Trước chiến sự Nga - Ukraine, ông Putin đã chọn người thay Zelensky

Tờ Financial Times. (FT) ngày 15/2 - tức là trước khi chiến sự Nga - Ukraine nổ ra, đã có bài viết về Oleg Tsaryov, người mà tờ báo này cho biết, tình báo phương tây đánh giá là có thể trở thành lãnh đạo mới của Ukraine nếu chính quyền Kiev bị lật đổ.

Nga có thể đưa Oleg Tsaryov - và những người khác, lên đứng đầu chính quyền Kiev trong trường hợp Nga tấn công Ukraine - một quan chức tình báo phương Tây nói với Financial Times.

Theo quan chức giấu tên này, Tsaryov là sự lựa chọn khả dĩ của Tổng thống Nga Putin. Tình báo Mỹ đã có thông tin này và chuyển nó cho liên minh tình báo Ngũ Nhãn gồm Mỹ, Anh, Australia, Canada và New Zealand. Đây là một  thông tin trong loạt tin tức tình báo của Mỹ và đồng minh Châu Âu về ý định của ông Putin có hành động quân sự tại Ukraine và dựng lên chính quyền mới thân Nga tại dây. 

Tuy nhiên ông đã phủ nhận thông tin tình báo của Mỹ. “Đây là một tình huống tức cười” - ông nói với FT qua điện thoại đầu tuần qua, trước khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine. “Hãy nhìn tôi Tôi thậm chí không được mời phát biểu trên truyền hình nhà nước Nga vì tôi không đủ quan trọng. Tôi chỉ là giám đốc một viện dưỡng lão ở Yalta”. 

Tsaryov vốn là một chính trị gia Ukraine, một cựu nghị sĩ. Song ông đã từ bỏ sự nghiệp chính trị từ năm 2015 và giờ đây điều hành một viện dưỡng lão kiểu Liên Xô ở thành phố Yalta trên Biển Đen.

Ông sinh ra ở Dnipro miền đông Ukraine. Ông từng là thành viên của Đảng Các vùng (Party of Regions) theo đường lối thân Nga do cựu Tổng thống Viktor Yanukovych dẫn đầu. Ông Yanukovych đã chạy sang Nga năm 2014 sau cách mạng Maidan. 

Sau khi Nga sáp nhập Crimea năm đó và cuộc xung đột ở vùng ly khai tại Donbass đông Ukraine bùng nổ, Tsaryov tranh cử tổng thống với sự hậu thuẫn của Nga, nhưng ông không được ủng hộ ở Ukraine, thậm chí bị một kênh truyền hình ở Kiev mời ra khỏi trường quay và bị đám đông tấn công.  

Ông chạy về Donbass, nơi ông đứng đầu một cơ quan lập pháp tiềm năng có tên là “Quốc hội Novorossia” để thống nhất hai đảng ly khai do Nga ủng hộ.

Sau đó, khi Ukraine cáo buộc ông là ủng hộ ly khai, ông chuyển tới Crimea. Giờ đây Tsyarov nói với FT rằng rõ ràng không có bất cứ cơ hội nào cho ông đứng đầu một cuộc đảo chính. 

Nhưng Tsaryov chưa phải gương mặt ứng cử viên duy nhất. 

Theo FT, hồi tháng 1/2022, Mỹ cáo buộc rằng các đồng minh lưu vong của Viktor Medvedchuk, một chính trị gia thân Nga, người xem ông Putin là bố đỡ đầu cho các con gái của mình, là một cái tên trong danh sách có thể cầm quyền ở Ukraine. 

Nước Anh sau đó cho biết, Yevhen Murayev, một cựu nghị sĩ, người đứng đầu một kênh truyền hình tiếng Nga ở Ukraine mà chính quyền đã cấm 2 tuần trước, cũng là người được cho là sẽ lãnh đạo chính phủ mới. 

Điện Kremlin và ông Murayev đã bác bỏ những cáo buộc này. Người Phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov không trả lời câu hỏi của FT về khả năng đưa Tsaryov lên nắm quyền. 

Các nhà phân tích phương Tây cho rằng Tsaryov còn không nặng ký bằng 2 nhân vật mà tình báo Anh và Mỹ đưa ra trước đó. Brian Mefford, nhà tư vấn chính trị Mỹ ở Ukraine, cho rằng Tsaryov và Murayev đều là “những chính trị gia chống Ukraine độc hại”.

Khi đó Mefford còn cho rằng Mỹ “tung tin tình báo phủ đầu theo thời gian thực vừa để cảnh báo Ukraine vừa khiến người dân Ukraine sốc với một thực tế là tình hình tệ đến mức nào”.

Tiết lộ tình báo về kế hoạch của ông Putin với Ukraine đã gia tăng ngay cả khi các quan chức Kiev bác bỏ nó và cho là phản tác dụng. Tổng thống Volodymyr Zelensky nói rằng có quá nhiều thông tin trên mạng.