Khí hậu nóng lên có thể làm tăng nguy cơ "lan tràn virus" ở Bắc Cực

Virus cần vật chủ như người, động vật, thực vật hoặc nấm để tái tạo và lây lan, đôi khi chúng có thể chuyển sang một vật chủ mới với khả năng miễn dịch yếu hơn, như chúng ta đã thấy với đại dịch Covid-19.

Mới đây, các nhà khoa học ở Canada đã tiến hành điều tra xem biến đổi khí hậu có ảnh hưởng như thế nào đến nguy cơ lây lan virus bằng cách kiểm tra các mẫu từ hồ Hazen ở Canada.

Nhà nghiên cứu Graham Colby, hiện là sinh viên y khoa tại Đại học Toronto, nói với hãng tin AFP rằng đây là hồ lớn nhất thế giới nằm hoàn toàn về phía bắc của Vòng Bắc Cực, và "thực sự không giống bất kỳ nơi nào anh từng đến".

Các nhà khoa học đã lấy mẫu đất và trầm tích từ hồ Hazen bằng cách sử dụng dây thừng và một chiếc xe trượt tuyết để nâng trầm tích hồ qua gần 300 mét nước, các mẫu sau đó được giải trình tự DNA và RNA.

Stephane Aris-Brosou, phó giáo sư tại khoa sinh học của Đại học Ottawa, người đứng đầu công trình cho biết: "Điều này cho phép chúng tôi biết loại virus và những vật chủ tiềm năng nào có mặt trong một môi trường nhất định".

Nhưng để tìm hiểu khả năng virus lây lan sang vật chủ, nhóm cần kiểm tra mức độ tương đương của từng loại virus và cây gia đình của vật chủ. Audree Lemieux, tác giả đầu tiên của nghiên cứu cho biết: "Về cơ bản những gì chúng tôi đã cố gắng làm là đo lường xem những cây này giống nhau như thế nào".

Không thể đoán trước

Phân tích cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa virus và vật chủ trong lòng hồ, "có liên quan trực tiếp đến nguy cơ lây lan", Aris-Brosou nói.

Các nhà nghiên cứu cho rằng sự khác biệt ít rõ ràng hơn ở lòng sông là do nước làm xói mòn lớp đất mặt, loại bỏ các sinh vật và hạn chế sự tương tác giữa virus và các vật chủ mới tiềm năng.

Các tác giả lưu ý họ không dự báo về một đại dịch virus nghiêm trọng. Lemieux nói: "Khả năng xảy ra các sự kiện như vậy là rất thấp".

Theo các nhà khoa học, cần phải kiểm tra nhiều hơn nữa để làm rõ sự khác biệt giữa virus và vật chủ cần phải lớn như thế nào để tạo ra nguy cơ lây lan nghiêm trọng. Nhưng họ cho rằng việc khí hậu ấm lên có thể làm tăng rủi ro hơn nữa nếu các vật chủ tiềm năng di chuyển đến những môi trường mới.

Lemieux cho biết: "Nó có thể là bất cứ thứ gì từ bọ ve, muỗi đến một số động vật, vi khuẩn và virus. Thực sự không thể đoán trước được… và bản thân tác động của sự lây lan là rất khó lường, nó có thể từ lành tính đến một đại dịch thực sự".