GS.AHLĐ Nguyễn Anh Trí đề xuất 3 giải pháp tiến tới miễn viện phí toàn dân

Miễn viện phí không chỉ là định hướng chiến lược mà còn là mục tiêu ngành y tế quyết tâm thực hiện

Mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có buổi làm việc với đại diện Đảng uỷ Chính phủ và các ban, bộ, ngành Trung ương về đánh giá kết quả thực hiện các nghị quyết của Trung ương về công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân và định hướng công tác thời gian tới. Tại đây, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh phấn đấu để mỗi người dân được khám sức khỏe định kỳ ít nhất một lần mỗi năm và tiến tới miễn viện phí toàn dân giai đoạn 2030-2035.

Tổng Bí thư lưu ý, đẩy nhanh tiến độ các nhiệm vụ chuyển đổi số trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ nhân dân, sớm hoàn thành sổ sức khoẻ điện tử trên toàn quốc, triển khai bệnh án điện tử, kết nối đồng bộ dữ liệu sức khoẻ; chia sẻ, công nhận và sử dụng kết quả khám, điều trị giữa các cơ sở khám, chữa bệnh, giữa các ngành, các cấp... Bộ Y tế nghiên cứu, đánh giá Đề án về mô hình cơ sở dữ liệu số tích hợp quá trình phát triển của từng cá nhân để triển khai thực hiện nếu phù hợp và hiệu quả.

Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo Đảng ủy Chính phủ xây dựng đề án từng bước giảm gánh nặng chi phí y tế, tiến tới miễn viện phí toàn dân trong giai đoạn 2030–2035, với kinh phí dự kiến khoảng 30.000 tỷ đồng mỗi năm.

Miễn viện phí là một trong những chính sách lớn thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Đây là mục tiêu cụ thể, giàu tính nhân văn, thể hiện rõ bản chất ưu việt trong xây dựng một hệ thống y tế phục vụ nhân dân.

Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với PV Dân Việt, GS. AHLĐ Nguyễn Anh Trí - Bác sĩ cao cấp, Thầy thuốc nhân dân, thành viên Uỷ ban xã hội của Quốc hội nhấn mạnh, đây không chỉ là định hướng chiến lược mà còn là mục tiêu ngành y tế quyết tâm thực hiện một chính sách giàu tính nhân văn, cụ thể hóa quan điểm “dân thụ hưởng” trên nền tảng phát triển bền vững đất nước.

Theo GS Nguyễn Anh Trí, Việt Nam hiện đã hội tụ đầy đủ điều kiện để tiến tới miễn viện phí: kinh tế phát triển, thu nhập bình quân đầu người tăng cao, đất nước hòa bình, ổn định, đủ năng lực ứng phó với thiên tai, dịch bệnh.

Cùng với đó, nhận thức của người dân về chăm sóc sức khỏe ngày càng được nâng cao, hệ thống y tế cải thiện rõ rệt cả về cơ sở vật chất lẫn trình độ khoa học – công nghệ. Hệ thống chính sách, pháp luật cũng ngày càng hoàn thiện. Những yếu tố này là nền tảng vững chắc để hiện thực hóa mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn dân.

“Miễn viện phí toàn dân là bước nối tiếp chính sách miễn học phí cho học sinh công lập, tạo dấu ấn tích cực trong an sinh xã hội. Tuy nhiên, so với giáo dục – nơi có thể dự báo tương đối ổn định số lượng học sinh thì ngành Y tế lại đối mặt với nhiều biến số khó lường. Tình trạng sức khỏe con người không thể dự đoán trước. Các bệnh nặng, mãn tính như ung thư, suy tủy xương, bệnh lý miễn dịch... đòi hỏi điều trị dài hạn, tốn kém. Ngay cả với cùng một bệnh, chi phí điều trị cũng có thể chênh lệch lớn tùy vào diễn tiến và phương pháp điều trị”, GS Trí nêu rõ.

Ngoài ra, GS Trí cho hay, chi phí y tế còn phụ thuộc vào trình độ chuyên môn, công nghệ áp dụng và số lượng kỹ thuật sử dụng. Các kỹ thuật cao như ghép tế bào gốc có thể tiêu tốn từ 1 đến 10 tỷ đồng, đặt ra áp lực lớn cho ngân sách.

Ông Trí nhấn mạnh, khác với giáo dục, y tế chứa nhiều yếu tố bất định. Do đó, việc triển khai miễn viện phí cần có lộ trình hợp lý, linh hoạt và bám sát thực tiễn để đảm bảo tính khả thi và bền vững.

Miễn viện phí toàn dân: Cần lộ tình cụ thể nhưng có thể thực hiện ngay với nhóm ưu tiên

Để chủ trương miễn viện phí sớm đi vào thực tế, GS.TS Nguyễn Anh Trí đề xuất đầu tiên cần tăng cường vai trò của bảo hiểm y tế (BHYT). Nếu toàn dân đều có thẻ BHYT, đặc biệt là các nhóm yếu thế, người nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi, người có công..., thì người dân sẽ được bảo vệ trước gánh nặng chi phí y tế.

Giải pháp thứ hai là phân nhóm đối tượng hỗ trợ theo lộ trình. Ưu tiên đầu tiên là bệnh nhân mắc bệnh nặng, mãn tính cần điều trị dài hạn. Tiếp theo là các hộ nghèo, người có công – có thể hỗ trợ từ năm 2026–2027. Các nhóm còn lại như học sinh, người lao động, cán bộ, công chức có thể triển khai từ năm 2028–2030.

“Nếu thực hiện theo lộ trình rõ ràng, chắc chắn và bài bản, chính sách miễn viện phí sẽ thành công”, ông Trí khẳng định.

Giải pháp thứ ba ông cho rằng cần củng cố hệ thống y tế cơ sở, đảm bảo chất lượng khám chữa bệnh, không để thiếu thuốc, vật tư y tế, trang thiết bị. Đồng thời, hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường giám sát và điều chỉnh kịp thời những chính sách chưa phù hợp.

“Gợi ý của Tổng Bí thư về miễn viện phí toàn dân từ năm 2030 là mong mỏi lớn của người dân và đội ngũ y bác sĩ – một bước tiến quan trọng hướng tới công bằng và phát triển bền vững”, GS.TS Nguyễn Anh Trí nhận định.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho hay, hiện tại, ngành y tế đang định hướng sửa đổi Luật Bảo hiểm y tế, để cụ thể một số nội dung tiến tới khám, chữa bệnh miễn phí cho người dân theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, trong đó có nhiều nội dung tập trung khám, chữa bệnh cho người dân, đặc biệt là khám, chữa bệnh để sàng lọc, phát hiện sớm một số bệnh nguy hiểm.

Về định hướng từ năm 2026 - 2030, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, dự kiến 90% người dân được tiếp cận đầy đủ dịch vụ dự phòng bệnh tật, nâng cao sức khỏe, tiêm chủng vaccine đầy đủ theo độ tuổi, đối tượng, chăm sóc sức khỏe ban đầu, sức khỏe sinh sản, sức khỏe bà mẹ, trẻ em, sức khỏe tâm thần, y tế học đường, sàng lọc nguy cơ sức khỏe, khám sức khỏe định kỳ, quản lý bệnh mạn tính, khám bệnh, chữa bệnh đa khoa tổng quát, y học gia đình ngay từ y tế cơ sở.

100% người dân được khám sức khỏe định kỳ ít nhất mỗi năm một lần, được lập sổ sức khỏe điện tử để quản lý sức khỏe trong suốt vòng đời, được sống trong môi trường xanh, sạch, bảo đảm an toàn thực phẩm, chế độ dinh dưỡng hợp lý; người cao tuổi, người khuyết tật, người yếu thế được quan tâm, chăm sóc xã hội.

Ông Thuấn ước tính, 100 triệu người dân, chi phí mỗi lần khám khoảng 250.000 đồng thì số tiền chi ra để khám sức khỏe định kỳ cho người dân mỗi năm một lần là khoảng 25.000 tỷ đồng/năm.

Giai đoạn từ 2031-2035, Bộ Y tế sẽ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, từng bước triển khai chính sách miễn phí chăm sóc sức khỏe toàn dân. Mục tiêu đến năm 2045 là người dân không còn phải thanh toán thêm khi sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh BHYT, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia hàng đầu về bảo đảm an sinh y tế.

×