Gia đình đáng kính: Ông là PGS tài giỏi có đề thi Olympic Toán quốc tế, 3 con gái là lãnh đạo trường, cháu nối nghiệp

Gia đình 3 thế hệ đáng kính PGS Văn Như Cương

Ngày 20/11 là dịp kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam. Với gia đình PGS Văn Như Cương, đây còn là khoảnh khắc sâu sắc để cả nhà, cả trường cùng ngồi lại tưởng nhớ người thầy, người cha, người ông đáng kính – người đã dành trọn cuộc đời cho giáo dục.

Gia đình Nhà giáo Văn Như Cương được nhiều người nhắc đến là gia đình nhà giáo tiêu biểu của Thủ đô.

Trao đổi với PV báo Dân Việt về cảm xúc nhân dịp 20/11 năm nay, cô Văn Liên Na, Phó hiệu trưởng Trường THCS - THPT Lương Thế Vinh, cơ sở Tân Triều, Hà Nội chia sẻ: "Ngày 20/11 hàng năm, đối với những người làm trong ngành giáo dục, là một dịp để chúng tôi có những giây phút lắng đọng, nhìn lại một chặng đường đã qua. Đó là khoảng lặng để thấy rằng hành trình làm giáo dục, dù không hề dễ dàng, nhưng vô cùng đáng quý và đáng trân trọng.

Trong ngày truyền thống này, chúng tôi luôn thấy niềm vui, sự tri ân từ các thế hệ học trò, từ các bậc phụ huynh. Tuy nhiên, đối với mỗi nhà giáo, ý nghĩa sâu sắc nhất của ngày 20/11 chính là cơ hội để tự nhìn nhận lại chặng đường mình đã đi, những nỗ lực đã bỏ ra, và cảm thấy rằng tất cả đều xứng đáng. Điều đó tiếp thêm động lực, sự tự tin để chúng tôi tiếp tục cống hiến.

Về thầy Văn Như Cương, dù thầy đã đi xa đã 7, 8 năm, nhưng vào mỗi dịp 20/11, gia đình và nhà trường vẫn luôn tưởng nhớ thầy. Trước ngày 20/11, các thầy cô giáo và học sinh thường lên mộ thầy để thắp hương, báo cáo thành quả của một năm học. Đặc biệt, vào ngày này, các em học sinh đều có những bức thư tay gửi đến thầy. Đại diện học sinh cùng các thầy cô sẽ lên mộ thầy, mang theo những bức thư đó.

Với gia đình tôi, chúng tôi cũng luôn đồng hành cùng các thầy cô và các em học sinh trong các hoạt động tưởng nhớ thầy. Trong gia đình, chúng tôi cũng có những buổi quây quần bên bàn thờ của ông, như một cách để tâm sự, chia sẻ, cảm nhận sự hiện diện của ông".

PGS Văn Như Cương (Hiệu trưởng trường THPT Lương Thế Vinh, Hà Nội) qua đời sáng 9/10/2017, ở tuổi 80 sau khoảng thời gian chống chọi với bệnh tật để lại niềm tiếc thương không chỉ với bao thế hệ học trò, các thầy cô giáo mà cả cho những người quan tâm đến sự nghiệp giáo dục nước nhà. Thầy là nhà giáo được rất nhiều thế hệ học sinh kính trọng không chỉ ở năng lực chuyên môn mà còn người truyền lửa cho lớp học trò bởi sự ham học, ý chí vươn lên, nghị lực sống.

Thầy Văn Như Cương, sinh năm 1937, tại làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu (cũ), tỉnh Nghệ An. Như ông từng chia sẻ, ở cái làng nhỏ nơi mình sinh ra có nhiều người đỗ đạt nên dường như một điều mặc định, cứ hễ là đàn ông thì đa phần sống bằng nghề "gõ đầu trẻ" còn phụ nữ quanh năm dệt vải.

Cái nghiệp "gõ đầu trẻ" đã gắn liền với gia đình ông qua nhiều thế hệ, không ai bảo ai nhưng tất cả dường như đều chọn chung một nghề. Ông cụ thân sinh là giáo viên trường làng, 4 trong 6 anh chị em của ông đều nối bước cha đứng trên bục giảng.

Bước ngoặt trong sự nghiệp của ông là khi theo học chương trình nghiên cứu sinh ngành toán học tại Viện Toán học, Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô cũ và bảo vệ thành công luận án Phó Tiến sĩ vào năm 1971. Sau khi về nước, ông làm giảng viên, công tác tại bộ môn Hình học trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Sư phạm Vinh.

Cả cuộc đời, thầy Văn Như Cương đã cống hiến cho sự nghiệp phát triển của ngành Giáo dục. Thầy là người đầu tiên khởi xướng thành lập loại hình trường phổ thông tư thục đầu tiên ở Việt Nam. Trường THPT Lương Thế Vinh do thầy thành lập năm 1989 hoạt động rất có hiệu quả cho đến nay. Học sinh của trường học tập và rèn luyện rất có nền nếp, tỷ lệ học sinh thi đỗ vào các trường đại học công lập có uy tín rất cao.

Thầy là thành viên Hội đồng giáo dục quốc gia Việt Nam, được Chính phủ công nhận chức danh Phó Giáo sư. Thầy Văn Như Cương còn chủ biên và trực tiếp biên soạn hơn 60 đầu sách giáo khoa, sách tham khảo phổ thông và giáo trình đại học về chuyên ngành hình học, tác giả bộ sách giáo khoa hình học phổ thông (chương trình nâng cao) của Việt Nam. Thầy cũng có bài toán được sử dụng làm đề thi Olympic Toán quốc tế.

Thầy vẫn thường dạy học trò: “Làm gì thì làm, trước hết phải là người tử tế! Phải luôn trung thực đừng dối trá, hãy vị tha đừng vị kỉ, hãy hòa đồng đừng đố kỵ, hãy cao thượng đừng thấp hèn, hãy độc lập suy nghĩ đừng a dua bầy đàn, hãy nói lời thanh cao đừng buông câu tục tĩu”.

PGS Văn Như Cương: Người cha vừa nghiêm khắc vừa nhân hậu

Chia sẻ thêm về PGV Văn Như Cương, cô Văn Liên Na cho biết: "Trong những dịp này, tôi thường nhớ lại những lời dạy của bố, những kỷ niệm vui buồn với bố. Có lẽ, kỷ niệm sâu sắc nhất là khi tôi đứng trước quyết định thi vào ngành Công an. Khi đó, bố đã hỏi tôi: "Con đã nghiên cứu kỹ chưa? Con chỉ cảm thấy qua hình ảnh người công an trong phim ảnh, hay đã thực sự tìm hiểu?". Lời bố nói đã khiến tôi suy nghĩ: "Mỗi nghề đều có đối tượng làm việc riêng. Cảnh sát làm việc với con người, kỹ sư với máy móc, bác sĩ với bệnh nhân. Còn nghề giáo, chúng ta làm việc với con người – tạo nên những con người đẹp đẽ và hoàn thiện nhất". Chính câu nói này đã thôi thúc tôi thay đổi quyết định, chọn ngành Sư phạm. Đó là một bài học vô giá mà bố đã truyền dạy".

Cô Na cho biết, cô với bố có rất nhiều kỷ niệm. "Ông không chỉ là người thầy đầu tiên, mà còn là người bố, vừa thân yêu, nghiêm khắc nhưng cũng rất nhân hậu. Tôi nhớ có lần, ngay từ những ngày đầu thành lập trường, khi thấy cách giáo viên góp ý học sinh, ông đã nhắc nhở: "Chúng ta có thể phê bình học sinh, nhưng không nêu tên học sinh cá biệt trước phụ huynh tại các buổi họp. Những vấn đề này cần được trao đổi riêng". Quan điểm nhân văn này của thầy đã được nhà trường gìn giữ và phát triển suốt hơn 30 năm qua, đi trước cả những quy định của Bộ Giáo dục về vấn đề này. Triết lý giáo dục của thầy cho đến ngày nay vẫn còn nguyên giá trị".

Về việc đặt tên cho ba người con gái của thầy Văn Như Cương cũng ấn tượng vì mỗi cái tên đều mang một ý nghĩa đặc biệt. Cô Na cho hay, cô tên là Liên Na, xuất phát từ "Nghệ An" (chữ N) và "An" (chữ A) - nơi cô sinh ra và lớn lên, còn "Liên" là hoa sen. Người con thứ hai của PGS Cương tên là Quỳnh Giao, lấy cảm hứng từ câu Kiều. Còn con gái thứ ba tên là Thùy Dương, gắn liền với kỷ niệm thời gian thầy học nghiên cứu sinh tại Nga, nơi có loài cây Thùy Dương.

Hiện tại, các con cháu của PGS Văn Như Cương đều tham gia công tác giáo dục. Cô Văn Thùy Dương, Văn Quỳnh Giao, Văn Liên Na thay nhau lãnh đạo 2 cơ sở của Trường THCS - THPT Lương Thế Vinh. Các cháu của PGS Cương sau khi học xong đại học trong nước hay đi du học về cũng tiếp tục sự nghiệp giáo dục tại trường.

×