Dưới lòng đất ở làng này của Ninh Bình, đào khảo cổ phát lộ lớp phòng thủ kiên cố bảo vệ kinh đô Hoa Lư xưa

Tại Hội thảo báo cáo sơ bộ kết quả khai quật địa điểm tường thành Dền, do Sở Văn hóa và Thể thao Ninh Bình phối hợp với Viện Khảo cổ học tổ chức. Tại đây nhiều thông tin quý giá về công trình phòng thủ cổ đại này đã được công bố.

Thành Dền được xác định là đoạn thành đắp đất nối các ngọn núi, tạo thành một vòng cung vững chắc bao bọc phía Bắc thành Nội của Kinh đô Hoa Lư. Viện Khảo cổ học đã tiến hành mở hai hố khai quật với tổng diện tích 600m² (hố thứ nhất rộng 450m², hố thứ hai 150m²).

Quá trình khai quật đã thu được nhiều mẫu vật quan trọng như vật liệu xây dựng (gạch, đá, đất sét), lớp thực vật, vỏ nhuyễn thể và hiện vật gốm men, cung cấp cái nhìn sâu sắc về kỹ thuật và niên đại xây dựng.

Đợt khai quật năm 2025 này không chỉ tiếp tục khẳng định kỹ thuật đắp dựng tường thành Hoa Lư từ thế kỷ X mà còn cho thấy sự thống nhất trong kỹ thuật xây thành qua các cuộc khai quật trước đây tại Tường Đông (1969), Tường Dền (2018) và Tường Đông Bắc.

Các chuyên gia, nhà khoa học...khai quật tại tường thành Dền, xã Trường Yên (thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình). Ảnh: CBVH Trường Yên cấp

Một trong những phát hiện đáng chú ý là kỹ thuật xây dựng độc đáo của người xưa. Các tường thành nhân tạo ở Hoa Lư, dù được đắp trên nền đất có kết cấu khá yếu và lầy thụt, vẫn đứng vững nhờ việc sử dụng kỹ thuật đắp rải thân cây thực vật và gia cố bằng các thanh gỗ kết hợp đóng cọc chống sạt lở.

Đặc biệt, tường thành được đắp hình bán nguyệt hoặc hình thang, với sườn ngoài thường có độ dốc lớn hơn bên trong, tạo nên một cấu trúc phòng thủ kiên cố và thông minh.

Đợt khai quật này được thực hiện tuân thủ đầy đủ các quy trình nghiên cứu khảo cổ, với các tư liệu được lưu giữ cẩn thận qua bản ảnh, bản vẽ mô tả. Đáng chú ý, hố khảo cổ đã được số hóa bằng công nghệ Scan 3D, mở ra khả năng tái dựng và nghiên cứu chuyên sâu hơn trong các giai đoạn tiếp theo.

Điều này không chỉ giúp bảo tồn dữ liệu một cách tối ưu mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà khoa học trong việc phân tích và hiểu rõ hơn về di tích.

Những kết quả từ cuộc khai quật tường thành Dền ở Ninh Bình năm 2025 đã phần nào làm sáng tỏ kỹ thuật, cách thức và niên đại xây dựng, từ đó giúp chúng ta hiểu thêm về chức năng và đóng góp của tường thành Dền trong tổng thể kinh đô Hoa Lư.

Tại Hội thảo, 5 ý kiến tham luận của các chuyên gia, nhà khoa học và nhà quản lý đã làm sâu sắc thêm những vấn đề lịch sử của kinh thành Hoa Lư nói riêng và tỉnh Ninh Bình nói chung.

Trên cơ sở tiếp thu những ý kiến này, đoàn công tác sẽ khẩn trương hoàn thiện báo cáo sơ bộ và báo cáo tổng thuật về kết quả khai quật. Đây sẽ là cơ sở quan trọng để báo cáo UBND tỉnh Ninh Bình và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo quy định.

Kết quả của Hội thảo và nghiên cứu chuyên sâu về tường thành Dền sẽ là nền tảng cho các đơn vị chuyên môn và tư vấn trong việc lập chủ trương đầu tư dự án bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích tường thành Dền.

Mục tiêu cuối cùng là bảo tồn và phát huy giá trị di tích, đồng thời phục vụ phát triển du lịch và công nghiệp văn hóa của địa phương, đảm bảo các luận cứ khoa học và tính xác thực của di tích.

Việc "lộ diện" những bí ẩn của tường thành Dền không chỉ mở ra cánh cửa mới cho nghiên cứu lịch sử mà còn góp phần quan trọng vào việc gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa quý báu của dân tộc.

Hố khai quật tường thành Dền thôn Chi Phong, xã Trường Yên, thành phố Hoa Lư. Ảnh: CBVH Trường Yên cấp

×