là cơ hội để các chuyên gia chia sẻ những tiến bộ mới trong lĩnh vực nội soi chẩn đoán hô hấp.

Trong bối cảnh các bệnh lý hô hấp đang ngày càng phổ biến và trở thành gánh nặng y tế toàn cầu, từ ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), cho đến viêm phổi kéo dài, nhu cầu cập nhật kỹ thuật hiện đại và tăng cường liên kết chuyên môn trong ngành hô hấp trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 3 trên toàn cầu và Việt Nam có tỉ lệ mắc bệnh khá cao trong khu vực Châu Á, Thái Bình Dương bệnh về hô hấp.

“Những kỹ thuật nội soi tiên tiến như nội soi siêu âm phế quản đang mở ra kỳ vọng trong chẩn đoán sớm và điều trị sớm cho bệnh nhân”, PGS.TS.BS Nguyễn Trung Chính nhấn mạnh.

Nội dung hội thảo xoay quanh các kỹ thuật tiên tiến như nội soi phế quản ống mềm - công cụ nền tảng trong thực hành lâm sàng; nội soi ống cứng can thiệp giúp điều trị hiệu quả các trường hợp hẹp khí quản phức tạp; kỹ thuật EBUS-TBLB cho phép tiếp cận và sinh thiết chính xác các tổn thương phổi ngoại vi; cùng với cập nhật mới nhất về đặt stent khí phế quản tại các bệnh viện tuyến Trung ương.

Các báo cáo chuyên đề tại hội nghị đã làm rõ vai trò của nội soi phế quản thế hệ mới trong việc phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý phổi phức tạp như ung thư, lao phổi kháng thuốc, viêm phổi mạn tính.

Theo PGS.TS.BS Trần Văn Ngọc, nguyên Trưởng khoa Hô hấp, Bệnh viện Chợ Rẫy, Chủ tịch Hội Hô hấp TP.HCM, các bệnh lý hô hấp rất đa dạng, có thể chia thành hai nhóm chính là bệnh lành tính và bệnh cấp tính.

Các bệnh lý hô hấp thường gặp bao gồm: u lành, u ác tính, viêm phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen phế quản… Nội soi phế quản là kỹ thuật gần như có chỉ định trong hầu hết các bệnh lý hô hấp, kể cả hen phế quản – một bệnh vốn ít được nghĩ đến trong chỉ định nội soi.

Đặc biệt, đối với các trường hợp nghi ngờ ung thư phổi, nội soi phế quản đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tính chất tổn thương là lành tính hay ác tính, từ đó định hướng chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Ông Ngọc cũng khuyến cáo những người trên 50 tuổi có tiền sử hút thuốc lá (mỗi ngày một gói hoặc hút trên 20 năm) nên tầm soát ung thư phổi hàng năm. Phương pháp tầm soát thường dùng là chụp CT ngực liều thấp. Khi phát hiện tổn thương nghi ngờ ung thư, nội soi phế quản sẽ đóng vai trò then chốt trong chẩn đoán xác định.

Ngoài vai trò chẩn đoán, nội soi phế quản can thiệp còn được sử dụng trong điều trị tại chỗ các khối u gây tắc nghẽn đường thở. Các kỹ thuật như bắn laser làm nhỏ khối u, đặt stent mở rộng khí quản giúp bệnh nhân dễ thở và cải thiện chất lượng sống.

Đưa AI vào nội soi, bác sĩ chẩn đoán sớm ung thư phổi và nhiều bệnh lý hiếm gặp

TS.BS cao cấp Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Trưởng ban Điều hành Chương trình chống lao Quốc gia nhận định, kỹ thuật cao trong nội soi phế quản đóng vai trò then chốt trong chẩn đoán các tổn thương ngoại vi, ung thư phổi giai đoạn sớm và nhiều bệnh lý hô hấp khác.

TS Lượng nhấn mạnh, muốn nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị các bệnh hô hấp thì kỹ thuật nội soi hiện đại là yếu tố quyết định. Hiện nay, nhiều can thiệp điều trị sớm đã được thực hiện qua nội soi như: Cắt bỏ tổn thương lành tính dọc theo cây khí phế quản, nong khí phế quản… cho thấy tiềm năng ứng dụng rất lớn.

Đặc biệt, nội soi còn đóng vai trò không thể thay thế trong theo dõi sau ghép phổi. Trong những tuần đầu sau ghép, bệnh nhân cần được nội soi phế quản hàng ngày để đánh giá tổn thương, kiểm tra tình trạng đường thở và lấy mẫu xét nghiệm vi sinh nhằm kiểm soát nguy cơ nhiễm trùng.

“Nếu không có nội soi hiện đại thì ghép phổi không thực hiện được. Như vậy, nội soi trong chẩn đoán, điều trị các bệnh lý về phổi có vai trò rất quan trọng. Nếu không có hệ thống chẩn đoán nội soi và can thiệp nội soi hiện đại thì tất cả các phương pháp chẩn đoán, điều trị nội khoa cũng như phẫu thuật phổi tiên tiến sẽ không triển khai được”, ông Lượng nói.

Theo Thầy thuốc nhân dân, GS.TS.BS Đồng Khắc Hưng, Phó Giám đốc Bệnh viện, Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, kỹ thuật nội soi phế quản là công cụ then chốt trong chuyên ngành hô hấp, góp phần nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị.

Tại Trung tâm Hô hấp, hệ thống nội soi phế quản sợi mềm thế hệ mới đã được đưa vào sử dụng, đặc biệt hiệu quả trong việc phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn sớm, mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh.

GS.Đồng Khắc Hưng cho biết, gần đây có hai bệnh nhân nhiễm trùng hô hấp với biểu hiện viêm phổi nhưng triệu chứng không rõ ràng, không có đờm để làm xét nghiệm. Nhờ sử dụng nội soi phế quản, các bác sĩ đã lấy được bệnh phẩm và xác định được tác nhân gây bệnh là phế cầu khuẩn.

Theo chuyên gia, nội soi phế quản thế hệ mới với ống mềm tích hợp công nghệ định vị tổn thương ngoại vi giúp bác sĩ định hướng chính xác hơn trong điều kiện phổi có nhiều tổn thương lan tỏa. Bên cạnh đó, kỹ thuật sinh thiết xuyên thành phế quản dưới hướng dẫn siêu âm (EBUS-TBNA) đang dần trở thành “chuẩn vàng” trong chẩn đoán các bệnh lý u trung thất, hạch phổi mà trước đây cần phẫu thuật xâm lấn mới tiếp cận được.

Đặc biệt, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đã được ứng dụng vào phân tích hình ảnh nội soi giúp nhận diện nhanh các dấu hiệu bất thường, từ đó hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán sớm ung thư phổi và nhiều bệnh lý hiếm gặp.

Việc đưa AI vào nội soi không chỉ tăng hiệu suất làm việc của bác sĩ mà còn giúp đồng nhất chất lượng chẩn đoán giữa các tuyến bệnh viện khác nhau.

Ngoài chẩn đoán, các kỹ thuật nội soi can thiệp như gắp dị vật, kiểm soát chảy máu, đặt stent khí đạo cũng đang được triển khai ngày càng phổ biến, mở ra cơ hội điều trị nhẹ nhàng cho người bệnh, tránh phải mổ mở, rút ngắn thời gian nằm viện và giảm chi phí.

×