Hồ Phủ Tiên: Thành phố bí ẩn dưới đáy hồ và kim tự tháp cao 20m

Ẩn sâu dưới mặt nước tĩnh lặng của hồ Phủ Tiên – một trong những hồ nước ngọt lớn và sâu nhất Trung Quốc – là dấu tích của một thành phố cổ bí ẩn, nơi từng tồn tại một nền văn minh tiên tiến cách đây hơn hai thiên niên kỷ. Những gì còn sót lại dưới đáy hồ không chỉ gợi mở về một thời kỳ phát triển rực rỡ của quá khứ, mà còn đặt ra hàng loạt câu hỏi chưa có lời giải về số phận bi thảm của một thành phố từng một thời huy hoàng.

Hồ Phủ Tiên – Viên ngọc xanh của Vân Nam

Hồ Phủ Tiên nằm trải dài qua các huyện Trừng Giang, Giang Xuyên và Hoa Ninh của tỉnh Vân Nam, Tây Nam Trung Quốc. Với diện tích mặt nước khoảng 212 km² và độ sâu tối đa lên tới 155 mét, Phủ Tiên không chỉ là hồ nước ngọt lớn thứ ba tại Vân Nam mà còn là hồ sâu nhất tỉnh và sâu thứ hai toàn Trung Quốc, chỉ sau hồ Bối Dương ở phía đông.

Hồ Phủ Tiên nổi tiếng với vẻ đẹp nguyên sơ, khí hậu ôn hòa và hệ sinh thái độc đáo. Tuy nhiên, điều thu hút sự chú ý không chỉ là thiên nhiên kỳ vĩ, mà chính là bí ẩn chưa có lời giải nằm dưới làn nước trong xanh – nơi ẩn giấu một thành phố cổ đã ngủ yên hơn 2.000 năm.

Từ xa xưa, cư dân sinh sống quanh hồ đã truyền tai nhau những câu chuyện kỳ bí về một thành phố chìm dưới đáy hồ. Vào những ngày nắng đẹp, khi mặt hồ phẳng lặng như gương, một số người khẳng định rằng họ có thể nhìn thấy hình ảnh mờ ảo của các bức tường đá và tháp nhọn – tựa như một thành phố cổ đang ẩn mình dưới làn nước.

Người dân thường leo lên những ngọn núi gần đó để quan sát, nơi ánh mặt trời chiếu xuống mặt hồ theo một góc đặc biệt khiến bóng dáng của những công trình kỳ lạ dưới đáy nước hiện lên thoắt ẩn thoắt hiện – như những chiếc bóng ma của lịch sử.

Những câu chuyện ấy từng bị xem là truyền thuyết dân gian hoặc ảo ảnh thị giác, cho đến khi khoa học vào cuộc.

Năm 2001, một nhóm khảo cổ học Trung Quốc – với sự hỗ trợ của các phương tiện lặn và công nghệ hiện đại – đã tiến hành khảo sát đáy hồ Phủ Tiên nhằm kiểm chứng những lời đồn đại.

Những gì họ tìm thấy đã gây chấn động giới học giả: dưới đáy hồ là cả một cụm kiến trúc bằng đá trải rộng khoảng 2,4 đến 2,7 km². Trong số đó có một công trình hình kim tự tháp cao hơn 20 mét, dựng bằng những khối đá lớn được chế tác công phu.

Hệ thống các bức tường đá, đường lát và kiến trúc ngầm cho thấy đây không phải là một công trình đơn lẻ, mà là tàn tích của một đô thị cổ có quy mô lớn. Tất cả đều nằm sâu dưới nước, được bảo tồn một cách kỳ lạ qua hàng ngàn năm.

Niên đại và gốc tích: Tàn tích của vương quốc nhà Điền?

Để xác định niên đại của thành phố chìm, các chuyên gia đã sử dụng phương pháp định tuổi carbon (C-14) đối với các vỏ sò bám trên những khối đá. Kết quả cho thấy thành phố có tuổi thọ khoảng 1.750 năm, nghĩa là nó bị nhấn chìm vào khoảng thời kỳ nhà Hán.

Tuy nhiên, theo nhiều nhà khảo cổ và sử học, có nhiều khả năng thành phố cổ này còn lâu đời hơn thế, là phần còn sót lại của nước Điền – một quốc gia cổ từng tồn tại tại vùng đất nay là tỉnh Vân Nam.

Nước Điền xuất hiện vào khoảng thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên và từng là một nước mạnh trong khu vực Tây Nam Trung Hoa. Họ có nền văn minh phát triển rực rỡ, hệ thống giao thương sôi động với Trung Nguyên và Đông Nam Á. Theo ghi chép, nhà Điền chính thức bị nhà Hán thôn tính vào năm 86 TCN, sau đó dần biến mất khỏi sử sách.

Nếu đúng như giả thuyết, thì thành phố dưới hồ Phủ Tiên có thể là kinh đô hoặc một trung tâm quan trọng của nước Điền – nơi lưu giữ những giá trị kiến trúc và xã hội đỉnh cao của một nền văn minh đã bị thời gian chôn vùi.

Công trình nổi bật nhất trong khu tàn tích là một kim tự tháp cao trên 20 mét, được dựng nên từ những khối đá lớn, xếp chồng lên nhau với kỹ thuật tinh xảo. Khác với kim tự tháp Ai Cập vốn có chức năng lăng mộ, cấu trúc của kim tự tháp dưới hồ Phủ Tiên lại mang nét đặc trưng riêng, gợi nhớ đến các công trình tôn giáo hoặc nghi lễ.

Câu hỏi được đặt ra: Làm thế nào người xưa có thể xây dựng một kim tự tháp quy mô như vậy ở vùng đất núi non hiểm trở của Vân Nam? Và tại sao nó lại nằm ở đáy hồ ngày nay?

Không có văn bản lịch sử nào ghi lại việc xây dựng hay sự tồn tại của một kim tự tháp tại vùng này, càng khiến cho bí ẩn thêm phần ly kỳ. Việc công trình này chìm dưới nước – dù có thể là do động đất, sạt lở hay biến đổi địa chất – cũng vẫn chưa được giải thích thỏa đáng bằng chứng cứ khoa học rõ ràng.

Câu hỏi lớn nhất và gây nhiều tranh luận nhất vẫn là: Vì sao một thành phố lớn lại biến mất dưới đáy hồ?

Một số nhà địa chất học cho rằng, một trận động đất quy mô lớn có thể đã xảy ra ở khu vực Vân Nam, làm sụp đổ nền đất và khiến toàn bộ thành phố trôi xuống lòng hồ – vốn có thể chưa sâu như hiện nay.

Một giả thuyết khác cho rằng, mực nước hồ đã dâng cao dần qua thời gian, do sự thay đổi của địa hình và khí hậu, khiến thành phố bị ngập và cuối cùng bị bỏ hoang.

Cũng có ý kiến cho rằng con người đã cố ý xây dựng công trình gần hồ để phục vụ mục đích tôn giáo, nhưng rồi một biến cố thiên nhiên – có thể là vỡ đập, lở núi hoặc biến đổi dòng chảy – đã khiến khu vực đó ngập lụt vĩnh viễn.

Tuy nhiên, đến nay chưa có giả thuyết nào thực sự thuyết phục. Sự im lặng của đá, thời gian và nước khiến thành phố cổ dưới hồ Phủ Tiên trở thành một bí ẩn lớn chưa lời giải trong lịch sử khảo cổ Trung Quốc.

Hiện nay, việc khai quật thành phố cổ dưới hồ Phủ Tiên vẫn gặp nhiều trở ngại do độ sâu lớn, áp lực nước mạnh, cũng như lo ngại về tác động môi trường. Tuy nhiên, giới khảo cổ tin rằng nếu có thể tiếp cận và nghiên cứu sâu hơn, đây có thể là chìa khóa mở ra một chương sử mới về nước Điền và các nền văn minh vùng Tây Nam.

Không chỉ có giá trị về mặt khảo cổ, thành phố này còn cho thấy con người thời cổ đã đạt đến trình độ kiến trúc và tổ chức xã hội rất cao, đủ để xây dựng những công trình kiên cố, có tính biểu tượng rõ ràng – tương tự như những nền văn minh cổ đại khác trên thế giới.

×