Bình luận
0
Mềm môi câu hát của người Tày
Hát ru của người người Tày Bắc Kạn, đặc biệt là người Tày ở xã Giáo Hiệu, huyện Pác Nặm, ngoài việc giúp cho trẻ có giấc ngủ sâu còn là sợi dây gắn kết tình cảm, tình yêu thương giữa người mẹ, người chị, người bà với con trẻ.
Ba thế hệ nhà bà Ma Thị Châm (thôn Cốc Lào, xã Giáo Hiệu, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn) hát ru bằng tiếng Tày cho bé ngủ. Ảnh: Chiến Hoàng
Trong đời sống văn hóa Tày, tiếng ru được cất lên bất kỳ đâu, từ không gian trong nhà đến ngoài trời. Ngay cả khi đi nương, đi rẫy, bẻ ngô, xuống đồng, lời ru ngọt ngào vẫn theo chân các bà, các chị vọng lan. Tiếng ạ ời thể như dòng sữa nuôi dưỡng tâm hồn những đứa trẻ và là mối liên hệ gần gũi, sâu sắc nhất trong các gia đình Tày.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng Phòng Văn hóa thông tin huyện Pác Nặm cho biết, nội dung các bài hát ru của người Tày thường là những câu chuyện kể về sinh hoạt thường nhật. Và ở đó luôn có sự hiện diện của một vài thức quà quê cho những đứa trẻ chăm ngoan, có thể chỉ là con muồm muỗm, con chim nhỏ hay quả dưa nương, nhưng lại là sự biểu hiện sâu sắc tình yêu thương của người lớn dành cho những đứa trẻ.
Chị Lự Thị Huệ (thôn Cốc Lào, xã Giáo Hiệu, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn) ru nựng trẻ ở không gian ngoài trời. Ảnh: Chiến Hoàng
Để tìm hiểu, cũng là để được một lần đắm chìm trong những lời ru Tày ngọt ngào của các bà, các mẹ, chúng tôi tìm đến thôn Cốc Lào (xã Giáo Hiệu, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn) nơi được cho là có khá nhiều người còn biết hát ru bằng ngôn ngữ Tày.
Tại nhà bà Ma Thị Châm, trời còn sớm sương, trên nhà, dưới bếp đã rộn rã tiếng nói cười. Nhà bà Châm hôm nay đón khách xa về. Con dâu, các cháu bà Châm cùng mấy cậu trai lúc này cũng đã lục tục tay dao, tay thớt, bếp núc ra vào đón khách đường xa.
Trên nhà, lúc này bà Châm đang bận nựng đứa cháu ngoại. Có lẽ bén hơi người lạ, đứa bé cứ ngằn ngặt khóc. Bà Châm ngồi bên lặng lẽ đưa nôi rồi khe khẽ cất tiếng ru. Ngôi nhà sàn ba gian hai chái, mọi ồn ã lúc này chừng ngưng cả lại, lời ru của bà Châm như dòng suối mát cứ vậy nhẹ lan từ nhà xuống bếp, lan lên cả đồi ngô đang kỳ thu hoạch phía sau nhà.
Lời hát ru của người Tày ở thôn Cốc Lào (xã Giáo Hiệu, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn) thường là những câu chuyện liên quan đến đồng ruộng, học hành, hay ngóng đợi quà khi người lớn đi làm về. Ảnh: Chiến Hoàng
Đứa trẻ vẫn khóc chưa ngưng, ông Mã Văn Ly lúc này cũng đã đến bên cất tiếng ru cùng bà Châm. Hai thanh âm lúc đục trầm khi thanh thoát, mềm mại như ngọn lửa hồng cứ vậy mà cuốn bện vào nhau. Chừng lúc lâu bé con đã chìm vào giấc ngủ. Bà Châm bảo, bé khó ngủ nên nhiều khi cả nhà phải thay phiên nhau ru giúp bé có giấc ngủ sâu.
Chia sẻ về thể hát ru của đồng bào Tày nơi đây, bà Châm cho biết, những bài hát ru thường là những bài có vần nhịp giống thơ thất ngôn. Nội dung thì phong phú lắm.
Nói rồi bà cất tiếng ru để chúng tôi hình dung thêm, lời rằng: Ứ, ứ noọng nòn… nòn đắc, nòn đí/Nòn tắng pí pây rẩy au qua/Nòn tắng mé pây nà au luồm/Luồm noọng đảy slong boóc/Nộc choóc đảy slong tua/Tua nớng pây nhọm mây/Tua nớng dú đăng phầy hẩư mé. Tạm dịch: Ứ.. ứ em ngủ, ngủ cho say/ Ngủ đợi chị đi rẫy thu dưa/Ngủ đợi mé (mẹ) ruộng thưa bắt muỗm/Muỗm bắt được hai ống/Chim bắt được hai con/Một con đi nhuộm vải/Con còn lại ngồi đun bếp giúp mẹ…
Ông Mã Văn Ly (thôn Cốc Lào, xã Giáo Hiệu, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn) ngồi đưa nôi ru cho cháu ngoại say giấc. Ảnh: Chiến Hoàng
Nói về việc học hát ru, bà Châm chia sẻ: "Cũng chẳng có ai dạy đâu, nghe nhiều từ bé mà thấm, rồi tự nhiên biết ru thôi. Thế hệ chúng tôi ai cũng vậy cả".
Giống như bà Châm, chị Lự Thị Huệ - con dâu bà Châm cũng nghe nhiều thành quen, thành thân thuộc và rồi khi nựng trẻ thì những âm điệu, những lời ru từ đâu cứ vậy kéo về mà hát đến mềm môi.
Người truyền thừa hát ru của người Tày
Nhiều ý nghĩa là vậy, thế nhưng hát ru của người Tày Pác Nặm hiện giờ đây đang đứng trước nguy cơ mai một. Để "gia tài" ngồn ngộn chất đời sống, đậm nét văn hóa tộc người ấy không bị rơi vào quên lãng, những người già trong cộng đồng Tày tại xã Giáo Hiệu, huyện Pác Nặm hôm nay đang miệt mài, nỗ lực truyền dạy lại cho thế hệ trẻ với mong muốn lưu giữ, phát huy giá trị truyền thống văn hóa Tày cho muôn đời sau.
Ông Mã Văn Ly (thôn Cốc Lào, xã Giáo Hiệu, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn) bộc bạch, dân tộc Tày sắp mai một thể hát ru và lượn cọi rồi. Đã lâu người ta không dùng đến những bài hát ru cho trẻ. Nhưng vào khoảng hai năm gần đây, hát ru đã bắt đầu trở lại trong đời sống văn hóa tinh thần của người Tày.
"Với đà này, sẽ không còn lo hát ru, lượn cọi của người Tày bị mất nữa. Nhất là khi ngành văn hóa, chính quyền địa phương cũng đang tích cực vào cuộc để bảo tồn thể hát độc đáo này" - ông Ly khẳng định.
"Cùng với nỗ lực của những người tâm huyết với loại hình hát ru của người Tày, ngành văn hóa tỉnh Bắc Kạn cũng đã vào cuộc, lập hồ sơ để hát ru của người Tày được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp tỉnh".
(Ông Nông Khánh Hoàn, Giám đốc Bảo tàng tỉnh Bắc Kạn)
Là người tâm huyết với thể hát ru của đồng bào Tày, bà Hoàng Thị Mỵ (thôn Khuổi Lè, xã Giáo Hiệu, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn) sau những giờ lao động vất vả trên nương, trên rẫy hay ngoài đồng ruộng lại tất bật truyền dạy thể hát ru độc đáo của người Tày cho con cháu và người dân trong bản.
Không gian truyền dạy của bà Mỵ cũng rất đa dạng, lúc thì trong nhà, khi dưới bếp, ngoài sàn, thậm chí ngay cả khi đang đi đường. Không gian truyền dạy ấy cũng đa dạng như chính không gian thực hành thể hát ru hay lượn cọi của người Tày vậy.
Bà Hoàng Thị Mỵ (ngoài cùng bên phải), thôn Khuổi Lè, xã Giáo Hiệu, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn đang truyền dạy thể hát ru của người Tày cho thế hệ trẻ. Ảnh: Chiến Hoàng
Người ta vẫn bảo bà Mỵ là người truyền thừa "ba không": Không tiền bồi dưỡng, không cần đón đưa, không giấu nghề. Có được chứng kiến bà Mỵ truyền dạy những thể hát dân gian của người Tày mới thấy sự tâm huyết và trách nhiệm ở người "nghệ nhân" này. Để có thể vực lại thể hát ru, có lẽ người truyền thừa Hoàng Thị Mỵ sẽ không chỉ dừng lại ở "3 không".
"Làn điệu hát ru của người Tày đã được truyền lại từ xa xưa, tôi được tiếp nhận từ các cụ. Tôi rất muốn bảo tồn những làn điệu hát ru, do đó tôi luôn dành thời gian truyền dạy cho các con, các cháu để thế hệ sau được biết và có thể ru con, ru cháu theo làn điệu mà các ông bà xưa để lại" - bà Mỵ chia sẻ.
Thôn Cốc Lào, xã Giáo Hiệu khi chúng tôi rời bước chân, phía xa, trên sàn phơi của ngôi nhà bà Châm, bà Hoàng Thị Mỵ vẫn đang miệt mài truyền dạy những lời ru ngọt ngào cho những đứa trẻ của thôn. Những lời ru ấy cứ vậy mà theo từng nhịp bước chân chúng tôi xuống núi.
Đại diện thường trực lâm thời của châu Âu trong OSCE Maxim Buyakevich nói với RIA Novosti rằng, toàn thể châu Âu trong OSCE đang đề xuất Nga đầu hàng.
Chia sẻ
Trong nỗ lực xây dựng đô thị thông minh của TPHCM, xây dựng nông thôn mới của các địa phương cấp xã, phường đóng vai trò nền tảng. Phóng viên Báo Dân việt đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Hữu Thành, Chủ tịch UBND xã Minh Thạnh, TPHCM (địa phận huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương trước đây) về việc xây dựng nông thôn mới gắn với chuyển đổi số.
Chia sẻ
LĐBĐ châu Á (AFC) đang nghiên cứu một bước đi mang tính chiến lược khi xem xét tổ chức AFC Nations League, giải đấu được xây dựng theo mô hình tương tự UEFA Nations League tại châu Âu.
Chia sẻ
Chỉ còn khoảng 2 tháng nữa là đến Tết Bính Ngọ 2026, nhưng không khí tại các vùng trồng quất, đào nổi tiếng ở Hà Nội như Nhật Tân, Tứ Liên vẫn khá trầm lắng. Khác với mọi năm, khi thời điểm này khách đã tấp nập hỏi mua, đặt cọc giữ cây, thì năm nay nhiều nhà vườn ngậm ngùi thừa nhận vườn vẫn vắng khách, trong khi chi phí sản xuất đội lên từng ngày.
Chia sẻ
Ngày 19/12, tại xã Xuân Trúc, tỉnh Hưng Yên, Công ty Cổ phần Viglacera Hưng Yên phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng cho các hộ dân thuộc phạm vi Dự án xây dựng và kinh doanh hạ tầng Khu công nghiệp (KCN) số 01–Giai đoạn 1.
Chia sẻ
Sau đợt mưa lũ lịch sử cuối tháng 10, đầu tháng 11, xã Trà Leng (TP Đà Nẵng) oằn mình gánh chịu những thiệt hại nặng nề. Hàng chục hộ dân lâm vào cảnh mất nơi ở, cuộc sống vô cùng khó khăn khi Tết đang cận kề.
Chia sẻ
Giá vàng hôm nay 22/12, vàng SJC bất động còn vàng nhẫn chỉ giảm nhẹ ở thương hiệu Bảo Tín Minh Châu. Dự báo, thị trường trong nước tiếp tục theo xu hướng tăng của thế giới.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Ưu tú Phi Điểu chạy show ở tuổi U100, Lan Ngọc bị yêu cầu kể tên 3 người yêu cũ trong gameshow, Hương My Bông xác nhận bản quyền ca khúc bị cho là do AI sáng tác... là những tin showbiz nổi bật nhất trong 24h qua.
Chia sẻ
Chia sẻ
Timur Mindich, một doanh nhân và cộng sự của ông Zelensky, người đã trốn khỏi Ukraine và là bị cáo trong vụ án tham nhũng cấp cao của Cục Chống Tham nhũng Quốc gia Ukraine (NABU) liên quan đến lĩnh vực năng lượng, đã được các nhà báo Ukraine tìm thấy ở Israel, theo báo cáo của tờ " Ukraine Pravda ", dẫn lời các phóng viên của mình.
Chia sẻ
Theo người xưa, 4 cây cảnh này khỏe mạnh và dễ trồng, tượng trưng cho sự giàu có, thịnh vượng và may mắn, trồng trong nhà cả năm dư thừa của cải.
Chia sẻ
Trước tình hình thời tiết diễn biến cực đoan, nền nhiệt giảm sâu có thể kèm theo hiện tượng sương muối và băng giá, ngành nông nghiệp tỉnh Lào Cai cùng các địa phương đã đồng loạt triển khai phương án bảo vệ sản xuất, hướng dẫn người dân che chắn chuồng trại và chăm sóc cây trồng đúng kỹ thuật nhằm giảm thiểu thiệt hại kinh tế.
Chia sẻ
Trong năm 2025, Nguyễn Văn Đài phát tán hơn 3.500 bài viết, video có nội dung bịa đặt về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; bôi nhọ, hạ uy tín lãnh đạo; xuyên tạc kết quả điều tra các vụ án và công tác nhân sự, gây hoang mang dư luận.
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay 22/12, trên thị trường giao ngay, giá dầu thô thế giới phục hồi mạnh cuối tuần qua và tăng nhanh trở lại sau nhiều phiên lao dốc.
Chia sẻ
Barcelona đã giành chiến thắng 2-0 trước Villarreal tại vòng 17 La Liga và HLV Hansi Flick dành nhiều phát biểu mang tính đánh giá cao thủ môn Joan Garcia thay vì thần đồng Lamine Yamal.
Chia sẻ
Trong các tiêu chí xây dựng nông thôn mới, mỗi xã phải có hợp tác xã hoặc tổ hợp tác hoạt động hiệu quả. Hiện nay, các xã nông thôn mới ở phía Bắc TP.HCM đã thực hiện hiệu quả tiêu chí này; góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và đảm bảo nâng chất xây dựng nông thôn mới.
Chia sẻ
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang lấy ý kiến dự thảo nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, trong đó đề xuất hai phương án áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh K, nhằm tăng tính linh hoạt và tháo gỡ vướng mắc trong xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai.
Chia sẻ
Hà Nội vừa công bố kế hoạch tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua nhà ở xã hội Bamboo Garden đợt 1, giá căn hộ dao động từ 484 - 593 triệu đồng/căn.
Chia sẻ
Xã Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai với xuất phát điểm nhiều khó khăn, chủ yếu phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp. Đến nay, xã phát triển khá đồng bộ giữa nông nghiệp, công nghiệp và thương mại dịch vụ.
Chia sẻ
Hà Nội đang từng bước thông dòng vốn cho nhà ở xã hội khi đề xuất 9 dự án đủ điều kiện tiếp cận tín dụng ưu đãi. Danh sách trải rộng từ nội đô đến ngoại thành, cung cấp hàng nghìn căn hộ trong bối cảnh giải ngân vẫn chậm.
Chia sẻ
Một cuộc khủng hoảng năng lượng đang đến gần không thể tránh khỏi. Việc đáp ứng nhu cầu điện ngày càng trở nên khó khăn, và các thành phố lớn liên tục chìm trong bóng tối. Chính quyền hầu như không còn lựa chọn nào khác. RIA Novosti đưa tin về những gì đang xảy ra ở Ukraine.
Chia sẻ
Thời gian gần đây, do ảnh hưởng của tình hình thời tiết nên giá ớt (giá bán quả ớt tươi) trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp đã tăng kỷ lục. Hiện giá ớt dù có giảm nhẹ, nhưng vẫn neo ở mức rất cao, giúp nông dân trồng ớt có lời tốt.
Chia sẻ
Thường trực Chính phủ yêu cầu tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền địa phương tinh gọn; đặc biệt kiện toàn tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân các cấp phù hợp với đặc thù và yêu cầu quản lý nhà nước tại địa phương.
Chia sẻ
Kiểm điểm trách nhiệm và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với Bộ trưởng, Thứ trưởng được phân công phụ trách dự án, là một trong những nội dung trong Kết luận của Thanh tra Chính phủ tại Dự án đền bù, giải phóng mặt bằng của Đại học Huế. Theo đó, Bộ GD&ĐT đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng công tác theo dõi, kiểm tra, giám sát, đánh giá dự án đầu tư.
Chia sẻ
Đây là câu chuyện "một ông - hai bà" hiếm có, thể hiện sự hy sinh phi thường, lòng trung thành tuyệt đối với Tổ quốc và niềm tin vào lý tưởng cách mạng của Tướng tình báo huyền thoại Đặng Trần Đức (Ba Quốc) và hai người vợ của mình. Cả hai người phụ nữ ấy đều được xem là những anh hùng, chỉ khác là họ đứng sau lưng người lính…
Chia sẻ
Tối 21/12, trước khi phim "Mưa đỏ" lên sóng VTV, đạo diễn đã có những chia sẻ cảm xúc về hành trình đặc biệt của phim và ý nghĩa lớn lao mà ê kíp muốn gửi gắm.
Chia sẻ
Được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt năm 2012, Chùa Keo, xã Vũ Tiên, tỉnh Hưng Yên (trước đây là địa phận huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình) không chỉ là nơi phụng thờ Đức Phật, Thiền sư Không Lộ, mà còn là một “bảo tàng sống” lưu giữ kiến trúc gỗ cổ bậc nhất Việt Nam. Từ tam quan, chùa Phật, đền Thánh cho tới tháp chuông, tất cả tạo nên một quần thể hài hòa, “bề thế hiếm gặp”.
Chia sẻ
Chiến thắng 2-1 trước M.U ở vòng 17 Premier League giúp Aston Villa tiếp tục giữ vững vị trí thứ 3 và tái hiện thành tích đáng nể sau 111 năm.
Chia sẻ
Mùa thu về, trên địa bàn các xã: Trùng Khánh, Đàm Thủy, Đình Phong (tỉnh Cao Bằng) lại khoác lên mình tấm áo vàng của nắng, của gió và của những hạt dẻ chín từ những cây cổ thụ là cây dẻ.
Chia sẻ
Công an tỉnh Đắk Lắk đã bắt giữ, vận động đầu thú 4 đối tượng liên quan vụ dàn cảnh mua bán đá “thiên thạch”, ném ớt bột cướp túi xách chứa 1,5 tỷ đồng.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Chiến Hoàng
