Hà Nội: Cát tặc lộng hành và những mánh khóe "thời Covid-19"

Sáng 8/12, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Kỳ họp thứ 18 HĐND TP.Hà Nội, vấn đề cát tặc, khai thác cát trái phép làm "nóng" nghị trường.

Có hay không tình trạng bảo kê cát tặc?

Đại biểu Nguyễn Kim Dung (tổ ĐB huyện Gia Lâm) nêu tình trạng cát tặc trên sông Cà Lồ đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân. ĐB đặt câu hỏi cho Trưởng công an huyện Sóc Sơn về việc kiểm tra việc này trên xã Xuân Thu và có hay không tình trạng "bảo kê"?

Đại biểu Dương Thị Hằng đặt câu hỏi cho lãnh đạo xã Xuân Đình (Phúc Thọ) về việc có tình trạng khai thác cát sỏi trái phép. Lãnh đạo xã, huyện đã xử lý như thế nào?.

Trong khi đó, đại biểu Trần Thị Vân Hoa đặt câu hỏi với lãnh đạo huyện, công an huyện Đan Phượng về việc tồn tại việc khai thác cát sỏi trái phép tại 6 xã ven sông Hồng, có tình trạng lộng hành, coi thường pháp luật.

Trả lời chất vấn, ông Nguyễn Xuân Tín, Chủ tịch UBND xã Xuân Đình, huyện Phúc Thọ cho biết, sông Hồng chảy qua địa bàn xã Xuân Đình nên bị cát tặc nhòm ngó. 

Thời điểm cát tặc lộng hành cao điểm nhất là giai đoạn 2018-2019. "Cát tặc ồ ạt đến xã đến khai thác cả ngày cả đêm, như một công trường, tàu cuốc, tàu hút cát rất nhiều", ông Tín nói.

Chủ tịch UBND xã Xuân Đình cho hay, sau khi báo cáo lực lượng chức năng truy quét, xử lý, đến cuối năm 2019, tình trạng khai thác cát cơ bản chấm dứt, nhưng trong năm 2020, một số tàu cuốc lại đến, khai thác vào ban đêm, quy mô nhỏ hơn, chỉ khoảng 1-2 tàu cuốc. Huyện và xã đã ra quân quyết liệt, đến nay cơ bản chấm dứt nhưng mấy đêm gần đây vẫn có 1-2 tàu khai thác từ 21 giờ đêm đến 4-5 giờ sáng.

"Chúng khai thác 1-2 ngày lại nghỉ, và việc khai thác cát giữa dòng sông Hồng, công an huyện và xã không được trang bị lực lượng và phương tiện chuyên dụng để có thể ngăn chặn triệt để", ông Tín cho hay.

Trước tình trạng trên, người đứng đầu chính quyền xã Xuân Đình nhấn mạnh, nhân dân trên địa bàn rất bức xúc, giai đoạn 2018-2019, Chủ tịch xã rất áp lực. Nhân dân mua trống, mua kèn, bật đèn để đuổi cát tặc. Không đuổi được thì mang vào nhà Chủ tịch xã gõ nên rất áp lực.

"Vừa rồi chúng tôi cảm ơn công an thành phố, chứ nếu không thì không dập được tình trạng này. Sông Hồng chảy qua địa bàn xã rất đẹp, như con gái 18, nên cát tặc cứ nhòm ngó ngày đêm", vị này nói thêm.

Ông Doãn Trung Tuấn, Chủ tịch UBND huyện Phúc Thọ khẳng định, tình trạng khai thác trái phép như công trường vào ban ngày đã chấm dứt, song vẫn còn tình trạng khai thác cát trái phép vào buổi đêm.

Cũng theo ông Tuấn, Phúc Thọ giáp ranh với Vĩnh Phúc, hiện địa giới hành chính trên sông chưa được xác định, nên vẫn có tình trạng tàu thuyền ban ngày đỗ ở bên Vĩnh Phúc, ban đêm sang Phúc Thọ để hút cát sỏi.

Việc truy tố gặp nhiều khó khăn

Trưởng Công an huyện Đan Phượng Nguyễn Văn Khanh cho biết, từ 2018 đến nay, huyện bắt giữ 42 vụ, 42 đối tượng khai thác cát trái phép; khởi tố, truy tố 2 đối tượng. Từ năm 2018 đến nay lực lượng chức năng đã bắt giữ 42 đối tượng vi phạm, tịch thu hàng tỷ đồng, trong đó khởi tố 2 đối tượng; riêng năm nay đã xử lý 7 vụ với 7 đối tượng, xử phạt gần 200 triệu đồng. Tuy nhiên trong thời gian Covid-19, nhiều đối tượng lợi dụng khai thác cát trái phép.

Vị này cho rằng, đến nay, chế tài xử lý các đối tượng này rất khó, vì phải chứng minh được việc thu lợi bất chính trên 100 triệu đồng mới khởi tố được, nên còn ít tính răn đe. Cùng đó, hiện nay phương tiện, lực lượng trang bị cho đơn vị chức năng để thực hiện việc xử lý các đối tượng khai thác cát sỏi trái phép này còn chưa đảm bảo.

Chủ tịch UBND huyện Đan Phượng Nguyễn Hữu Hoàng cho biết, bản thân Chủ tịch huyện đã cùng lực lượng công an trực tiếp đi kiểm tra. Với sự phối hợp với các lực lượng tăng cường kiểm tra, xử lý, hiện nay việc khai thác cát trên địa bàn huyện đến nay giảm rất nhiều. Những người khai thác cát chủ yếu gia đình khó khăn, việc truy tố cũng gặp khó khăn, huyện đã mời các cơ quan tư pháp của TP vào cuộc.

"Trên địa bàn Đan Phượng có 15km sông Hồng chảy qua, giao thông đường thủy rất tấp nập, tàu thuyền dày đặc. Tàu chở cát chạy qua, nếu không có lực lượng chức năng lại thả vòi xuống lòng sông để hút cát ngay", vị này nêu.

Theo đại tá Nguyễn Thanh Tùng, Phó Giám đốc Công an TP.Hà Nội, các đối tượng khai thác trái phép cát sỏi lòng sông thường xuyên thay đổi quy luật hoạt động, hay lợi dụng ngày nghỉ, đêm tối, rạng sáng để khai thác, thuê người cảnh giới lực lượng chức năng từ xa.

Ở các vùng giáp ranh, khi bị kiểm tra, các đối tượng thường nhổ neo sang địa bàn tỉnh, địa phương giáp ranh, nên khó xử lý theo thẩm quyền.

Phó Giám đốc Công an TP.Hà Nội kiến nghị cần xem xét, phê duyệt quy hoạch tổng thể các bến bãi, mỏ khai thác trên các tuyến sông để thuận tiện quản lý; lực lượng công an sẽ tăng cường kiểm tra, phối hợp với các lực lượng của các tỉnh giáp ranh.

"Công an sẽ nhận trách nhiệm bắt giữ các trường hợp khai thác trái phép. Còn bến bãi là thuộc trách nhiệm của Sở TNMT và các địa phương. Đề nghị tăng cường xử lý phương tiện vi phạm liên quan vấn đề khai thác cát sỏi. Phối hợp, quy trách nhiệm từng đơn vị một, thì sẽ giải quyết dứt điểm được các tồn tại", đại tá Nguyễn Thanh Tùng nói.